📜
อาปตฺติสมุฏฺานวณฺณนา
๔๗๐. อจิตฺตโก ¶ ¶ อาปชฺชตีติอาทีสุ สหเสยฺยาทิปณฺณตฺติวชฺชํ อสฺจิจฺจ อาปชฺชนฺโต อจิตฺตโก อาปชฺชติ, เทเสนฺโต สจิตฺตโก วุฏฺาติ. ยํกิฺจิ สฺจิจฺจ อาปชฺชนฺโต สจิตฺตโก อาปชฺชติ, ติณวตฺถารเกน วุฏฺหนฺโต อจิตฺตโก วุฏฺาติ. ปุพฺเพ วุตฺตเมว ติณวตฺถารเกน วุฏฺหนฺโต อจิตฺตโก อาปชฺชติ, อจิตฺตโก วุฏฺาติ. อิตรํ เทเสนฺโต สจิตฺตโก อาปชฺชติ, สจิตฺตโก วุฏฺาติ. ‘‘ธมฺมทานํ กโรมี’’ติ ปทโสธมฺมาทีนิ กโรนฺโต กุสลจิตฺโต อาปชฺชติ, ‘‘พุทฺธานํ อนุสาสนึ กโรมี’’ติ อุทคฺคจิตฺโต เทเสนฺโต กุสลจิตฺโต วุฏฺาติ. โทมนสฺสิโก หุตฺวา เทเสนฺโต อกุสลจิตฺโต วุฏฺาติ, ติณวตฺถารเกน นิทฺทาคโตว วุฏฺหนฺโต อพฺยากตจิตฺโต วุฏฺาติ. ภึสาปนาทีนิ กตฺวา ‘‘พุทฺธานํ สาสนํ กโรมี’’ติ โสมนสฺสิโก เทเสนฺโต อกุสลจิตฺโต อาปชฺชติ, กุสลจิตฺโต วุฏฺาติ. โทมนสฺสิโกว เทเสนฺโต อกุสลจิตฺโต วุฏฺาติ, วุตฺตนเยเนว ติณวตฺถารเกน วุฏฺหนฺโต อพฺยากตจิตฺโต วุฏฺาติ. นิทฺโทกฺกนฺตสมเย สหคารเสยฺยํ อาปชฺชนฺโต อพฺยากตจิตฺโต อาปชฺชติ, วุตฺตนเยเนว ปเนตฺถ ‘‘กุสลจิตฺโต วุฏฺาตี’’ติอาทิ เวทิตพฺพํ.
ปมํ ปาราชิกํ กติหิ สมุฏฺาเนหีติอาทิ ปุพฺเพ วุตฺตนยตฺตา อุตฺตานเมว.
๔๗๓. จตฺตาโร ปาราชิกา กติหิ สมุฏฺาเนหีติอาทีสุ อุกฺกฏฺปริจฺเฉทโต ยํ ยํ สมุฏฺานํ ยสฺส ยสฺส ลพฺภติ, ตํ สพฺพํ วุตฺตเมว โหติ.
อาปตฺติสมุฏฺานวณฺณนา นิฏฺิตา.