📜
๒๐. ผุสฺสพุทฺธวํโส
ตตฺเถว มณฺฑกปฺปมฺหิ, อหุ สตฺถา อนุตฺตโร;
อนุปโม อสมสโม, ผุสฺโส โลกคฺคนายโก.
โสปิ สพฺพํ ตมํ หนฺตฺวา, วิชเฏตฺวา มหาชฏํ;
สเทวกํ ตปฺปยนฺโต, อภิวสฺสิ อมตมฺพุนา.
ธมฺมจกฺกํ ปวตฺเตนฺเต, ผุสฺเส นกฺขตฺตมงฺคเล;
โกฏิสตสหสฺสานํ, ปมาภิสมโย อหุ.
นวุติสตสหสฺสานํ ¶ , ทุติยาภิสมโย อหุ;
อสีติสตสหสฺสานํ, ตติยาภิสมโย อหุ.
สนฺนิปาตา ตโย อาสุํ, ผุสฺสสฺสาปิ มเหสิโน;
ขีณาสวานํ วิมลานํ, สนฺตจิตฺตาน ตาทินํ.
สฏฺิสตสหสฺสานํ ¶ , ปโม อาสิ สมาคโม;
ปฺาสสตสหสฺสานํ, ทุติโย อาสิ สมาคโม.
จตฺตารีสสตสหสฺสานํ, ตติโย อาสิ สมาคโม;
อนุปาทา วิมุตฺตานํ, โวจฺฉินฺนปฏิสนฺธินํ.
อหํ เตน สมเยน, วิชิตาวี นาม ขตฺติโย;
ฉฑฺฑยิตฺวา มหารชฺชํ, ปพฺพชึ ตสฺส สนฺติเก.
โสปิ ¶ มํ พุทฺโธ พฺยากาสิ, ผุสฺโส โลกคฺคนายโก;
‘‘ทฺเวนวุเต อิโต กปฺเป, อยํ พุทฺโธ ภวิสฺสติ.
‘‘ปธานํ ปทหิตฺวาน…เป… ¶ เหสฺสาม สมฺมุขา อิมํ’’.
ตสฺสาปิ วจนํ สุตฺวา, ภิยฺโย จิตฺตํ ปสาทยึ;
อุตฺตรึ วตมธิฏฺาสึ, ทสปารมิปูริยา.
สุตฺตนฺตํ ¶ วินยฺจาปิ, นวงฺคํ สตฺถุสาสนํ;
สพฺพํ ปริยาปุณิตฺวา, โสภยึ ชินสาสนํ.
ตตฺถปฺปมตฺโต ¶ วิหรนฺโต, พฺรหฺมํ ภาเวตฺว ภาวนํ;
อภิฺาสุ ปารมึ คนฺตฺวา, พฺรหฺมโลกมคฺฉหํ.
กาสิกํ นาม นครํ, ชยเสโน นาม ขตฺติโย;
สิริมา นาม ชนิกา, ผุสฺสสฺสาปิ มเหสิโน.
นววสฺสสหสฺสานิ, อคารํ อชฺฌ โส วสิ;
ครุฬปกฺข หํส สุวณฺณภารา, ตโย ปาสาทมุตฺตมา.
ตึสอิตฺถิสหสฺสานิ, นาริโย สมลงฺกตา;
กิสาโคตมี นาม นารี, อนูปโม นาม อตฺรโช.
นิมิตฺเต จตุโร ทิสฺวา, หตฺถิยาเนน นิกฺขมิ;
ฉมาสํ ปธานจารํ, อจรี ปุริสุตฺตโม.
พฺรหฺมุนา ยาจิโต สนฺโต, ผุสฺโส โลกคฺคนายโก;
วตฺติ จกฺกํ มหาวีโร, มิคทาเย นรุตฺตโม.
สุรกฺขิโต ธมฺมเสโน, อเหสุํ อคฺคสาวกา;
สภิโย นามุปฏฺาโก, ผุสฺสสฺสาปิ มเหสิโน.
จาลา ¶ จ อุปจาลา จ, อเหสุํ อคฺคสาวิกา;
โพธิ ตสฺส ภควโต, อามณฺโฑติ ปวุจฺจติ.
ธนฺจโย วิสาโข จ, อเหสุํ อคฺคุปฏฺกา;
ปทุมา เจว นาคา จ, อเหสุํ อคฺคุปฏฺิกา.
อฏฺปณฺณาสรตนํ ¶ , โสปิ อจฺจุคฺคโต มุนิ;
โสภเต สตรํสีว, อุฬุราชาว ปูริโต.
นวุติวสฺสสหสฺสานิ, อายุ วิชฺชติ ตาวเท;
ตาวตา ติฏฺมาโน โส, ตาเรสิ ชนตํ พหุํ.
โอวทิตฺวา ¶ พหู สตฺเต, สนฺตาเรตฺวา พหู ชเน;
โสปิ สตฺถา อตุลยโส, นิพฺพุโต โส สสาวโก.
ผุสฺโส ชินวโร สตฺถา, เสนารามมฺหิ นิพฺพุโต;
ธาตุวิตฺถาริกํ อาสิ, เตสุ เตสุ ปเทสโตติ.
ผุสฺสสฺส ภควโต วํโส อฏฺารสโม.