📜
๓. อนิยตกณฺฑํ
๑. ปมอนิยตสิกฺขาปทํ
อิเม ¶ ¶ โข ปนายสฺมนฺโต ทฺเว อนิยตา ธมฺมา
อุทฺเทสํ อาคจฺฉนฺติ.
๔๔๓. เตน ¶ ¶ สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม. เตน โข ปน สมเยน อายสฺมา อุทายี สาวตฺถิยํ กุลูปโก โหติ, พหุกานิ กุลานิ อุปสงฺกมติ. เตน โข ปน สมเยน อายสฺมโต อุทายิสฺส อุปฏฺากกุลสฺส กุมาริกา อฺตรสฺส กุลสฺส กุมารกสฺส ทินฺนา โหติ. อถ โข อายสฺมา อุทายี ปุพฺพณฺหสมยํ นิวาเสตฺวา ปตฺตจีวรมาทาย เยน ตํ กุลํ เตนุปสงฺกมิ; อุปสงฺกมิตฺวา มนุสฺเส ปุจฺฉิ – ‘‘กหํ อิตฺถนฺนามา’’ติ? เต เอวมาหํสุ – ‘‘ทินฺนา, ภนฺเต, อมุกสฺส กุลสฺส กุมารกสฺสา’’ติ. ตมฺปิ โข กุลํ อายสฺมโต อุทายิสฺส อุปฏฺากํ โหติ. อถ โข อายสฺมา อุทายี เยน ตํ กุลํ เตนุปสงฺกมิ; อุปสงฺกมิตฺวา มนุสฺเส ปุจฺฉิ – ‘‘กหํ อิตฺถนฺนามา’’ติ? เต เอวมาหํสุ – ‘‘เอสายฺย, โอวรเก นิสินฺนา’’ติ. อถ โข อายสฺมา อุทายี เยน สา กุมาริกา เตนุปสงฺกมิ; อุปสงฺกมิตฺวา ตสฺสา กุมาริกาย สทฺธึ เอโก เอกาย รโห ปฏิจฺฉนฺเน อาสเน อลํกมฺมนิเย นิสชฺชํ กปฺเปสิ กาลยุตฺตํ สมุลฺลปนฺโต กาลยุตฺตํ ธมฺมํ ภณนฺโต.
เตน โข ปน สมเยน วิสาขา มิคารมาตา พหุปุตฺตา โหติ พหุนตฺตา อโรคปุตฺตา อโรคนตฺตา อภิมงฺคลสมฺมตา. มนุสฺสา ¶ ยฺเสุ ฉเณสุ อุสฺสเวสุ วิสาขํ มิคารมาตรํ ปมํ ¶ โภเชนฺติ. อถ โข วิสาขา มิคารมาตา นิมนฺติตา ตํ กุลํ อคมาสิ. อทฺทสา โข วิสาขา มิคารมาตา อายสฺมนฺตํ อุทายึ ตสฺสา กุมาริกาย สทฺธึ เอกํ เอกาย รโห ปฏิจฺฉนฺเน อาสเน อลํกมฺมนิเย นิสินฺนํ. ทิสฺวาน อายสฺมนฺตํ อุทายึ เอตทโวจ – ‘‘อิทํ, ภนฺเต, นจฺฉนฺนํ นปฺปติรูปํ ยํ อยฺโย มาตุคาเมน สทฺธึ เอโก เอกาย รโห ปฏิจฺฉนฺเน อาสเน ¶ อลํกมฺมนิเย นิสชฺชํ ¶ กปฺเปติ. กิฺจาปิ, ภนฺเต, อยฺโย อนตฺถิโก เตน ธมฺเมน, อปิจ ทุสฺสทฺธาปยา อปฺปสนฺนา มนุสฺสา’’ติ. เอวมฺปิ โข อายสฺมา อุทายี วิสาขาย มิคารมาตุยา วุจฺจมาโน นาทิยิ. อถ โข วิสาขา มิคารมาตา นิกฺขมิตฺวา ภิกฺขูนํ เอตมตฺถํ อาโรเจสิ. เย เต ภิกฺขู อปฺปิจฺฉา…เป… เต อุชฺฌายนฺติ ขิยฺยนฺติ วิปาเจนฺติ – ‘‘กถฺหิ นาม อายสฺมา อุทายี มาตุคาเมน สทฺธึ เอโก เอกาย รโห ปฏิจฺฉนฺเน อาสเน อลํกมฺมนิเย นิสชฺชํ กปฺเปสฺสตี’’ติ! อถ โข เต ภิกฺขู อายสฺมนฺตํ อุทายึ อเนกปริยาเยน วิครหิตฺวา ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ…เป… ‘‘สจฺจํ กิร ตฺวํ, อุทายิ, มาตุคาเมน สทฺธึ เอโก เอกาย รโห ปฏิจฺฉนฺเน อาสเน อลํกมฺมนิเย นิสชฺชํ กปฺเปสี’’ติ? ‘‘สจฺจํ, ภควา’’ติ. วิครหิ พุทฺโธ ภควา…เป… กถฺหิ นาม ตฺวํ, โมฆปุริส, มาตุคาเมน สทฺธึ เอโก เอกาย รโห ปฏิจฺฉนฺเน อาสเน อลํกมฺมนิเย นิสชฺชํ กปฺเปสฺสสิ! เนตํ, โมฆปุริส, อปฺปสนฺนานํ วา ปสาทาย…เป… เอวฺจ ปน, ภิกฺขเว ¶ , อิมํ สิกฺขาปทํ อุทฺทิเสยฺยาถ –
๔๔๔. ‘‘โย ปน ภิกฺขุ มาตุคาเมน สทฺธึ เอโก เอกาย รโห ปฏิจฺฉนฺเน อาสเน อลํกมฺมนิเย นิสชฺชํ กปฺเปยฺย, ตเมนํ สทฺเธยฺยวจสา อุปาสิกา ทิสฺวา ติณฺณํ ธมฺมานํ อฺตเรน วเทยฺย – ปาราชิเกน วา สงฺฆาทิเสเสน วา ปาจิตฺติเยน วา, นิสชฺชํ ภิกฺขุ ปฏิชานมาโน ติณฺณํ ธมฺมานํ อฺตเรน กาเรตพฺโพ – ปาราชิเกน วา สงฺฆาทิเสเสน วา ปาจิตฺติเยน วา เยน วา สา สทฺเธยฺยวจสา อุปาสิกา วเทยฺย, เตน โส ภิกฺขุ กาเรตพฺโพ. อยํ ธมฺโม อนิยโต’’ติ.
๔๔๕. โย ปนาติ โย ยาทิโส…เป… ภิกฺขูติ…เป… อยํ อิมสฺมึ อตฺเถ อธิปฺเปโต ภิกฺขูติ.
มาตุคาโม นาม มนุสฺสิตฺถี, น ยกฺขี น เปตี น ติรจฺฉานคตา. อนฺตมโส ตทหุชาตาปิ ทาริกา, ปเคว มหตฺตรี.
สทฺธินฺติ ¶ เอกโต.
เอโก เอกายาติ ภิกฺขุ เจว โหติ มาตุคาโม จ.
รโห ¶ นาม จกฺขุสฺส รโห, โสตสฺส รโห. จกฺขุสฺส รโหนาม น สกฺกา โหติ อกฺขึ วา นิขณียมาเน ภมุกํ วา อุกฺขิปียมาเน สีสํ วา อุกฺขิปียมาเน ปสฺสิตุํ. โสตสฺส รโหนาม น สกฺกา โหติ ปกติกถา โสตุํ.
ปฏิจฺฉนฺนํ นาม อาสนํ กุฏฺเฏน วา [กุฑฺเฑน วา (สี. สฺยา.)] กวาเฏน วา กิลฺเชน ¶ วา สาณิปากาเรน วา รุกฺเขน วา ถมฺเภน วา โกตฺถฬิยา วา เยน เกนจิ ปฏิจฺฉนฺนํ โหติ.
อลํกมฺมนิเยติ สกฺกา โหติ เมถุนํ ธมฺมํ ปฏิเสวิตุํ.
นิสชฺชํ ¶ กปฺเปยฺยาติ มาตุคาเม นิสินฺเน ภิกฺขุ อุปนิสินฺโน วา โหติ อุปนิปนฺโน วา. ภิกฺขุ นิสินฺเน มาตุคาโม อุปนิสินฺโน วา โหติ อุปนิปนฺโน วา. อุโภ วา นิสินฺนา โหนฺติ อุโภ วา นิปนฺนา.
สทฺเธยฺยวจสา นาม อาคตผลา อภิสเมตาวินี วิฺาตสาสนา.
อุปาสิกา นาม พุทฺธํ สรณํ คตา, ธมฺมํ สรณํ คตา, สงฺฆํ สรณํ คตา.
ทิสฺวาติ ปสฺสิตฺวา.
ติณฺณํ ธมฺมานํ อฺตเรน วเทยฺย – ปาราชิเกน วา สงฺฆาทิเสเสน วา ปาจิตฺติเยน วา. นิสชฺชํ ภิกฺขุ ปฏิชานมาโน ติณฺณํ ธมฺมานํ อฺตเรน กาเรตพฺโพ – ปาราชิเกน วา สงฺฆาทิเสเสน วา ปาจิตฺติเยน วา. เยน วา สา สทฺเธยฺยวจสา อุปาสิกา วเทยฺย เตน โส ภิกฺขุ กาเรตพฺโพ.
๔๔๖. สา ¶ เจ เอวํ วเทยฺย – ‘‘อยฺโย มยา ทิฏฺโ นิสินฺโน มาตุคามสฺส เมถุนํ ธมฺมํ ปฏิเสวนฺโต’’ติ, โส จ ตํ ปฏิชานาติ, อาปตฺติยา กาเรตพฺโพ. สา เจ เอวํ วเทยฺย – ‘‘อยฺโย มยา ทิฏฺโ นิสินฺโน มาตุคามสฺส เมถุนํ ธมฺมํ ปฏิเสวนฺโต’’ติ, โส เจ เอวํ วเทยฺย – ‘‘สจฺจาหํ นิสินฺโน, โน จ โข เมถุนํ ธมฺมํ ปฏิเสวิ’’นฺติ, นิสชฺชาย กาเรตพฺโพ. สา เจ เอวํ วเทยฺย – ‘‘อยฺโย มยา ทิฏฺโ นิสินฺโน ¶ มาตุคามสฺส เมถุนํ ธมฺมํ ปฏิเสวนฺโต’’ติ, โส เจ เอวํ วเทยฺย – ‘‘นาหํ นิสินฺโน, อปิจ โข นิปนฺโน’’ติ, นิปชฺชาย กาเรตพฺโพ ¶ . สา เจ เอวํ วเทยฺย – ‘‘อยฺโย มยา ทิฏฺโ นิสินฺโน มาตุคามสฺส เมถุนํ ธมฺมํ ปฏิเสวนฺโต’’ติ, โส เจ เอวํ วเทยฺย – ‘‘นาหํ นิสินฺโน อปิจ โข ิโต’’ติ, น กาเรตพฺโพ.
๔๔๗. สา เจ เอวํ วเทยฺย – ‘‘อยฺโย มยา ทิฏฺโ นิปนฺโน มาตุคามสฺส เมถุนํ ธมฺมํ ปฏิเสวนฺโต’’ติ, โส จ ตํ ปฏิชานาติ, อาปตฺติยา กาเรตพฺโพ. สา เจ เอวํ วเทยฺย – ‘‘อยฺโย มยา ทิฏฺโ นิปนฺโน มาตุคามสฺส เมถุนํ ธมฺมํ ปฏิเสวนฺโต’’ติ, โส เจ เอวํ วเทยฺย – ‘‘สจฺจาหํ นิปนฺโน, โน จ โข เมถุนํ ธมฺมํ ปฏิเสวิ’’นฺติ, นิปชฺชาย กาเรตพฺโพ. สา เจ เอวํ วเทยฺย – ‘‘อยฺโย มยา ทิฏฺโ นิปนฺโน มาตุคามสฺส เมถุนํ ธมฺมํ ปฏิเสวนฺโต’’ติ, โส เจ เอวํ วเทยฺย – ‘‘นาหํ นิปนฺโน, อปิจ โข นิสินฺโน’’ติ, นิสชฺชาย กาเรตพฺโพ. สา เจ เอวํ วเทยฺย – ‘‘อยฺโย มยา ทิฏฺโ นิปนฺโน มาตุคามสฺส เมถุนํ ธมฺมํ ปฏิเสวนฺโต’’ติ ¶ , โส เจ เอวํ วเทยฺย – ‘‘นาหํ นิปนฺโน อปิจ โข ิโต’’ติ, น กาเรตพฺโพ.
๔๔๘. สา เจ เอวํ วเทยฺย – ‘‘อยฺโย มยา ทิฏฺโ นิสินฺโน มาตุคาเมน สทฺธึ กายสํสคฺคํ สมาปชฺชนฺโต’’ติ, โส จ ตํ ปฏิชานาติ, อาปตฺติยา กาเรตพฺโพ…เป… สจฺจาหํ นิสินฺโน โน จ โข กายสํสคฺคํ สมาปชฺชินฺติ, นิสชฺชาย กาเรตพฺโพ…เป… นาหํ นิสินฺโน อปิจ โข นิปนฺโนติ, นิปชฺชาย ¶ กาเรตพฺโพ…เป… นาหํ นิสินฺโน อปิจ โข ิโตติ, น กาเรตพฺโพ.
สา เจ เอวํ วเทยฺย – ‘‘อยฺโย มยา ทิฏฺโ นิปนฺโน มาตุคาเมน สทฺธึ กายสํสคฺคํ สมาปชฺชนฺโต’’ติ, โส จ ตํ ปฏิชานาติ, อาปตฺติยา กาเรตพฺโพ…เป… สจฺจาหํ นิปนฺโน, โน จ โข กายสํสคฺคํ สมาปชฺชินฺติ, นิปชฺชาย กาเรตพฺโพ…เป… นาหํ นิปนฺโน, อปิจ โข ¶ นิสินฺโนติ, นิสชฺชาย กาเรตพฺโพ…เป… นาหํ นิปนฺโน, อปิจ โข ิโตติ, น กาเรตพฺโพ.
๔๔๙. สา เจ เอวํ วเทยฺย – ‘‘อยฺโย มยา ทิฏฺโ มาตุคาเมน สทฺธึ เอโก เอกาย รโห ปฏิจฺฉนฺเน อาสเน อลํกมฺมนิเย นิสินฺโน’’ติ ¶ , โส จ ตํ ปฏิชานาติ, นิสชฺชาย กาเรตพฺโพ…เป… นาหํ นิสินฺโน อปิจ โข นิปนฺโนติ, นิปชฺชาย กาเรตพฺโพ…เป… นาหํ นิสินฺโน, อปิจ โข ิโตติ, น กาเรตพฺโพ.
๔๕๐. สา เจ เอวํ วเทยฺย – ‘‘อยฺโย มยา ทิฏฺโ มาตุคาเมน สทฺธึ เอโก เอกาย รโห ปฏิจฺฉนฺเน อาสเน อลํกมฺมนิเย นิปนฺโน’’ติ, โส จ ตํ ปฏิชานาติ, นิปชฺชาย กาเรตพฺโพ…เป… นาหํ นิปนฺโน, อปิจ โข นิสินฺโนติ, นิสชฺชาย กาเรตพฺโพ…เป… นาหํ นิปนฺโน, อปิจ โข ิโตติ, น กาเรตพฺโพ.
อนิยโตติ ¶ น นิยโต, ปาราชิกํ วา สงฺฆาทิเสโส วา ปาจิตฺติยํ วา.
๔๕๑. คมนํ ปฏิชานาติ, นิสชฺชํ ปฏิชานาติ, อาปตฺตึ ปฏิชานาติ, อาปตฺติยา กาเรตพฺโพ. คมนํ ปฏิชานาติ, นิสชฺชํ น ปฏิชานาติ, อาปตฺตึ ปฏิชานาติ, อาปตฺติยา กาเรตพฺโพ. คมนํ ปฏิชานาติ, นิสชฺชํ ปฏิชานาติ, อาปตฺตึ น ปฏิชานาติ, นิสชฺชาย กาเรตพฺโพ. คมนํ ปฏิชานาติ, นิสชฺชํ น ปฏิชานาติ, อาปตฺตึ น ปฏิชานาติ, น กาเรตพฺโพ.
คมนํ น ปฏิชานาติ, นิสชฺชํ ปฏิชานาติ, อาปตฺตึ ปฏิชานาติ, อาปตฺติยา
กาเรตพฺโพ. คมนํ น ปฏิชานาติ, นิสชฺชํ น ปฏิชานาติ, อาปตฺตึ ¶ ปฏิชานาติ, อาปตฺติยา กาเรตพฺโพ. คมนํ น ปฏิชานาติ, นิสชฺชํ ปฏิชานาติ, อาปตฺตึ น ปฏิชานาติ, นิสชฺชาย กาเรตพฺโพ. คมนํ น ปฏิชานาติ, นิสชฺชํ น ปฏิชานาติ, อาปตฺตึ น ปฏิชานาติ, น กาเรตพฺโพติ.
ปโม อนิยโต นิฏฺิโต.
๒. ทุติยอนิยตสิกฺขาปทํ
๔๕๒. เตน ¶ ¶ สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม. เตน โข ปน สมเยน อายสฺมา อุทายี – ‘‘ภควตา ปฏิกฺขิตฺตํ มาตุคาเมน สทฺธึ เอโก เอกาย รโห ปฏิจฺฉนฺเน อาสเน อลํกมฺมนิเย นิสชฺชํ กปฺเปตุ’’นฺติ ตสฺสาเยว กุมาริกาย ¶ สทฺธึ เอโก เอกาย รโห นิสชฺชํ กปฺเปสิ กาลยุตฺตํ สมุลฺลปนฺโต กาลยุตฺตํ ธมฺมํ ภณนฺโต. ทุติยมฺปิ โข วิสาขา มิคารมาตา นิมนฺติตา ตํ กุลํ อคมาสิ. อทฺทสา โข วิสาขา มิคารมาตา อายสฺมนฺตํ อุทายึ ตสฺสาเยว กุมาริกาย สทฺธึ เอกํ เอกาย รโห นิสินฺนํ. ทิสฺวาน อายสฺมนฺตํ อุทายึ เอตทโวจ – ‘‘อิทํ, ภนฺเต, นจฺฉนฺนํ นปฺปติรูปํ ยํ อยฺโย มาตุคาเมน สทฺธึ เอโก เอกาย รโห นิสชฺชํ กปฺเปติ. กิฺจาปิ, ภนฺเต, อยฺโย อนตฺถิโก เตน ธมฺเมน, อปิจ ทุสฺสทฺธาปยา อปฺปสนฺนา มนุสฺสา’’ติ. เอวมฺปิ โข อายสฺมา อุทายี วิสาขาย มิคารมาตุยา วุจฺจมาโน นาทิยิ. อถ โข วิสาขา มิคารมาตา นิกฺขมิตฺวา ภิกฺขูนํ เอตมตฺถํ อาโรเจสิ. เย เต ภิกฺขู อปฺปิจฺฉา…เป… เต อุชฺฌายนฺติ ขิยฺยนฺติ วิปาเจนฺติ – ‘‘กถฺหิ นาม อายสฺมา อุทายี มาตุคาเมน สทฺธึ เอโก เอกาย รโห นิสชฺชํ กปฺเปสฺสตี’’ติ! อถ โข เต ภิกฺขู อายสฺมนฺตํ อุทายึ อเนกปริยาเยน วิครหิตฺวา ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ ¶ …เป… ‘‘สจฺจํ กิร ตฺวํ, อุทายิ, มาตุคาเมน สทฺธึ เอโก เอกาย รโห นิสชฺชํ กปฺเปสี’’ติ? ‘‘สจฺจํ ภควา’’ติ. วิครหิ พุทฺโธ ภควา…เป… กถฺหิ นาม ตฺวํ, โมฆปุริส, มาตุคาเมน สทฺธึ เอโก เอกาย รโห นิสชฺชํ กปฺเปสฺสสิ! เนตํ, โมฆปุริส, อปฺปสนฺนานํ วา ปสาทาย…เป… เอวฺจ ปน, ภิกฺขเว, อิมํ สิกฺขาปทํ อุทฺทิเสยฺยาถ –
๔๕๓. ‘‘น เหว โข ปน ปฏิจฺฉนฺนํ อาสนํ โหติ นาลํ กมฺมนิยํ, อลฺจ โข โหติ มาตุคามํ ทุฏฺุลฺลาหิ วาจาหิ โอภาสิตุํ. โย ปน ภิกฺขุ ตถารูเป อาสเน มาตุคาเมน สทฺธึ เอโก เอกาย รโห นิสชฺชํ กปฺเปยฺย, ตเมนํ สทฺเธยฺยวจสา อุปาสิกา ทิสฺวา ทฺวินฺนํ ธมฺมานํ อฺตเรน วเทยฺย – สงฺฆาทิเสเสน วา ปาจิตฺติเยน วา. นิสชฺชํ ภิกฺขุ ปฏิชานมาโน ทฺวินฺนํ ธมฺมานํ อฺตเรน กาเรตพฺโพ – สงฺฆาทิเสเสน วา ปาจิตฺติเยน วา. เยน วา สา ¶ สทฺเธยฺยวจสา อุปาสิกา วเทยฺย เตน โส ภิกฺขุ กาเรตพฺโพ. อยมฺปิ ธมฺโม อนิยโต’’ติ.
๔๕๔. น เหว ¶ โข ปน ปฏิจฺฉนฺนํ อาสนํ โหตีติ อปฺปฏิจฺฉนฺนํ โหติ กุฏฺเฏน วา กวาเฏน วา กิลฺเชน วา สาณิปากาเรน วา รุกฺเขน วา ถมฺเภน วา โกตฺถฬิยา วา เยน เกนจิ อปฺปฏิจฺฉนฺนํ โหติ.
นาลํ ¶ กมฺมนิยนฺติ น สกฺกา โหติ เมถุนํ ธมฺมํ ปฏิเสวิตุํ.
อลฺจ โข โหติ มาตุคามํ ทุฏฺุลฺลาหิ วาจาหิ โอภาสิตุนฺติ สกฺกา โหติ มาตุคามํ ทุฏฺุลฺลาหิ วาจาหิ โอภาสิตุํ.
โย ¶ ปนาติ โย ยาทิโส…เป… ภิกฺขูติ…เป… อยํ อิมสฺมึ อตฺเถ อธิปฺเปโต ภิกฺขูติ.
ตถารูเป อาสเนติ เอวรูเป อาสเน.
มาตุคาโม นาม มนุสฺสิตฺถี, น ยกฺขี น เปตี น ติรจฺฉานคตา, วิฺู ปฏิพลา สุภาสิตทุพฺภาสิตํ ทุฏฺุลฺลาทุฏฺุลฺลํ อาชานิตุํ.
สทฺธินฺติ เอกโต.
เอโก เอกายาติ ภิกฺขุ เจว โหติ มาตุคาโม จ.
รโห นาม จกฺขุสฺส รโห, โสตสฺส รโห. จกฺขุสฺส รโห นาม น สกฺกา โหติ อกฺขึ วา นิขณียมาเน ภมุกํ วา อุกฺขิปียมาเน สีสํ วา อุกฺขิปียมาเน ปสฺสิตุํ. โสตสฺส รโห นาม น สกฺกา โหติ ปกติกถา โสตุํ.
นิสชฺชํ กปฺเปยฺยาติ มาตุคาเม นิสินฺเน ภิกฺขุ อุปนิสินฺโน วา โหติ อุปนิปนฺโน วา. ภิกฺขุ นิสินฺเน มาตุคาโม อุปนิสินฺโน วา โหติ อุปนิปนฺโน วา. อุโภ วา นิสินฺนา โหนฺติ อุโภ วา นิปนฺนา.
สทฺเธยฺยวจสา ¶ นาม อาคตผลา อภิสเมตาวินี วิฺาตสาสนา.
อุปาสิกา นาม พุทฺธํ สรณํ คตา, ธมฺมํ สรณํ คตา, สงฺฆํ สรณํ คตา.
ทิสฺวาติ ปสฺสิตฺวา.
ทฺวินฺนํ ธมฺมานํ อฺตเรน วเทยฺย สงฺฆาทิเสเสน วา ปาจิตฺติเยน วา. นิสชฺชํ ภิกฺขุ ปฏิชานมาโน ทฺวินฺนํ ธมฺมานํ อฺตเรน กาเรตพฺโพ – สงฺฆาทิเสเสน วา ปาจิตฺติเยน วา. เยน วา สา สทฺเธยฺยวจสา อุปาสิกา วเทยฺย, เตน โส ภิกฺขุ กาเรตพฺโพ.
๔๕๕. สา ¶ เจ เอวํ วเทยฺย – ‘‘อยฺโย มยา ทิฏฺโ นิสินฺโน มาตุคาเมน สทฺธึ กายสํสคฺคํ สมาปชฺชนฺโต’’ติ, โส จ ตํ ปฏิชานาติ, อาปตฺติยา กาเรตพฺโพ. สา เจ เอวํ วเทยฺย – ‘‘อยฺโย มยา ¶ ทิฏฺโ นิสินฺโน มาตุคาเมน สทฺธึ กายสํสคฺคํ สมาปชฺชนฺโต’’ติ, โส เจ เอวํ วเทยฺย – ‘‘สจฺจาหํ นิสินฺโน, โน จ โข กายสํสคฺคํ สมาปชฺชิ’’นฺติ, นิสชฺชาย กาเรตพฺโพ…เป… นาหํ นิสินฺโน, อปิจ โข นิปนฺโนติ, นิปชฺชาย กาเรตพฺโพ…เป… นาหํ นิสินฺโน, อปิจ โข ิโตติ, น กาเรตพฺโพ.
สา เจ เอวํ วเทยฺย – ‘‘อยฺโย มยา ทิฏฺโ นิปนฺโน มาตุคาเมน สทฺธึ กายสํสคฺคํ สมาปชฺชนฺโต’’ติ, โส จ ตํ ปฏิชานาติ, อาปตฺติยา กาเรตพฺโพ…เป… สจฺจาหํ นิปนฺโน, โน จ โข กายสํสคฺคํ สมาปชฺชินฺติ, นิปชฺชาย กาเรตพฺโพ…เป… นาหํ นิปนฺโน, อปิจ โข นิสินฺโนติ, นิสชฺชาย กาเรตพฺโพ ¶ …เป… นาหํ นิปนฺโน, อปิจ โข ิโตติ, น กาเรตพฺโพ.
สา ¶ เจ เอวํ วเทยฺย – ‘‘อยฺยสฺส มยา สุตํ นิสินฺนสฺส มาตุคามํ ทุฏฺุลฺลาหิ วาจาหิ โอภาสนฺตสฺสา’’ติ, โส จ ตํ ปฏิชานาติ, อาปตฺติยา ¶ กาเรตพฺโพ. สา เจ เอวํ วเทยฺย – ‘‘อยฺยสฺส มยา สุตํ นิสินฺนสฺส มาตุคามํ ทุฏฺุลฺลาหิ วาจาหิ โอภาสนฺตสฺสา’’ติ, โส เจ เอวํ วเทยฺย – ‘‘สจฺจาหํ นิสินฺโน, โน จ โข ทุฏฺุลฺลาหิ วาจาหิ โอภาสิ’’นฺติ, นิสชฺชาย กาเรตพฺโพ…เป… นาหํ นิสินฺโน, อปิจ โข นิปนฺโนติ, นิปชฺชาย กาเรตพฺโพ…เป… นาหํ นิสินฺโน, อปิจ โข ิโตติ, น กาเรตพฺโพ.
สา เจ เอวํ วเทยฺย – ‘‘อยฺยสฺส มยา สุตํ นิปนฺนสฺส มาตุคามํ ทุฏฺุลฺลาหิ วาจาหิ โอภาสนฺตสฺสา’’ติ, โส จ ตํ ปฏิชานาติ, อาปตฺติยา กาเรตพฺโพ…เป… สจฺจาหํ นิปนฺโน โน จ โข ทุฏฺุลฺลาหิ วาจาหิ โอภาสินฺติ, นิปชฺชาย กาเรตพฺโพ…เป… นาหํ นิปนฺโน, อปิจ โข นิสินฺโนติ, นิสชฺชาย กาเรตพฺโพ…เป… นาหํ นิปนฺโน, อปิจ โข ิโตติ, น กาเรตพฺโพ.
๔๕๖. สา เจ เอวํ วเทยฺย – ‘‘อยฺโย มยา ทิฏฺโ มาตุคาเมน สทฺธึ เอโก เอกาย รโห นิสินฺโน’’ติ, โส จ ตํ ปฏิชานาติ, นิสชฺชาย กาเรตพฺโพ…เป… นาหํ นิสินฺโน, อปิจ โข นิปนฺโนติ, นิปชฺชาย กาเรตพฺโพ…เป… นาหํ นิสินฺโน, อปิจ โข ิโตติ, น กาเรตพฺโพ.
สา ¶ เจ เอวํ วเทยฺย – ‘‘อยฺโย มยา ทิฏฺโ มาตุคาเมน สทฺธึ เอโก เอกาย รโห นิปนฺโน’’ติ, โส จ ตํ ปฏิชานาติ, นิปชฺชาย กาเรตพฺโพ…เป… นาหํ นิปนฺโน, อปิจ โข นิสินฺโนติ, นิสชฺชาย ¶ กาเรตพฺโพ…เป… นาหํ นิปนฺโน, อปิจ โข ิโตติ, น กาเรตพฺโพ.
อยมฺปีติ ปุริมํ อุปาทาย วุจฺจติ.
อนิยโตติ น นิยโต, สงฺฆาทิเสโส วา ปาจิตฺติยํ วา.
๔๕๗. คมนํ ปฏิชานาติ นิสชฺชํ ปฏิชานาติ อาปตฺตึ ปฏิชานาติ, อาปตฺติยา กาเรตพฺโพ. คมนํ ปฏิชานาติ นิสชฺชํ น ปฏิชานาติ อาปตฺตึ ปฏิชานาติ, อาปตฺติยา กาเรตพฺโพ. คมนํ ปฏิชานาติ นิสชฺชํ ปฏิชานาติ อาปตฺตึ น ปฏิชานาติ, นิสชฺชาย กาเรตพฺโพ. คมนํ ปฏิชานาติ นิสชฺชํ น ปฏิชานาติ อาปตฺตึ น ปฏิชานาติ, น กาเรตพฺโพ.
คมนํ น ปฏิชานาติ นิสชฺชํ ปฏิชานาติ อาปตฺตึ ปฏิชานาติ, อาปตฺติยา กาเรตพฺโพ. คมนํ น ปฏิชานาติ นิสชฺชํ น ปฏิชานาติ อาปตฺตึ ปฏิชานาติ, อาปตฺติยา กาเรตพฺโพ. คมนํ น ปฏิชานาติ นิสชฺชํ ปฏิชานาติ อาปตฺตึ น ปฏิชานาติ ¶ , นิสชฺชาย กาเรตพฺโพ. คมนํ น ปฏิชานาติ นิสชฺชํ น ปฏิชานาติ อาปตฺตึ น ปฏิชานาติ, น กาเรตพฺโพติ.
ทุติโย อนิยโต นิฏฺิโต.
๔๕๘. อุทฺทิฏฺา ¶ ¶ โข อายสฺมนฺโต ทฺเว อนิยตา ธมฺมา. ตตฺถายสฺมนฺเต ปุจฺฉามิ – ‘‘กจฺจิตฺถ ปริสุทฺธา’’? ทุติยมฺปิ ปุจฺฉามิ – ‘‘กจฺจิตฺถ ปริสุทฺธา’’? ตติยมฺปิ ปุจฺฉามิ – ‘‘กจฺจิตฺถ ปริสุทฺธา’’? ปริสุทฺเธตฺถายสฺมนฺโต; ตสฺมา ตุณฺหี, เอวเมตํ ธารยามีติ.
ตสฺสุทฺทานํ –
อลํ กมฺมนิยฺเจว, ตเถว จ นเหว โข;
อนิยตา สุปฺตฺตา, พุทฺธเสฏฺเน ตาทินาติ.
อนิยตกณฺฑํ นิฏฺิตํ.