📜
๑๔. สุชาตพุทฺธวํโส
ตตฺเถว ¶ มณฺฑกปฺปมฺหิ, สุชาโต นาม นายโก;
สีหหนุสภกฺขนฺโธ, อปฺปเมยฺโย ทุราสโท.
จนฺโทว วิมโล สุทฺโธ, สตรํสีว ปตาปวา;
เอวํ โสภติ สมฺพุทฺโธ, ชลนฺโต สิริยา สทา.
ปาปุณิตฺวาน ¶ สมฺพุทฺโธ, เกวลํ โพธิมุตฺตมํ;
สุมงฺคลมฺหิ นคเร, ธมฺมจกฺกํ ปวตฺตยิ.
เทเสนฺเต ¶ [เทเสนฺโต (สฺยา. กํ.)] ปวรํ ธมฺมํ, สุชาเต โลกนายเก [สุชาโต โลกนายโก (สฺยา. กํ.)];
อสีติโกฏี อภิสมึสุ, ปเม ธมฺมเทสเน.
ยทา สุชาโต อมิตยโส, เทเว วสฺสํ อุปาคมิ;
สตฺตตึสสตสหสฺสานํ, ทุติยาภิสมโย อหุ.
ยทา สุชาโต อสมสโม, อุปคจฺฉิ ปิตุสนฺติกํ;
สฏฺิสตสหสฺสานํ [สตฺตตึสสหสฺสานํ (สี.)], ตติยาภิสมโย อหุ.
สนฺนิปาตา ตโย อาสุํ, สุชาตสฺส มเหสิโน;
ขีณาสวานํ วิมลานํ, สนฺตจิตฺตาน ตาทินํ.
อภิฺาพลปฺปตฺตานํ ¶ , อปฺปตฺตานํ ภวาภเว;
สฏฺิสตสหสฺสานิ, ปมํ สนฺนิปตึสุ เต.
ปุนาปรํ สนฺนิปาเต, ติทิโวโรหเณ ชิเน;
ปฺาสสตสหสฺสานํ, ทุติโย อาสิ สมาคโม.
อุปสงฺกมนฺโต นราสภํ, ตสฺส โย อคฺคสาวโก;
จตูหิ สตสหสฺเสหิ, สมฺพุทฺธํ อุปสงฺกมิ.
อหํ เตน สมเยน, จตุทีปมฺหิ อิสฺสโร;
อนฺตลิกฺขจโร อาสึ, จกฺกวตฺตี มหพฺพโล.
โลเก อจฺฉริยํ ทิสฺวา, อพฺภุตํ โลมหํสนํ;
อุปคนฺตฺวาน วนฺทึ โส, สุชาตํ โลกนายกํ.
จตุทีเป มหารชฺชํ, รตเน สตฺต อุตฺตเม;
พุทฺเธ นิยฺยาทยิตฺวาน, ปพฺพชึ ตสฺส สนฺติเก.
อารามิกา ชนปเท, อุฏฺานํ ปฏิปิณฺฑิย;
อุปเนนฺติ ¶ ภิกฺขุสงฺฆสฺส, ปจฺจยํ สยนาสนํ.
โสปิ มํ พุทฺโธ [ตทา (สฺยา. กํ.)] พฺยากาสิ, ทสสหสฺสิมฺหิ อิสฺสโร;
‘‘ตึสกปฺปสหสฺสมฺหิ, อยํ พุทฺโธ ภวิสฺสติ.
‘‘ปธานํ ¶ ปทหิตฺวาน…เป… เหสฺสาม สมฺมุขา อิมํ’’.
ตสฺสาปิ วจนํ สุตฺวา, ภิยฺโย หาสํ ชเนสหํ;
อธิฏฺหึ วตํ อุคฺคํ, ทสปารมิปูริยา.
สุตฺตนฺตํ ¶ วินยฺจาปิ, นวงฺคํ สตฺถุสาสนํ;
สพฺพํ ปริยาปุณิตฺวาน, โสภยึ ชินสาสนํ.
ตตฺถปฺปมตฺโต วิหรนฺโต, พฺรหฺมํ ภาเวตฺว ภาวนํ;
อภิฺาปารมึ คนฺตฺวา, พฺรหฺมโลกมคฺฉหํ.
สุมงฺคลํ นาม นครํ, อุคฺคโต นาม ขตฺติโย;
มาตา ปภาวตี นาม, สุชาตสฺส มเหสิโน.
นววสฺสสหสฺสานิ ¶ , อคารํ อชฺฌ โส วสิ;
สิรี อุปสิรี นนฺโท, ตโย ปาสาทมุตฺตมา.
เตวีสติสหสฺสานิ ¶ , นาริโย สมลงฺกตา;
สิรินนฺทา นาม นารี, อุปเสโน นาม อตฺรโช.
นิมิตฺเต จตุโร ทิสฺวา, อสฺสยาเนน นิกฺขมิ;
อนูนนวมาสานิ, ปธานํ ปทหี ชิโน.
พฺรหฺมุนา ยาจิโต สนฺโต, สุชาโต โลกนายโก;
วตฺติ จกฺกํ มหาวีโร, สุมงฺคลุยฺยานมุตฺตเม.
สุทสฺสโน สุเทโว จ, อเหสุํ อคฺคสาวกา;
นารโท นามุปฏฺาโก, สุชาตสฺส มเหสิโน.
นาคา จ นาคสมาลา จ, อเหสุํ อคฺคสาวิกา;
โพธิ ตสฺส ภควโต, มหาเวฬูติ วุจฺจติ.
โส จ รุกฺโข ฆนกฺขนฺโธ [ฆนรุจิโร (สี. ก.)], อจฺฉิทฺโท โหติ ปตฺติโก;
อุชุ วํโส พฺรหา โหติ, ทสฺสนีโย มโนรโม.
เอกกฺขนฺโธ ปวฑฺฒิตฺวา, ตโต สาขา ปภิชฺชติ;
ยถา สุพทฺโธ โมรหตฺโถ, เอวํ โสภติ โส ทุโม.
น ตสฺส กณฺฏกา โหนฺติ, นาปิ ฉิทฺทํ มหา อหุ;
วิตฺถิณฺณสาโข อวิรโล, สนฺทจฺฉาโย มโนรโม.
สุทตฺโต เจว จิตฺโต จ, อเหสุํ อคฺคุปฏฺกา;
สุภทฺทา จ ปทุมา จ, อเหสุํ อคฺคุปฏฺิกา.
ปฺาสรตโน ¶ อาสิ, อุจฺจตฺตเนน โส ชิโน;
สพฺพาการวรูเปโต, สพฺพคุณมุปาคโต.
ตสฺส ปภา อสมสมา, นิทฺธาวติ สมนฺตโต;
อปฺปมาโณ อตุลิโย, โอปมฺเมหิ อนูปโม.
นวุติวสฺสสหสฺสานิ ¶ , อายุ วิชฺชติ ตาวเท;
ตาวตา ติฏฺมาโน โส, ตาเรสิ ชนตํ พหุํ.
ยถาปิ สาคเร อูมี, คคเน ตารกา ยถา;
เอวํ ตทา ปาวจนํ, อรหนฺเตหิ จิตฺติตํ [จิตฺตกํ (สฺยา. กํ.)].
โส ¶ ¶ จ พุทฺโธ อสมสโม, คุณานิ จ ตานิ อตุลิยานิ;
สพฺพํ ตมนฺตรหิตํ, นนุ ริตฺตา สพฺพสงฺขารา.
สุชาโต ชินวโร พุทฺโธ, สิลารามมฺหิ นิพฺพุโต;
ตตฺเถว ตสฺส เจติโย [ตตฺเถว เจติโย สตฺถุ (สฺยา. กํ.)], ตีณิคาวุตมุคฺคโตติ.
สุชาตสฺส ภควโต วํโส ทฺวาทสโม.