📜
๒๒. สิขีพุทฺธวํโส
วิปสฺสิสฺส ¶ อปเรน, สมฺพุทฺโธ ทฺวิปทุตฺตโม;
สิขิวฺหโย อาสิ ชิโน, อสโม อปฺปฏิปุคฺคโล.
มารเสนํ ปมทฺทิตฺวา, ปตฺโต สมฺโพธิมุตฺตมํ;
ธมฺมจกฺกํ ปวตฺเตสิ, อนุกมฺปาย ปาณินํ.
ธมฺมจกฺกํ ปวตฺเตนฺเต, สิขิมฺหิ ชินปุงฺคเว [มุนิปุงฺคเว (สี.)];
โกฏิสตสหสฺสานํ, ปมาภิสมโย อหุ.
อปรมฺปิ ธมฺมํ เทเสนฺเต, คณเสฏฺเ นรุตฺตเม;
นวุติโกฏิสหสฺสานํ, ทุติยาภิสมโย อหุ.
ยมกปาฏิหาริยฺจ [ยมกํ ปาฏิหีรฺจ (สี.)], ทสฺสยนฺเต สเทวเก;
อสีติโกฏิสหสฺสานํ, ตติยาภิสมโย อหุ.
สนฺนิปาตา ¶ ตโย อาสุํ, สิขิสฺสาปิ มเหสิโน;
ขีณาสวานํ วิมลานํ, สนฺตจิตฺตาน ตาทินํ.
ภิกฺขุสตสหสฺสานํ, ปโม อาสิ สมาคโม;
อสีติภิกฺขุสหสฺสานํ, ทุติโย อาสิ สมาคโม.
สตฺตติภิกฺขุสหสฺสานํ, ตติโย อาสิ สมาคโม;
อนุปลิตฺโต ปทุมํว, โตยมฺหิ สมฺปวฑฺฒิตํ.
อหํ เตน สมเยน, อรินฺทโม นาม ขตฺติโย;
สมฺพุทฺธปฺปมุขํ สงฺฆํ, อนฺนปาเนน ตปฺปยึ.
พหุํ ¶ ทุสฺสวรํ ทตฺวา, ทุสฺสโกฏึ อนปฺปกํ;
อลงฺกตํ หตฺถิยานํ, สมฺพุทฺธสฺส อทาสหํ.
หตฺถิยานํ ¶ นิมฺมินิตฺวา, กปฺปิยํ อุปนามยึ;
ปูรยึ มานสํ มยฺหํ, นิจฺจํ ทฬฺหมุปฏฺิตํ.
โสปิ ¶ มํ พุทฺโธ พฺยากาสิ, สิขี โลกคฺคนายโก;
‘‘เอกตึเส อิโต กปฺเป, อยํ พุทฺโธ ภวิสฺสติ.
‘‘อหุ กปิลวฺหยา รมฺมา…เป… ¶ เหสฺสาม สมฺมุขา อิมํ’’.
ตสฺสาหํ วจนํ สุตฺวา, ภิยฺโย จิตฺตํ ปสาทยึ;
อุตฺตรึ วตมธิฏฺาสึ, ทสปารมิปูริยา.
นครํ อรุณวตี นาม, อรุโณ นาม ขตฺติโย;
ปภาวตี นาม ชนิกา, สิขิสฺสาปิ มเหสิโน.
สตฺตวสฺสสหสฺสานิ ¶ , อคารํ อชฺฌ โส วสิ;
สุจนฺทโก คิริ วสโภ [สุจนฺโท คิริวหโน (สี.)], ตโย ปาสาทมุตฺตมา.
จตุวีสสหสฺสานิ, นาริโย สมลงฺกตา;
สพฺพกามา นาม นารี, อตุโล นาม อตฺรโช.
นิมิตฺเต จตุโร ทิสฺวา, หตฺถิยาเนน นิกฺขมิ;
อฏฺมาสํ ปธานจารํ, อจรี ปุริสุตฺตโม.
พฺรหฺมุนา ¶ ยาจิโต สนฺโต, สิขี โลกคฺคนายโก;
วตฺติ จกฺกํ มหาวีโร, มิคทาเย นรุตฺตโม.
อภิภู สมฺภโว เจว, อเหสุํ อคฺคสาวกา;
เขมงฺกโร นามุปฏฺาโก, สิขิสฺสาปิ มเหสิโน.
สขิลา จ ปทุมา จ, อเหสุํ อคฺคสาวิกา;
โพธิ ตสฺส ภควโต, ปุณฺฑรีโกติ วุจฺจติ.
สิริวฑฺโฒ จ นนฺโท จ, อเหสุํ อคฺคุปฏฺกา;
จิตฺตา เจว สุคุตฺตา จ, อเหสุํ อคฺคุปฏฺิกา.
อุจฺจตฺตเนน โส พุทฺโธ, สตฺตติหตฺถมุคฺคโต;
กฺจนคฺฆิยสงฺกาโส, ทฺวตฺตึสวรลกฺขโณ.
ตสฺสาปิ พฺยามปฺปภา กายา, ทิวารตฺตึ นิรนฺตรํ;
ทิโสทิสํ นิจฺฉรนฺติ, ตีณิโยชนโส ปภา.
สตฺตติวสฺสสหสฺสานิ, อายุ ตสฺส มเหสิโน;
ตาวตา ติฏฺมาโน โส, ตาเรสิ ชนตํ พหุํ.
ธมฺมเมฆํ ¶ ¶ ปวสฺเสตฺวา, เตมยิตฺวา สเทวเก;
เขมนฺตํ ปาปยิตฺวาน, นิพฺพุโต โส สสาวโก.
อนุพฺยฺชนสมฺปนฺนํ, ทฺวตฺตึสวรลกฺขณํ;
สพฺพํ ตมนฺตรหิตํ, นนุ ริตฺตา สพฺพสงฺขารา.
สิขี มุนิวโร พุทฺโธ, อสฺสารามมฺหิ นิพฺพุโต;
ตตฺเถวสฺส ถูปวโร, ตีณิโยชนมุคฺคโตติ.
สิขิสฺส ภควโต วํโส วีสติโม.