📜
๘. อฏฺกนิปาโต
๔๑๗. กจฺจานิชาตกํ (๑)
โอทาตวตฺถา ¶ ¶ ¶ สุจิ อลฺลเกสา, กจฺจานิ กึ กุมฺภิมธิสฺสยิตฺวา [กุมฺภิมปสฺสยิตฺวา (ปี.)];
ปิฏฺา ติลา โธวสิ ตณฺฑุลานิ, ติโลทโน เหหิติ กิสฺส เหตุ.
น โข อยํ พฺราหฺมณ โภชนตฺถา [โภชนตฺถํ (สฺยา.)], ติโลทโน เหหิติ สาธุปกฺโก;
ธมฺโม มโต ตสฺส ปหุตฺตมชฺช [ปหูนมชฺช (สฺยา.), ปหูตมชฺช (สี.), พหูตมชฺชา (ปี.)], อหํ กริสฺสามิ สุสานมชฺเฌ.
อนุวิจฺจ กจฺจานิ กโรหิ กิจฺจํ, ธมฺโม มโต โก นุ ตเวว [ตเวต (สี. สฺยา. ปี.)] สํสิ;
สหสฺสเนตฺโต อตุลานุภาโว, น มิยฺยตี ธมฺมวโร กทาจิ.
ทฬฺหปฺปมาณํ มม เอตฺถ พฺรหฺเม, ธมฺโม มโต นตฺถิ มเมตฺถ กงฺขา;
เย เยว ทานิ ปาปา ภวนฺติ, เต ¶ เตว ทานิ สุขิตา ภวนฺติ.
สุณิสา หิ มยฺหํ วฺฌา อโหสิ, สา มํ วธิตฺวาน วิชายิ ปุตฺตํ;
สา ทานิ สพฺพสฺส กุลสฺส อิสฺสรา, อหํ ปนมฺหิ [วสามิ (สฺยา.)] อปวิทฺธา เอกิกา.
ชีวามิ ¶ โวหํ น มโตหมสฺมิ [นาหํ มโตสฺมิ (สี. ปี.)], ตเวว อตฺถาย อิธาคโตสฺมิ;
ยา ตํ วธิตฺวาน วิชายิ ปุตฺตํ, สหาว ปุตฺเตน กโรมิ ภสฺมํ.
เอวฺจ [เอตฺจ (สี. ปี.)] เต รุจฺจติ เทวราช, มเมว อตฺถาย อิธาคโตสิ;
อหฺจ ปุตฺโต สุณิสา จ นตฺตา, สมฺโมทมานา ฆรมาวเสม.
เอวฺจ เต รุจฺจติ กาติยานิ, หตาปิ สนฺตา น ชหาสิ ธมฺมํ;
ตุวฺจ [ตฺวฺจ (ปี. ก.)] ปุตฺโต สุณิสา จ นตฺตา, สมฺโมทมานา ฆรมาวเสถ.
สา กาติยานี สุณิสาย สทฺธึ, สมฺโมทมานา ฆรมาวสิตฺถ;
ปุตฺโต ¶ จ นตฺตา จ อุปฏฺหึสุ, เทวานมินฺเทน อธิคฺคหีตาติ.
กจฺจานิชาตกํ ปมํ.
๔๑๘. อฏฺสทฺทชาตกํ (๒)
อิทํ ¶ ปุเร นินฺนมาหุ, พหุมจฺฉํ มโหทกํ;
อาวาโส พกราชสฺส, เปตฺติกํ ภวนํ มม;
ตฺยชฺช เภเกน [ภิงฺเคน (ก.)] ยาเปม, โอกํ น วชหามเส [โอกนฺตํ น ชหามเส (ก.)].
โก ทุติยํ อสีลิสฺส, พนฺธรสฺสกฺขิ เภจฺฉติ [เภชฺชติ (สี. สฺยา. ปี.), ภินฺทติ (ก.)];
โก เม ปุตฺเต กุลาวกํ, มฺจ โสตฺถึ กริสฺสติ.
สพฺพา ปริกฺขยา เผคฺคุ, ยาว ตสฺสา คตี อหุ;
ขีณภกฺโข มหาราช, สาเร น รมตี ฆุโณ.
สา ¶ นูนาหํ อิโต คนฺตฺวา, รฺโ มุตฺตา นิเวสนา;
อตฺตานํ รมยิสฺสามิ, ทุมสาขนิเกตินี.
โส นูนาหํ อิโต คนฺตฺวา, รฺโ มุตฺโต นิเวสนา;
อคฺโคทกานิ ปิสฺสามิ, ยูถสฺส ปุรโต วชํ.
ตํ มํ กาเมหิ สมฺมตฺตํ, รตฺตํ กาเมสุ มุจฺฉิตํ;
อานยี ภรโต [วนโต (ก.)] ลุทฺโท, พาหิโก ภทฺทมตฺถุ เต.
อนฺธการติมิสายํ, ตุงฺเค อุปริปพฺพเต;
สา ¶ มํ สณฺเหน มุทุนา, มา ปาทํ ขลิ [ขณิ (สี. สฺยา. ปี.)] ยสฺมนิ.
อสํสยํ ชาติขยนฺตทสฺสี, น คพฺภเสยฺยํ ปุนราวชิสฺสํ;
อยมนฺติมา ปจฺฉิมา คพฺภเสยฺยา [อยํ หิ เม อนฺติมา คพฺภเสยฺยา (สี. ปี.)], ขีโณ เม สํสาโร ปุนพฺภวายาติ.
อฏฺสทฺทชาตกํ ทุติยํ.
๔๑๙. สุลสาชาตกํ (๓)
อิทํ สุวณฺณกายูรํ, มุตฺตา เวฬุริยา พหู;
สพฺพํ หรสฺสุ ภทฺทนฺเต, มฺจ ทาสีติ สาวย.
โอโรปยสฺสุ กลฺยาณิ, มา พาฬฺหํ [พหุํ (สี. สฺยา. ปี.)] ปริเทวสิ;
น จาหํ อภิชานามิ, อหนฺตฺวา ธนมาภตํ.
ยโต สรามิ อตฺตานํ, ยโต ปตฺตาสฺมิ วิฺุตํ;
น จาหํ อภิชานามิ, อฺํ ปิยตรํ ตยา.
เอหิ ตํ อุปคูหิสฺสํ [อุปคุยฺหิสฺสํ (ก.)], กริสฺสฺจ ปทกฺขิณํ;
น หิ ทานิ ปุน อตฺถิ, มม ตุยฺหฺจ สงฺคโม.
น ¶ หิ สพฺเพสุ าเนสุ, ปุริโส โหติ ปณฺฑิโต;
อิตฺถีปิ ปณฺฑิตา โหติ, ตตฺถ ตตฺถ วิจกฺขณา.
น ¶ หิ สพฺเพสุ าเนสุ, ปุริโส โหติ ปณฺฑิโต;
อิตฺถีปิ ¶ ปณฺฑิตา โหติ, ลหุํ อตฺถํ วิจินฺติกา [ลหุมตฺถวิจินฺติกา (สี. ปี.)].
ลหฺุจ วต ขิปฺปฺจ, นิกฏฺเ สมเจตยิ;
มิคํ ปุณฺณายเตเนว [ปุณฺณายตเนว (สฺยา.)], สุลสา สตฺตุกํ วธิ.
โยธ อุปฺปติตํ อตฺถํ, น ขิปฺปมนุพุชฺฌติ;
โส หฺติ มนฺทมติ, โจโรว คิริคพฺภเร.
โย จ อุปฺปติตํ อตฺถํ, ขิปฺปเมว นิโพธติ;
มุจฺจเต สตฺตุสมฺพาธา, สุลสา สตฺตุกามิวาติ.
สุลสาชาตกํ ตติยํ.
๔๒๐. สุมงฺคลชาตกํ (๔)
ภุสมฺหิ [ภุสมฺปิ (ก.), ภุสํ หิ (สี. นิยฺย)] กุทฺโธติ อเวกฺขิยาน, น ตาว ทณฺฑํ ปณเยยฺย อิสฺสโร;
อฏฺานโส อปฺปติรูปมตฺตโน, ปรสฺส ทุกฺขานิ ภุสํ อุทีรเย.
ยโต จ ชาเนยฺย ปสาทมตฺตโน, อตฺถํ นิยฺุเชยฺย ปรสฺส ทุกฺกฏํ;
ตทายมตฺโถติ สยํ อเวกฺขิย, อถสฺส ทณฺฑํ สทิสํ นิเวสเย.
น จาปิ ฌาเปติ ปรํ น อตฺตนํ, อมุจฺฉิโต โย นยเต นยานยํ;
โย ¶ ทณฺฑธาโร ภวตีธ อิสฺสโร, ส วณฺณคุตฺโต สิริยา น ธํสติ.
เย ขตฺติยา เส อนิสมฺมการิโน, ปเณนฺติ ทณฺฑํ สหสา ปมุจฺฉิตา;
อวณฺณสํยุตา [ยุตฺตาว (ก.)] ชหนฺติ ชีวิตํ, อิโต วิมุตฺตาปิ จ ยนฺติ ทุคฺคตึ.
ธมฺเม ¶ จ เย อริยปฺปเวทิเต รตา, อนุตฺตรา เต วจสา มนสา กมฺมุนา จ;
เต สนฺติโสรจฺจสมาธิสณฺิตา, วชนฺติ โลกํ ทุภยํ ตถาวิธา.
ราชาหมสฺมิ นรปมทานมิสฺสโร, สเจปิ กุชฺฌามิ เปมิ อตฺตนํ;
นิเสธยนฺโต ชนตํ ตถาวิธํ, ปเณมิ ทณฺฑํ อนุกมฺป โยนิโส.
สิรี จ ลกฺขี จ ตเวว ขตฺติย, ชนาธิป มา วิชหิ กุทาจนํ;
อกฺโกธโน นิจฺจปสนฺนจิตฺโต, อนีโฆ ตุวํ วสฺสสตานิ ปาลย.
คุเณหิ เอเตหิ อุเปต ขตฺติย, ิตมริยวตฺตี [วตฺติ (สี.), วุตฺติ (ก.)] สุวโจ อโกธโน;
สุขี ¶ อนุปฺปีฬ ปสาสเมทินึ [อนุปฺปีฬํ สหสเมทนึ (ก.)], อิโต วิมุตฺโตปิ จ ยาหิ สุคฺคตึ.
เอวํ ¶ สุนีเตน [สุวินีเตน (ปี.)] สุภาสิเตน, ธมฺเมน าเยน อุปายโส นยํ;
นิพฺพาปเย สงฺขุภิตํ มหาชนํ, มหาว เมโฆ สลิเลน เมทินินฺติ [เมทนินฺติ (สฺยา. ก.)].
สุมงฺคลชาตกํ จตุตฺถํ.
๔๒๑. คงฺคมาลชาตกํ (๕)
องฺคารชาตา ปถวี, กุกฺกุฬานุคตา มหี;
อถ คายสิ วตฺตานิ [วตฺถานิ (ก.)], น ตํ ตปติ อาตโป.
อุทฺธํ ตปติ อาทิจฺโจ, อโธ ตปติ วาลุกา;
อถ คายสิ วตฺตานิ [วตฺถานิ (ก.)], น ตํ ตปติ อาตโป.
น ¶ มํ ตปติ อาตโป, อาตปา [อาตปฺปา (สี. สฺยา. ปี.)] ตปยนฺติ มํ;
อตฺถา หิ วิวิธา ราช, เต ตปนฺติ น อาตโป.
อทฺทสํ กาม เต มูลํ, สงฺกปฺปา กาม ชายสิ;
น ตํ สงฺกปฺปยิสฺสามิ, เอวํ กาม น เหหิสิ.
อปฺปาปิ กามา น อลํ, พหูหิปิ น ตปฺปติ;
อหหา พาลลปนา, ปริวชฺเชถ [ปฏิวิชฺเฌถ (ปี. สี. อฏฺ.)] ชคฺคโต.
อปฺปสฺส ¶ กมฺมสฺส ผลํ มเมทํ, อุทโย อชฺฌาคมา มหตฺตปตฺตํ;
สุลทฺธลาโภ วต มาณวสฺส, โย ปพฺพชี กามราคํ ปหาย.
ตปสา ปชหนฺติ ปาปกมฺมํ, ตปสา นฺหาปิตกุมฺภการภาวํ;
ตปสา อภิภุยฺย คงฺคมาล, นาเมนาลปสชฺช พฺรหฺมทตฺตํ.
สนฺทิฏฺิกเมว ‘‘อมฺม’’ ปสฺสถ, ขนฺตีโสรจฺจสฺส อยํ [โย (สฺยา. ปี. ก.)] วิปาโก;
โย [โส (สฺยา. ก.)] สพฺพชนสฺส วนฺทิโตหุ, ตํ วนฺทาม สราชิกา สมจฺจา.
มา กิฺจิ อวจุตฺถ คงฺคมาลํ, มุนินํ โมนปเถสุ สิกฺขมานํ;
เอโส หิ อตริ อณฺณวํ, ยํ ตริตฺวา จรนฺติ วีตโสกาติ.
คงฺคมาลชาตกํ ปฺจมํ.
๔๒๒. เจติยชาตกํ (๖)
ธมฺโม ¶ หเว หโต หนฺติ, นาหโต หนฺติ กิฺจนํ [กฺจินํ (ปี.)];
ตสฺมา หิ ธมฺมํ น หเน, มา ตฺวํ [ตํ (สฺยา. ปี.)] ธมฺโม หโต หนิ.
อลิกํ ¶ ¶ ภาสมานสฺส, อปกฺกมนฺติ เทวตา;
ปูติกฺจ มุขํ วาติ, สกฏฺานา จ ธํสติ;
โย ชานํ ปุจฺฉิโต ปฺหํ, อฺถา นํ วิยากเร.
สเจ หิ สจฺจํ ภณสิ, โหหิ ราช ยถา ปุเร;
มุสา เจ ภาสเส ราช, ภูมิยํ ติฏฺ เจติย.
อกาเล วสฺสตี ตสฺส, กาเล ตสฺส น วสฺสติ;
โย ชานํ ปุจฺฉิโต ปฺหํ, อฺถา นํ วิยากเร.
สเจ หิ สจฺจํ ภณสิ, โหหิ ราช ยถา ปุเร;
มุสา เจ ภาสเส ราช, ภูมึ ปวิส เจติย.
ชิวฺหา ตสฺส ทฺวิธา โหติ, อุรคสฺเสว ทิสมฺปติ;
โย ชานํ ปุจฺฉิโต ปฺหํ, อฺถา นํ วิยากเร.
สเจ หิ สจฺจํ ภณสิ, โหหิ ราช ยถา ปุเร;
มุสา เจ ภาสเส ราช, ภิยฺโย ปวิส เจติย.
ชิวฺหา ตสฺส น ภวติ, มจฺฉสฺเสว ทิสมฺปติ;
โย ชานํ ปุจฺฉิโต ปฺหํ, อฺถา นํ วิยากเร.
สเจ หิ สจฺจํ ภณสิ, โหหิ ราช ยถา ปุเร;
มุสา เจ ภาสเส ราช, ภิยฺโย ปวิส เจติย.
ถิโยว ¶ ตสฺส ชายนฺติ [ถิโย ตสฺส ปชายนฺติ (ก.)], น ปุมา ชายเร กุเล;
โย ชานํ ปุจฺฉิโต ปฺหํ, อฺถา นํ วิยากเร.
สเจ หิ สจฺจํ ภณสิ, โหหิ ราช ยถา ปุเร;
มุสา เจ ภาสเส ราช, ภิยฺโย ปวิส เจติย.
ปุตฺตา ตสฺส น ภวนฺติ, ปกฺกมนฺติ ทิโสทิสํ;
โย ชานํ ปุจฺฉิโต ปฺหํ, อฺถา นํ วิยากเร.
สเจ หิ สจฺจํ ภณสิ, โหหิ ราช ยถา ปุเร;
มุสา เจ ภาสเส ราช, ภิยฺโย ปวิส เจติย.
ส ¶ ราชา อิสินา สตฺโต, อนฺตลิกฺขจโร ปุเร;
ปาเวกฺขิ ปถวึ เจจฺโจ, หีนตฺโต ปตฺว ปริยายํ [อตฺตปริยายํ (สี. สฺยา.), ปตฺตปริยายํ (ก. สี. นิยฺย)].
ตสฺมา ¶ หิ ฉนฺทาคมนํ, นปฺปสํสนฺติ ปณฺฑิตา;
อทุฏฺจิตฺโต ภาเสยฺย, คิรํ สจฺจูปสํหิตนฺติ.
เจติยชาตกํ ฉฏฺํ.
๔๒๓. อินฺทฺริยชาตกํ (๗)
โย อินฺทฺริยานํ กาเมน, วสํ นารท คจฺฉติ;
โส ปริจฺจชฺชุโภ โลเก, ชีวนฺโตว วิสุสฺสติ [ชีวนฺโตปิวิสุสฺสติ (สฺยา.), ชีวนฺโต วาปิ สุสฺสติ (ก.)].
สุขสฺสานนฺตรํ ทุกฺขํ, ทุกฺขสฺสานนฺตรํ สุขํ;
โสสิ [โสปิ (สฺยา. ปี. ก.)] ปตฺโต สุขา [สุข (สฺยา.), สุขํ (ก.)] ทุกฺขํ, ปาฏิกงฺข วรํ สุขํ.
กิจฺฉกาเล ¶ กิจฺฉสโห, โย กิจฺฉํ นาติวตฺตติ;
ส กิจฺฉนฺตํ สุขํ ธีโร, โยคํ สมธิคจฺฉติ.
น เหว กามาน กามา, นานตฺถา นาตฺถการณา;
น กตฺจ นิรงฺกตฺวา, ธมฺมา จวิตุมรหสิ.
ทกฺขํ คหปตี [คหปตํ (สี. สฺยา. ปี.), คหวตํ (?)] สาธุ, สํวิภชฺชฺจ โภชนํ;
อหาโส อตฺถลาเภสุ, อตฺถพฺยาปตฺติ อพฺยโถ.
เอตฺตาวเตตํ ปณฺฑิจฺจํ, อปิ โส [อสิโต (สี. สฺยา. ปี.)] ทวิโล [เทวโล (สี. ปี.)] พฺรวิ;
น ยิโต กิฺจิ ปาปิโย, โย อินฺทฺริยานํ วสํ วเช.
อมิตฺตานํว หตฺถตฺถํ, สิวิ ปปฺโปติ มามิว;
กมฺมํ วิชฺชฺจ ทกฺเขยฺยํ, วิวาหํ สีลมทฺทวํ;
เอเต จ ยเส หาเปตฺวา, นิพฺพตฺโต เสหิ กมฺเมหิ.
โสหํ สหสฺสชีโนว อพนฺธุ อปรายโณ;
อริยธมฺมา อปกฺกนฺโต, ยถา เปโต ตเถวหํ.
สุขกาเม ¶ ทุกฺขาเปตฺวา, อาปนฺโนสฺมิ ปทํ อิมํ;
โส สุขํ นาธิคจฺฉามิ, ิโต [จิโต (ปี. สี. อฏฺ.)] ภาณุมตามิวาติ.
อินฺทฺริยชาตกํ สตฺตมํ.
๔๒๔. อาทิตฺตชาตกํ (๘)
อาทิตฺตสฺมึ อคารสฺมึ, ยํ นีหรติ ภาชนํ;
ตํ ¶ ตสฺส โหติ อตฺถาย, โน จ ยํ ตตฺถ ฑยฺหติ.
เอวามาทีปิโต ¶ โลโก, ชราย มรเณน จ;
นีหเรเถว ทาเนน, ทินฺนํ โหติ สุนีหตํ [สุนีภตํ (สี. สฺยา. ปี.), สุนิพฺภตํ (ก.)].
โย ธมฺมลทฺธสฺส ททาติ ทานํ, อุฏฺานวีริยาธิคตสฺส ชนฺตุ;
อติกฺกมฺม โส เวตรณึ [เวตฺตรณึ (ก.)] ยมสฺส, ทิพฺพานิ านานิ อุเปติ มจฺโจ.
ทานฺจ ยุทฺธฺจ สมานมาหุ, อปฺปาปิ สนฺตา พหุเก ชินนฺติ;
อปฺปมฺปิ เจ สทฺทหาโน ททาติ, เตเนว โส โหติ สุขี ปรตฺถ.
วิเจยฺย ทานํ สุคตปฺปสตฺถํ, เย ทกฺขิเณยฺยา อิธ ชีวโลเก;
เอเตสุ ทินฺนานิ มหปฺผลานิ, พีชานิ วุตฺตานิ ยถา สุเขตฺเต.
โย ปาณภูตานิ อเหยํ จรํ, ปรูปวาทา น กโรติ ปาปํ;
ภีรุํ ปสํสนฺติ น ตตฺถ สูรํ, ภยา หิ สนฺโต น กโรนฺติ ปาปํ.
หีเนน พฺรหฺมจริเยน, ขตฺติเย อุปปชฺชติ;
มชฺฌิเมน ¶ จ เทวตฺตํ, อุตฺตเมน วิสุชฺฌติ.
อทฺธา ¶ หิ ทานํ พหุธา ปสตฺถํ, ทานา จ โข ธมฺมปทํว เสยฺโย;
ปุพฺเพว หิ ปุพฺพตเรว สนฺโต [ปุพฺเพ จ หิ ปุพฺพตเร จ สนฺโต (สํ. นิ. ๑.๓๓)], นิพฺพานเมวชฺฌคมุํ สปฺาติ.
อาทิตฺตชาตกํ อฏฺมํ.
๔๒๕. อฏฺานชาตกํ (๙)
คงฺคา กุมุทินี สนฺตา, สงฺขวณฺณา จ โกกิลา;
ชมฺพุ ตาลผลํ ทชฺชา, อถ นูน ตทา สิยา.
ยทา กจฺฉปโลมานํ, ปาวาโร ติวิโธ สิยา;
เหมนฺติกํ ปาวุรณํ [ปาปุรณํ (สี. สฺยา. ปี.)], อถ นูน ตทา สิยา.
ยทา มกสปาทานํ [ทาานํ (สี. ปี.)], อฏฺฏาโล สุกโต สิยา;
ทฬฺโห จ อวิกมฺปี จ [อปฺปกมฺปี จ (สี. ปี.)], อถ นูน ตทา สิยา.
ยทา สสวิสาณานํ, นิสฺเสณี สุกตา สิยา;
สคฺคสฺสาโรหณตฺถาย, อถ นูน ตทา สิยา.
ยทา นิสฺเสณิมารุยฺห, จนฺทํ ขาเทยฺยุ มูสิกา;
ราหฺุจ ปริปาเตยฺยุํ [ปริพาเหยฺยุํ (สฺยา.)], อถ นูน ตทา สิยา.
ยทา สุราฆฏํ ปิตฺวา, มกฺขิกา คณจาริณี;
องฺคาเร ¶ วาสํ กปฺเปยฺยุํ, อถ นูน ตทา สิยา.
ยทา ¶ พิมฺโพฏฺสมฺปนฺโน, คทฺรโภ สุมุโข สิยา;
กุสโล นจฺจคีตสฺส, อถ นูน ตทา สิยา.
ยทา กากา อุลูกา จ, มนฺตเยยฺยุํ รโหคตา;
อฺมฺํ ปิหเยยฺยุํ, อถ นูน ตทา สิยา.
ยทา มุฬาล [ปุลส (สี. ปี.), ปุลาส (สฺยา.)] ปตฺตานํ, ฉตฺตํ ถิรตรํ สิยา;
วสฺสสฺส ปฏิฆาตาย, อถ นูน ตทา สิยา.
ยทา ¶ กุลโก [กุลุงฺโก (สี. ปี.), กุลุโก (สฺยา.)] สกุโณ, ปพฺพตํ คนฺธมาทนํ;
ตุณฺเฑนาทาย คจฺเฉยฺย, อถ นูน ตทา สิยา.
ยทา สามุทฺทิกํ นาวํ, ส-ยนฺตํ ส-วฏากรํ [สปฏาการํ (ก.)];
เจโฏ อาทาย คจฺเฉยฺย, อถ นูน ตทา สิยาติ.
อฏฺานชาตกํ นวมํ.
๔๒๖. ทีปิชาตกํ (๑๐)
ขมนียํ ยาปนียํ, กจฺจิ มาตุล เต สุขํ;
สุขํ เต อมฺมา อวจ, สุขกามาว [สุขกามา หิ (สี. สฺยา. ปี.)] เต มยํ.
นงฺคุฏฺํ เม อวกฺกมฺม [อปกฺกมฺม (ก.)], เหยิตฺวาน [โปถยิตฺวาน (ก.)] เอฬิเก [เอฬกิ (สฺยา.), เอฬิกิ (ปี.)];
สาชฺช มาตุลวาเทน, มฺุจิตพฺพา นุ มฺสิ.
ปุรตฺถามุโข นิสินฺโนสิ, อหํ เต มุขมาคตา;
ปจฺฉโต ตุยฺหํ นงฺคุฏฺํ, กถํ ขฺวาหํ อวกฺกมึ [อปกฺกมึ (ก.)].
ยาวตา ¶ จตุโร ทีปา, สสมุทฺทา สปพฺพตา;
ตาวตา มยฺหํ นงฺคุฏฺํ, กถํ โข ตฺวํ วิวชฺชยิ.
ปุพฺเพว เมตมกฺขึสุ [เมตํ อกฺขํสุ (สี. ปี.)], มาตา ปิตา จ ภาตโร;
ทีฆํ ทุฏฺสฺส นงฺคุฏฺํ, สามฺหิ เวหายสาคตา.
ตฺจ ทิสฺวาน อายนฺตึ, อนฺตลิกฺขสฺมิ เอฬิเก;
มิคสงฺโฆ ปลายิตฺถ, ภกฺโข เม นาสิโต ตยา.
อิจฺเจวํ วิลปนฺติยา, เอฬกิยา รุหคฺฆโส;
คลกํ อนฺวาวมทฺทิ, นตฺถิ ทุฏฺเ สุภาสิตํ.
เนว ¶ ¶ ทุฏฺเ นโย อตฺถิ, น ธมฺโม น สุภาสิตํ;
นิกฺกมํ ทุฏฺเ ยฺุเชถ, โส จ สพฺภึ น รฺชตีติ.
ทีปิชาตกํ ทสมํ.
อฏฺกนิปาตํ นิฏฺิตํ.
ตสฺสุทฺทานํ –
ปริสุทฺธา มนาวิลา วตฺถธรา, พกราชสฺส กายุรํ ทณฺฑวโร;
อถ องฺคาร เจติย เทวิลินา, อถ อาทิตฺต คงฺคา ทเสฬกินาติ.