📜
๗. เสขิยกณฺฑํ
๑. ปริมณฺฑลวคฺโค
อิเม โข ปนายสฺมนฺโต เสขิยา
ธมฺมา อุทฺเทสํ อาคจฺฉนฺติ.
๕๗๖. เตน ¶ ¶ ¶ ¶ สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม. เตน โข ปน สมเยน ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู ปุรโตปิ ปจฺฉโตปิ โอลมฺเพนฺตา นิวาเสนฺติ. มนุสฺสา อุชฺฌายนฺติ ขิยฺยนฺติ วิปาเจนฺติ – ‘‘กถฺหิ นาม สมณา สกฺยปุตฺติยา ปุรโตปิ ปจฺฉโตปิ โอลมฺเพนฺตา นิวาเสสฺสนฺติ, เสยฺยถาปิ คิหี กามโภคิโน’’ติ. อสฺโสสุํ โข ภิกฺขู เตสํ มนุสฺสานํ อุชฺฌายนฺตานํ ขิยฺยนฺตานํ วิปาเจนฺตานํ. เย เต ภิกฺขู อปฺปิจฺฉา…เป… เต อุชฺฌายนฺติ ขิยฺยนฺติ วิปาเจนฺติ – ‘‘กถฺหิ นาม ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู ปุรโตปิ ปจฺฉโตปิ โอลมฺเพนฺตา นิวาเสสฺสนฺตี’’ติ! อถ โข เต ภิกฺขู ฉพฺพคฺคิเย ภิกฺขู อเนกปริยาเยน วิครหิตฺวา ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ. อถ โข ภควา เอตสฺมึ นิทาเน เอตสฺมึ ปกรเณ ภิกฺขุสงฺฆํ สนฺนิปาตาเปตฺวา ฉพฺพคฺคิเย ภิกฺขู ปฏิปุจฺฉิ – ‘‘สจฺจํ กิร ตุมฺเห, ภิกฺขเว, ปุรโตปิ ปจฺฉโตปิ โอลมฺเพนฺตา นิวาเสถา’’ติ? ‘‘สจฺจํ, ภควา’’ติ. วิครหิ พุทฺโธ ภควา…เป… กถฺหิ นาม ตุมฺเห, โมฆปุริสา, ปุรโตปิ ปจฺฉโตปิ โอลมฺเพนฺตา นิวาเสสฺสถ! เนตํ, โมฆปุริสา, อปฺปสนฺนานํ วา ปสาทาย…เป… ¶ เอวฺจ ปน, ภิกฺขเว, อิมํ สิกฺขาปทํ อุทฺทิเสยฺยาถ –
‘‘ปริมณฺฑลํ นิวาเสสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา’’ติ.
ปริมณฺฑลํ ¶ นิวาเสตพฺพํ นาภิมณฺฑลํ ชาณุมณฺฑลํ ปฏิจฺฉาเทนฺเตน. โย อนาทริยํ ปฏิจฺจ ปุรโต วา ปจฺฉโต วา โอลมฺเพนฺโต นิวาเสติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส.
อนาปตฺติ อสฺจิจฺจ, อสฺสติยา, อชานนฺตสฺส, คิลานสฺส, อาปทาสุ, อุมฺมตฺตกสฺส,
อาทิกมฺมิกสฺสาติ.
ปมสิกฺขาปทํ นิฏฺิตํ.
๕๗๗. เตน ¶ สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม. เตน โข ปน สมเยน ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู ปุรโตปิ ปจฺฉโตปิ โอลมฺเพนฺตา ปารุปนฺติ…เป….
‘‘ปริมณฺฑลํ ปารุปิสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา’’ติ.
ปริมณฺฑลํ ปารุปิตพฺพํ อุโภ กณฺเณ สมํ กตฺวา. โย ¶ อนาทริยํ ปฏิจฺจ ปุรโต วา ปจฺฉโต วา โอลมฺเพนฺโต ปารุปติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส.
อนาปตฺติ อสฺจิจฺจ, อสฺสติยา, อชานนฺตสฺส, คิลานสฺส, อาปทาสุ, อุมฺมตฺตกสฺส,
อาทิกมฺมิกสฺสาติ.
ทุติยสิกฺขาปทํ นิฏฺิตํ.
๕๗๘. เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม. เตน โข ปน สมเยน ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู กายํ วิวริตฺวา อนฺตรฆเร คจฺฉนฺติ…เป….
‘‘สุปฺปฏิจฺฉนฺโน อนฺตรฆเร ¶ คมิสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา’’ติ.
สุปฺปฏิจฺฉนฺเนน อนฺตรฆเร คนฺตพฺพํ. โย อนาทริยํ ปฏิจฺจ กายํ วิวริตฺวา อนฺตรฆเร คจฺฉติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส.
อนาปตฺติ ¶ อสฺจิจฺจ, อสฺสติยา, อชานนฺตสฺส, คิลานสฺส, อาปทาสุ, อุมฺมตฺตกสฺส,
อาทิกมฺมิกสฺสาติ.
ตติยสิกฺขาปทํ นิฏฺิตํ.
๕๗๙. เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม. เตน โข ปน สมเยน ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู กายํ วิวริตฺวา อนฺตรฆเร นิสีทนฺติ…เป….
‘‘สุปฺปฏิจฺฉนฺโน อนฺตรฆเร นิสีทิสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา’’ติ.
สุปฺปฏิจฺฉนฺเนน อนฺตรฆเร นิสีทิตพฺพํ. โย อนาทริยํ ปฏิจฺจ กายํ วิวริตฺวา อนฺตรฆเร นิสีทติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส.
อนาปตฺติ อสฺจิจฺจ, อสฺสติยา, อชานนฺตสฺส, คิลานสฺส, วาสูปคตสฺส, อาปทาสุ, อุมฺมตฺตกสฺส, อาทิกมฺมิกสฺสาติ.
จตุตฺถสิกฺขาปทํ นิฏฺิตํ.
๕๘๐. เตน ¶ สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม. เตน โข ปน สมเยน ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู หตฺถมฺปิ ปาทมฺปิ กีฬาเปนฺตา อนฺตรฆเร คจฺฉนฺติ…เป….
‘‘สุสํวุโต อนฺตรฆเร คมิสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา’’ติ.
สุสํวุเตน อนฺตรฆเร คนฺตพฺพํ. โย อนาทริยํ ปฏิจฺจ หตฺถํ วา ปาทํ วา กีฬาเปนฺโต อนฺตรฆเร คจฺฉติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส.
อนาปตฺติ อสฺจิจฺจ, อสฺสติยา, อชานนฺตสฺส, คิลานสฺส, อุมฺมตฺตกสฺส, อาทิกมฺมิกสฺสาติ.
ปฺจมสิกฺขาปทํ นิฏฺิตํ.
๕๘๑. เตน ¶ สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม. เตน โข ปน สมเยน ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู ¶ หตฺถมฺปิ ปาทมฺปิ กีฬาเปนฺตา อนฺตรฆเร นิสีทนฺติ…เป….
‘‘สุสํวุโต อนฺตรฆเร นิสีทิสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา’’ติ.
สุสํวุเตน อนฺตรฆเร นิสีทิตพฺพํ. โย อนาทริยํ ปฏิจฺจ หตฺถํ วา ปาทํ วา กีฬาเปนฺโต อนฺตรฆเร นิสีทติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส.
อนาปตฺติ อสฺจิจฺจ, อสฺสติยา, อชานนฺตสฺส, คิลานสฺส, อุมฺมตฺตกสฺส, อาทิกมฺมิกสฺสาติ.
ฉฏฺสิกฺขาปทํ นิฏฺิตํ.
๕๘๒. เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม. เตน โข ปน สมเยน ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู ตหํ ตหํ โอโลเกนฺตา อนฺตรฆเร คจฺฉนฺติ…เป….
‘‘โอกฺขิตฺตจกฺขุ อนฺตรฆเร คมิสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา’’ติ.
โอกฺขิตฺตจกฺขุนา อนฺตรฆเร คนฺตพฺพํ ยุคมตฺตํ เปกฺขนฺเตน. โย อนาทริยํ ปฏิจฺจ ตหํ ตหํ โอโลเกนฺโต อนฺตรฆเร คจฺฉติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส.
อนาปตฺติ อสฺจิจฺจ, อสฺสติยา, อชานนฺตสฺส, คิลานสฺส, อาปทาสุ, อุมฺมตฺตกสฺส,
อาทิกมฺมิกสฺสาติ.
สตฺตมสิกฺขาปทํ นิฏฺิตํ.
๕๘๓. เตน ¶ สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม. เตน โข ปน สมเยน ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู ตหํ ตหํ โอโลเกนฺตา อนฺตรฆเร นิสีทนฺติ…เป….
‘‘โอกฺขิตฺตจกฺขุ ¶ อนฺตรฆเร นิสีทิสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา’’ติ.
โอกฺขิตฺตจกฺขุนา อนฺตรฆเร นิสีทิตพฺพํ ยุคมตฺตํ เปกฺขนฺเตน. โย อนาทริยํ ปฏิจฺจ ตหํ ตหํ โอโลเกนฺโต อนฺตรฆเร นิสีทติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส.
อนาปตฺติ ¶ อสฺจิจฺจ, อสฺสติยา, อชานนฺตสฺส, คิลานสฺส, อาปทาสุ, อุมฺมตฺตกสฺส,
อาทิกมฺมิกสฺสาติ.
อฏฺมสิกฺขาปทํ นิฏฺิตํ.
๕๘๔. เตน ¶ สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม. เตน โข ปน สมเยน ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู อุกฺขิตฺตกาย อนฺตรฆเร คจฺฉนฺติ…เป….
‘‘น อุกฺขิตฺตกาย อนฺตรฆเร คมิสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา’’ติ.
น อุกฺขิตฺตกาย อนฺตรฆเร คนฺตพฺพํ. โย อนาทริยํ ปฏิจฺจ เอกโต วา อุภโต วา อุกฺขิปิตฺวา อนฺตรฆเร คจฺฉติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส.
อนาปตฺติ อสฺจิจฺจ, อสฺสติยา, อชานนฺตสฺส, คิลานสฺส, อาปทาสุ, อุมฺมตฺตกสฺส,
อาทิกมฺมิกสฺสาติ.
นวมสิกฺขาปทํ นิฏฺิตํ.
๕๘๕. เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม. เตน โข ปน สมเยน ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู อุกฺขิตฺตกาย อนฺตรฆเร นิสีทนฺติ…เป….
‘‘น อุกฺขิตฺตกาย อนฺตรฆเร นิสีทิสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา’’ติ.
น อุกฺขิตฺตกาย อนฺตรฆเร นิสีทิตพฺพํ. โย อนาทริยํ ปฏิจฺจ เอกโต วา อุภโต วา อุกฺขิปิตฺวา อนฺตรฆเร นิสีทติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส.
อนาปตฺติ ¶ ¶ อสฺจิจฺจ, อสฺสติยา, อชานนฺตสฺส, คิลานสฺส, วาสูปคตสฺส, อาปทาสุ, อุมฺมตฺตกสฺส, อาทิกมฺมิกสฺสาติ.
ทสมสิกฺขาปทํ นิฏฺิตํ.
ปริมณฺฑลวคฺโค ปโม.
๒. อุชฺชคฺฆิกวคฺโค
๕๘๖. เตน ¶ สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม. เตน โข ปน สมเยน ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู มหาหสิตํ หสนฺตา อนฺตรฆเร คจฺฉนฺติ…เป….
‘‘น อุชฺชคฺฆิกาย อนฺตรฆเร คมิสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา’’ติ.
น อุชฺชคฺฆิกาย อนฺตรฆเร คนฺตพฺพํ. โย อนาทริยํ ปฏิจฺจ มหาหสิตํ หสนฺโต อนฺตรฆเร คจฺฉติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส.
อนาปตฺติ อสฺจิจฺจ, อสฺสติยา, อชานนฺตสฺส, คิลานสฺส, หสนียสฺมึ วตฺถุสฺมึ มิหิตมตฺตํ กโรติ, อาปทาสุ, อุมฺมตฺตกสฺส, อาทิกมฺมิกสฺสาติ.
ปมสิกฺขาปทํ นิฏฺิตํ.
๕๘๗. เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม. เตน โข ปน สมเยน ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู มหาหสิตํ หสนฺตา อนฺตรฆเร นิสีทนฺติ…เป….
‘‘น อุชฺชคฺฆิกาย อนฺตรฆเร นิสีทิสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา’’ติ.
น ¶ อุชฺชคฺฆิกาย อนฺตรฆเร นิสีทิตพฺพํ. โย อนาทริยํ ปฏิจฺจ มหาหสิตํ หสนฺโต อนฺตรฆเร นิสีทติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส.
อนาปตฺติ อสฺจิจฺจ, อสฺสติยา, อชานนฺตสฺส, คิลานสฺส, หสนียสฺมึ วตฺถุสฺมึ มิหิตมตฺตํ กโรติ, อาปทาสุ, อุมฺมตฺตกสฺส, อาทิกมฺมิกสฺสาติ.
ทุติยสิกฺขาปทํ นิฏฺิตํ.
๕๘๘. เตน ¶ ¶ สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม. เตน โข ปน สมเยน ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู อุจฺจาสทฺทํ มหาสทฺทํ กโรนฺตา อนฺตรฆเร คจฺฉนฺติ…เป….
‘‘อปฺปสทฺโท อนฺตรฆเร คมิสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา’’ติ.
อปฺปสทฺเทน อนฺตรฆเร คนฺตพฺพํ. โย อนาทริยํ ปฏิจฺจ อุจฺจาสทฺทํ มหาสทฺทํ กโรนฺโต อนฺตรฆเร คจฺฉติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส.
อนาปตฺติ อสฺจิจฺจ, อสฺสติยา, อชานนฺตสฺส, คิลานสฺส, อาปทาสุ, อุมฺมตฺตกสฺส, อาทิกมฺมิกสฺสาติ.
ตติยสิกฺขาปทํ นิฏฺิตํ.
๕๘๙. เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม. เตน โข ปน สมเยน ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู อุจฺจาสทฺทํ มหาสทฺทํ กโรนฺตา อนฺตรฆเร นิสีทนฺติ…เป….
‘‘อปฺปสทฺโท อนฺตรฆเร นิสีทิสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา’’ติ.
อปฺปสทฺเทน อนฺตรฆเร นิสีทิตพฺพํ. โย อนาทริยํ ปฏิจฺจ อุจฺจาสทฺทํ มหาสทฺทํ กโรนฺโต อนฺตรฆเร นิสีทติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส.
อนาปตฺติ ¶ อสฺจิจฺจ…เป… อาทิกมฺมิกสฺสาติ.
จตุตฺถสิกฺขาปทํ นิฏฺิตํ.
๕๙๐. เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม. เตน โข ¶ ปน สมเยน ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู กายปฺปจาลกํ อนฺตรฆเร คจฺฉนฺติ กายํ โอลมฺเพนฺตา…เป….
‘‘น กายปฺปจาลกํ อนฺตรฆเร คมิสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา’’ติ.
น กายปฺปจาลกํ อนฺตรฆเร คนฺตพฺพํ. กายํ ปคฺคเหตฺวา คนฺตพฺพํ ¶ . โย อนาทริยํ ปฏิจฺจ กายปฺปจาลกํ อนฺตรฆเร คจฺฉติ กายํ โอลมฺเพนฺโต, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส.
อนาปตฺติ อสฺจิจฺจ…เป… อาทิกมฺมิกสฺสาติ.
ปฺจมสิกฺขาปทํ นิฏฺิตํ.
๕๙๑. เตน ¶ สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม. เตน โข ปน สมเยน ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู กายปฺปจาลกํ อนฺตรฆเร นิสีทนฺติ, กายํ โอลมฺเพนฺตา…เป….
‘‘น กายปฺปจาลกํ อนฺตรฆเร นิสีทิสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา’’ติ.
น กายปฺปจาลกํ อนฺตรฆเร นิสีทิตพฺพํ. กายํ ปคฺคเหตฺวา นิสีทิตพฺพํ. โย อนาทริยํ ปฏิจฺจ กายปฺปจาลกํ อนฺตรฆเร นิสีทติ กายํ โอลมฺเพนฺโต, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส.
อนาปตฺติ อสฺจิจฺจ, อสฺสติยา, อชานนฺตสฺส, คิลานสฺส, วาสูปคตสฺส, อาปทาสุ, อุมฺมตฺตกสฺส, อาทิกมฺมิกสฺสาติ.
ฉฏฺสิกฺขาปทํ นิฏฺิตํ.
๕๙๒. เตน ¶ สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม. เตน โข ปน สมเยน ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู พาหุปฺปจาลกํ อนฺตรฆเร คจฺฉนฺติ พาหุํ โอลมฺเพนฺตา…เป….
‘‘น พาหุปฺปจาลกํ อนฺตรฆเร คมิสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา’’ติ.
น พาหุปฺปจาลกํ อนฺตรฆเร คนฺตพฺพํ. พาหุํ ปคฺคเหตฺวา คนฺตพฺพํ. โย อนาทริยํ ปฏิจฺจ พาหุปฺปจาลกํ อนฺตรฆเร คจฺฉติ พาหุํ โอลมฺเพนฺโต, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส.
อนาปตฺติ อสฺจิจฺจ…เป… อาทิกมฺมิกสฺสาติ.
สตฺตมสิกฺขาปทํ นิฏฺิตํ.
๕๙๓. เตน ¶ สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม. เตน โข ปน สมเยน ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู พาหุปฺปจาลกํ อนฺตรฆเร นิสีทนฺติ พาหุํ โอลมฺเพนฺตา…เป….
‘‘น พาหุปฺปจาลกํ อนฺตรฆเร นิสีทิสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา’’ติ.
น พาหุปฺปจาลกํ อนฺตรฆเร นิสีทิตพฺพํ. พาหุํ ปคฺคเหตฺวา นิสีทิตพฺพํ. โย อนาทริยํ ปฏิจฺจ พาหุปฺปจาลกํ อนฺตรฆเร นิสีทติ พาหุํ โอลมฺเพนฺโต, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส.
อนาปตฺติ ¶ อสฺจิจฺจ, อสฺสติยา, อชานนฺตสฺส, คิลานสฺส, วาสูปคตสฺส, อาปทาสุ, อุมฺมตฺตกสฺส, อาทิกมฺมิกสฺสาติ.
อฏฺมสิกฺขาปทํ นิฏฺิตํ.
๕๙๔. เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑกสฺส อาราเม ¶ . เตน โข ปน สมเยน ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู สีสปฺปจาลกํ อนฺตรฆเร คจฺฉนฺติ สีสํ โอลมฺเพนฺตา…เป….
‘‘น สีสปฺปจาลกํ อนฺตรฆเร คมิสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา’’ติ.
น สีสปฺปจาลกํ อนฺตรฆเร คนฺตพฺพํ. สีสํ ปคฺคเหตฺวา คนฺตพฺพํ. โย อนาทริยํ ปฏิจฺจ สีสปฺปจาลกํ อนฺตรฆเร คจฺฉติ สีสํ โอลมฺเพนฺโต, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส.
อนาปตฺติ อสฺจิจฺจ…เป… อาทิกมฺมิกสฺสาติ.
นวมสิกฺขาปทํ นิฏฺิตํ.
๕๙๕. เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม. เตน โข ปน สมเยน ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู สีสปฺปจาลกํ อนฺตรฆเร นิสีทนฺติ สีสํ โอลมฺเพนฺตา…เป….
‘‘น สีสปฺปจาลกํ อนฺตรฆเร นิสีทิสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา’’ติ.
น สีสปฺปจาลกํ อนฺตรฆเร นิสีทิตพฺพํ. สีสํ ปคฺคเหตฺวา นิสีทิตพฺพํ ¶ . โย อนาทริยํ ปฏิจฺจ สีสปฺปจาลกํ อนฺตรฆเร นิสีทติ สีสํ โอลมฺเพนฺโต, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส.
อนาปตฺติ อสฺจิจฺจ, อสฺสติยา, อชานนฺตสฺส, คิลานสฺส, วาสูปคตสฺส, อาปทาสุ, อุมฺมตฺตกสฺส, อาทิกมฺมิกสฺสาติ.
ทสมสิกฺขาปทํ นิฏฺิตํ.
อุชฺชคฺฆิกวคฺโค ทุติโย.
๓. ขมฺภกตวคฺโค
๕๙๖. เตน ¶ ¶ สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม. เตน โข ปน สมเยน ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู ขมฺภกตา อนฺตรฆเร คจฺฉนฺติ…เป….
‘‘น ขมฺภกโต อนฺตรฆเร คมิสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา’’ติ.
น ¶ ขมฺภกเตน อนฺตรฆเร คนฺตพฺพํ. โย อนาทริยํ ปฏิจฺจ เอกโต วา อุภโต วา ขมฺภํ กตฺวา อนฺตรฆเร คจฺฉติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส.
อนาปตฺติ อสฺจิจฺจ…เป… อาทิกมฺมิกสฺสาติ.
ปมสิกฺขาปทํ นิฏฺิตํ.
๕๙๗. เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม. เตน โข ปน สมเยน ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู ขมฺภกตา อนฺตรฆเร นิสีทนฺติ…เป….
‘‘น ขมฺภกโต อนฺตรฆเร นิสีทิสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา’’ติ.
น ขมฺภกเตน อนฺตรฆเร นิสีทิตพฺพํ. โย อนาทริยํ ปฏิจฺจ เอกโต วา อุภโต วา ขมฺภํ กตฺวา อนฺตรฆเร นิสีทติ, อาปตฺติ ¶ ทุกฺกฏสฺส.
อนาปตฺติ อสฺจิจฺจ, อสฺสติยา, อชานนฺตสฺส, คิลานสฺส, วาสูปคตสฺส, อาปทาสุ, อุมฺมตฺตกสฺส, อาทิกมฺมิกสฺสาติ.
ทุติยสิกฺขาปทํ นิฏฺิตํ.
๕๙๘. เตน ¶ สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม. เตน โข ปน สมเยน ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู สสีสํ ปารุปิตฺวา อนฺตรฆเร คจฺฉนฺติ…เป….
‘‘น โอคุณฺิโต อนฺตรฆเร คมิสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา’’ติ.
น โอคุณฺิเตน อนฺตรฆเร คนฺตพฺพํ. โย อนาทริยํ ปฏิจฺจ สสีสํ ปารุปิตฺวา อนฺตรฆเร คจฺฉติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส.
อนาปตฺติ อสฺจิจฺจ…เป… อาทิกมฺมิกสฺสาติ.
ตติยสิกฺขาปทํ นิฏฺิตํ.
๕๙๙. เตน ¶ สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม. เตน โข ปน สมเยน ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู สสีสํ ปารุปิตฺวา อนฺตรฆเร นิสีทนฺติ…เป….
‘‘น โอคุณฺิโต อนฺตรฆเร นิสีทิสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา’’ติ.
น โอคุณฺิเตน อนฺตรฆเร นิสีทิตพฺพํ. โย อนาทริยํ ปฏิจฺจ สสีสํ ปารุปิตฺวา อนฺตรฆเร นิสีทติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส.
อนาปตฺติ อสฺจิจฺจ, อสฺสติยา, อชานนฺตสฺส, คิลานสฺส, วาสูปคตสฺส, อาปทาสุ, อุมฺมตฺตกสฺส, อาทิกมฺมิกสฺสาติ.
จตุตฺถสิกฺขาปทํ นิฏฺิตํ.
๖๐๐. เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม. เตน โข ปน สมเยน ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู อุกฺกุฏิกาย อนฺตรฆเร คจฺฉนฺติ…เป….
‘‘น ¶ อุกฺกุฏิกาย อนฺตรฆเร คมิสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา’’ติ.
น ¶ อุกฺกุฏิกาย อนฺตรฆเร คนฺตพฺพํ. โย อนาทริยํ ปฏิจฺจ อุกฺกุฏิกาย อนฺตรฆเร คจฺฉติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส.
อนาปตฺติ อสฺจิจฺจ…เป… อาทิกมฺมิกสฺสาติ.
ปฺจมสิกฺขาปทํ นิฏฺิตํ.
๖๐๑. เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม. เตน โข ปน สมเยน ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู ปลฺลตฺถิกาย [ปลฺลตฺติกาย (ก.)] อนฺตรฆเร นิสีทนฺติ…เป….
‘‘น ปลฺลตฺถิกาย อนฺตรฆเร นิสีทิสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา’’ติ.
น ปลฺลตฺถิกาย อนฺตรฆเร นิสีทิตพฺพํ. โย อนาทริยํ ปฏิจฺจ หตฺถปลฺลตฺถิกาย วา ทุสฺสปลฺลตฺถิกาย วา อนฺตรฆเร นิสีทติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส.
อนาปตฺติ อสฺจิจฺจ, อสฺสติยา, อชานนฺตสฺส, คิลานสฺส, วาสูปคตสฺส, อาปทาสุ,
อุมฺมตฺตกสฺส, อาทิกมฺมิกสฺสาติ.
ฉฏฺสิกฺขาปทํ นิฏฺิตํ.
๖๐๒. เตน ¶ สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม. เตน โข ¶ ปน สมเยน ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู อสกฺกจฺจํ ปิณฺฑปาตํ ปฏิคฺคณฺหนฺติ ฉฑฺเฑตุกามา วิย…เป….
‘‘สกฺกจฺจํ ปิณฺฑปาตํ ปฏิคฺคเหสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา’’ติ.
สกฺกจฺจํ ปิณฺฑปาโต ปฏิคฺคเหตพฺโพ. โย อนาทริยํ ปฏิจฺจ อสกฺกจฺจํ ปิณฺฑปาตํ ปฏิคฺคณฺหาติ ฉฑฺเฑตุกาโม วิย, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส.
อนาปตฺติ ¶ ¶ อสฺจิจฺจ…เป… อาทิกมฺมิกสฺสาติ.
สตฺตมสิกฺขาปทํ นิฏฺิตํ.
๖๐๓. เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม. เตน โข ปน สมเยน ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู ตหํ ตหํ โอโลเกนฺตา ปิณฺฑปาตํ ปฏิคฺคณฺหนฺติ, อากิรนฺเตปิ อติกฺกนฺเตปิ [อติกฺกมนฺเตปิ (สี.)] น ชานนฺติ…เป….
‘‘ปตฺตสฺี ปิณฺฑปาตํ ปฏิคฺคเหสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา’’ติ.
ปตฺตสฺินา ปิณฺฑปาโต ปฏิคฺคเหตพฺโพ. โย อนาทริยํ ปฏิจฺจ ตหํ ตหํ โอโลเกนฺโต ปิณฺฑปาตํ ปฏิคฺคณฺหาติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส.
อนาปตฺติ อสฺจิจฺจ…เป… อาทิกมฺมิกสฺสาติ.
อฏฺมสิกฺขาปทํ นิฏฺิตํ.
๖๐๔. เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม. เตน โข ปน สมเยน ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู ปิณฺฑปาตํ ปฏิคฺคณฺหนฺตา สูปฺเว พหุํ ปฏิคฺคณฺหนฺติ…เป….
‘‘สมสูปกํ ปิณฺฑปาตํ ปฏิคฺคเหสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา’’ติ.
สูโป นาม ทฺเว สูปา – มุคฺคสูโป, มาสสูโป. หตฺถหาริโย สมสูปโก ปิณฺฑปาโต ปฏิคฺคเหตพฺโพ. โย อนาทริยํ ปฏิจฺจ สูปฺเว พหุํ ปฏิคฺคณฺหาติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส.
อนาปตฺติ อสฺจิจฺจ, อสฺสติยา, อชานนฺตสฺส, คิลานสฺส, รสรเส, าตกานํ ปวาริตานํ, อฺสฺสตฺถาย, อตฺตโน ธเนน, อาปทาสุ, อุมฺมตฺตกสฺส, อาทิกมฺมิกสฺสาติ.
นวมสิกฺขาปทํ นิฏฺิตํ.
๖๐๕. เตน ¶ ¶ ¶ สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม. เตน โข ปน สมเยน ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู ถูปีกตํ ปิณฺฑปาตํ ปฏิคฺคณฺหนฺติ…เป….
‘‘สมติตฺติกํ[สมติตฺถิกํ (ก.)]ปิณฺฑปาตํ ปฏิคฺคเหสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา’’ติ.
สมติตฺติโก ¶ [สมติตฺถิกํ (ก.)] ปิณฺฑปาโต ปฏิคฺคเหตพฺโพ. โย อนาทริยํ ปฏิจฺจ ถูปีกตํ ปิณฺฑปาตํ ปฏิคฺคณฺหาติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส.
อนาปตฺติ อสฺจิจฺจ, อสฺสติยา, อชานนฺตสฺส, อาปทาสุ, อุมฺมตฺตกสฺส, อาทิกมฺมิกสฺสาติ.
ทสมสิกฺขาปทํ นิฏฺิตํ.
ขมฺภกตวคฺโค ตติโย.
๔. สกฺกจฺจวคฺโค
๖๐๖. เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม. เตน โข ปน สมเยน ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู อสกฺกจฺจํ ปิณฺฑปาตํ ภฺุชนฺติ อภฺุชิตุกามา วิย…เป….
‘‘สกฺกจฺจํ ปิณฺฑปาตํ ภฺุชิสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา’’ติ.
สกฺกจฺจํ ปิณฺฑปาโต ภฺุชิตพฺโพ. โย อนาทริยํ ปฏิจฺจ อสกฺกจฺจํ ปิณฺฑปาตํ ภฺุชติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส.
อนาปตฺติ อสฺจิจฺจ, อสฺสติยา, อชานนฺตสฺส, คิลานสฺส, อาปทาสุ, อุมฺมตฺตกสฺส,
อาทิกมฺมิกสฺสาติ.
ปมสิกฺขาปทํ นิฏฺิตํ.
๖๐๗. เตน ¶ สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม. เตน โข ปน สมเยน ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู ตหํ ตหํ โอโลเกนฺตา ปิณฺฑปาตํ ภฺุชนฺติ, อากิรนฺเตปิ อติกฺกนฺเตปิ น ชานนฺติ…เป… ¶ .
‘‘ปตฺตสฺี ¶ ปิณฺฑปาตํ ภฺุชิสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา’’ติ.
ปตฺตสฺินา ปิณฺฑปาโต ภฺุชิตพฺโพ. โย อนาทริยํ ปฏิจฺจ ตหํ ตหํ โอโลเกนฺโต ปิณฺฑปาตํ ภฺุชติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส.
อนาปตฺติ อสฺจิจฺจ…เป… อาทิกมฺมิกสฺสาติ.
ทุติยสิกฺขาปทํ นิฏฺิตํ.
๖๐๘. เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม. เตน โข ปน สมเยน ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู ตหํ ตหํ โอมสิตฺวา [โอมทฺทิตฺวา (ก.)] ปิณฺฑปาตํ ภฺุชนฺติ…เป….
‘‘สปทานํ ปิณฺฑปาตํ ภฺุชิสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา’’ติ.
สปทานํ ปิณฺฑปาโต ภฺุชิตพฺโพ. โย อนาทริยํ ปฏิจฺจ ตหํ ตหํ โอมสิตฺวา [โอมทฺทิตฺวา (ก.)] ปิณฺฑปาตํ ภฺุชติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส.
อนาปตฺติ อสฺจิจฺจ, อสฺสติยา, อชานนฺตสฺส, คิลานสฺส, อฺเสํ เทนฺโต โอมสติ, อฺสฺส ภาชเน อากิรนฺโต โอมสติ, อุตฺตริภงฺเค, อาปทาสุ, อุมฺมตฺตกสฺส, อาทิกมฺมิกสฺสาติ.
ตติยสิกฺขาปทํ นิฏฺิตํ.
๖๐๙. เตน ¶ สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม ¶ . เตน โข ปน สมเยน ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู ปิณฺฑปาตํ ภฺุชนฺตา สูปฺเว พหุํ ภฺุชนฺติ…เป….
‘‘สมสูปกํ ปิณฺฑปาตํ ภฺุชิสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา’’ติ.
สูโป นาม ทฺเว สูปา – มุคฺคสูโป, มาสสูโป หตฺถหาริโย. สมสูปโก ปิณฺฑปาโต ภฺุชิตพฺโพ. โย อนาทริยํ ปฏิจฺจ สูปฺเว พหุํ ภฺุชติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส.
อนาปตฺติ อสฺจิจฺจ, อสฺสติยา, อชานนฺตสฺส, คิลานสฺส, รสรเส ¶ , าตกานํ ปวาริตานํ, อตฺตโน ธเนน, อาปทาสุ, อุมฺมตฺตกสฺส, อาทิกมฺมิกสฺสาติ.
จตุตฺถสิกฺขาปทํ นิฏฺิตํ.
๖๑๐. เตน ¶ สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม. เตน โข ปน สมเยน ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู ถูปกโต โอมทฺทิตฺวา ปิณฺฑปาตํ ภฺุชนฺติ…เป….
‘‘น ถูปกโต โอมทฺทิตฺวา ปิณฺฑปาตํ ภฺุชิสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา’’ติ.
น ถูปกโต โอมทฺทิตฺวา ปิณฺฑปาโต ภฺุชิตพฺโพ. โย อนาทริยํ ปฏิจฺจ ถูปกโต โอมทฺทิตฺวา ปิณฺฑปาตํ ภฺุชติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส.
อนาปตฺติ อสฺจิจฺจ, อสฺสติยา, อชานนฺตสฺส, คิลานสฺส, ปริตฺตเก เสเส เอกโต สํกฑฺฒิตฺวา โอมทฺทิตฺวา ภฺุชติ, อาปทาสุ, อุมฺมตฺตกสฺส, อาทิกมฺมิกสฺสาติ.
ปฺจมสิกฺขาปทํ นิฏฺิตํ.
๖๑๑. เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม. เตน โข ปน สมเยน ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู สูปมฺปิ พฺยฺชนมฺปิ โอทเนน ปฏิจฺฉาเทนฺติ ภิยฺโยกมฺยตํ อุปาทาย…เป….
‘‘น ¶ สูปํ วา พฺยฺชนํ วา โอทเนน ปฏิจฺฉาเทสฺสามิ ภิยฺโยกมฺยตํ อุปาทายาติ สิกฺขา กรณียา’’ติ.
น สูปํ วา พฺยฺชนํ วา โอทเนน ปฏิจฺฉาเทตพฺพํ ภิยฺโยกมฺยตํ อุปาทาย. โย อนาทริยํ ปฏิจฺจ สูปํ วา พฺยฺชนํ วา โอทเนน ปฏิจฺฉาเทติ ภิยฺโยกมฺยตํ อุปาทาย, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส.
อนาปตฺติ อสฺจิจฺจ, อสฺสติยา, อชานนฺตสฺส, สามิกา ปฏิจฺฉาเทตฺวา เทนฺติ, น ภิยฺโยกมฺยตํ อุปาทาย, อาปทาสุ, อุมฺมตฺตกสฺส ¶ , อาทิกมฺมิกสฺสาติ.
ฉฏฺสิกฺขาปทํ นิฏฺิตํ.
๖๑๒. เตน ¶ สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม. เตน โข ปน สมเยน ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู สูปมฺปิ โอทนมฺปิ อตฺตโน อตฺถาย วิฺาเปตฺวา ภฺุชนฺติ. มนุสฺสา อุชฺฌายนฺติ ขิยฺยนฺติ วิปาเจนฺติ – ‘‘กถฺหิ นาม สมณา สกฺยปุตฺติยา สูปมฺปิ โอทนมฺปิ อตฺตโน อตฺถาย วิฺาเปตฺวา ภฺุชิสฺสนฺติ! กสฺส สมฺปนฺนํ น มนาปํ ¶ ! กสฺส สาทุํ น รุจฺจตี’’ติ! อสฺโสสุํ โข ภิกฺขู เตสํ มนุสฺสานํ อุชฺฌายนฺตานํ ขิยฺยนฺตานํ วิปาเจนฺตานํ. เย เต ภิกฺขู อปฺปิจฺฉา…เป… เต อุชฺฌายนฺติ ขิยฺยนฺติ วิปาเจนฺติ – ‘‘กถฺหิ นาม ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู สูปมฺปิ โอทนมฺปิ อตฺตโน อตฺถาย วิฺาเปตฺวา ภฺุชิสฺสนฺตี’’ติ…เป… สจฺจํ กิร ตุมฺเห, ภิกฺขเว, สูปมฺปิ โอทนมฺปิ อตฺตโน อตฺถาย วิฺาเปตฺวา ภฺุชถาติ? ‘‘สจฺจํ, ภควา’’ติ. วิครหิ พุทฺโธ ภควา…เป… กถฺหิ นาม ตุมฺเห, โมฆปุริสา, สูปมฺปิ โอทนมฺปิ อตฺตโน อตฺถาย วิฺาเปตฺวา ภฺุชิสฺสถ! เนตํ, โมฆปุริสา, อปฺปสนฺนานํ วา ปสาทาย…เป… เอวฺจ ปน, ภิกฺขเว, อิมํ สิกฺขาปทํ อุทฺทิเสยฺยาถ –
‘‘น สูปํ วา โอทนํ วา อตฺตโน อตฺถาย วิฺาเปตฺวา ภฺุชิสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา’’ติ.
เอวฺจิทํ ภควตา ภิกฺขูนํ สิกฺขาปทํ ปฺตฺตํ โหติ.
๖๑๓. เตน ¶ โข ปน สมเยน ภิกฺขู คิลานา โหนฺติ. คิลานปุจฺฉกา ภิกฺขู คิลาเน ภิกฺขู เอตทโวจุํ – ‘‘กจฺจาวุโส, ขมนียํ, กจฺจิ ยาปนีย’’นฺติ? ‘‘ปุพฺเพ มยํ, อาวุโส, สูปมฺปิ โอทนมฺปิ อตฺตโน อตฺถาย ¶ วิฺาเปตฺวา ภฺุชาม, เตน โน ผาสุ โหติ. อิทานิ ปน – ‘‘ภควตา ปฏิกฺขิตฺต’’นฺติ กุกฺกุจฺจายนฺตา น วิฺาเปม, เตน โน น ผาสุ โหตี’’ติ. ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ…เป… อนุชานามิ, ภิกฺขเว, คิลาเนน ภิกฺขุนา สูปมฺปิ โอทนมฺปิ อตฺตโน อตฺถาย วิฺาเปตฺวา ภฺุชิตุํ. เอวฺจ ปน, ภิกฺขเว, อิมํ สิกฺขาปทํ อุทฺทิเสยฺยาถ –
‘‘น สูปํ วา โอทนํ วา อคิลาโน อตฺตโน อตฺถาย วิฺาเปตฺวา ภฺุชิสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา’’ติ.
น สูปํ วา โอทนํ วา อคิลาเนน อตฺตโน อตฺถาย วิฺาเปตฺวา ภฺุชิตพฺพํ. โย อนาทริยํ ปฏิจฺจ สูปํ วา โอทนํ วา อคิลาโน อตฺตโน อตฺถาย วิฺาเปตฺวา ภฺุชติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส.
อนาปตฺติ อสฺจิจฺจ, อสฺสติยา, อชานนฺตสฺส, คิลานสฺส, าตกานํ ปวาริตานํ, อฺสฺสตฺถาย, อตฺตโน ธเนน, อาปทาสุ, อุมฺมตฺตกสฺส, อาทิกมฺมิกสฺสาติ.
สตฺตมสิกฺขาปทํ นิฏฺิตํ.
๖๑๔. เตน ¶ ¶ สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม. เตน โข ปน สมเยน ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู อุชฺฌานสฺี ปเรสํ ปตฺตํ โอโลเกนฺติ…เป….
‘‘น อุชฺฌานสฺี ปเรสํ ปตฺตํ โอโลเกสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา’’ติ.
น อุชฺฌานสฺินา ปเรสํ ปตฺโต โอโลเกตพฺโพ. โย อนาทริยํ ปฏิจฺจ อุชฺฌานสฺี ปเรสํ ปตฺตํ โอโลเกติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส.
อนาปตฺติ ¶ อสฺจิจฺจ, อสฺสติยา, อชานนฺตสฺส, ‘‘ทสฺสามี’’ติ วา ¶ ‘‘ทาเปสฺสามี’’ติ วา โอโลเกติ, น อุชฺฌานสฺิสฺส, อาปทาสุ, อุมฺมตฺตกสฺส, อาทิกมฺมิกสฺสาติ.
อฏฺมสิกฺขาปทํ นิฏฺิตํ.
๖๑๕. เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม. เตน โข ปน สมเยน ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู มหนฺตํ กพฬํ กโรนฺติ…เป….
‘‘นาติมหนฺตํ กพฬํ กริสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา’’ติ.
นาติมหนฺโต กพโฬ กาตพฺโพ. โย อนาทริยํ ปฏิจฺจ มหนฺตํ กพฬํ กโรติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส.
อนาปตฺติ อสฺจิจฺจ, อสฺสติยา, อชานนฺตสฺส, คิลานสฺส, ขชฺชเก, ผลาผเล, อุตฺตริภงฺเค, อาปทาสุ, อุมฺมตฺตกสฺส, อาทิกมฺมิกสฺสาติ.
นวมสิกฺขาปทํ นิฏฺิตํ.
๖๑๖. เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม. เตน โข ปน สมเยน ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู ทีฆํ อาโลปํ กโรนฺติ…เป….
‘‘ปริมณฺฑลํ อาโลปํ กริสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา’’ติ.
ปริมณฺฑโล อาโลโป กาตพฺโพ. โย อนาทริยํ ปฏิจฺจ ทีฆํ อาโลปํ กโรติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส.
อนาปตฺติ ¶ อสฺจิจฺจ, อสฺสติยา, อชานนฺตสฺส, คิลานสฺส, ขชฺชเก, ผลาผเล, อุตฺตริภงฺเค, อาปทาสุ, อุมฺมตฺตกสฺส, อาทิกมฺมิกสฺสาติ.
ทสมสิกฺขาปทํ นิฏฺิตํ.
สกฺกจฺจวคฺโค จตุตฺโถ.
๕. กพฬวคฺโค
๖๑๗. เตน ¶ ¶ สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม. เตน โข ปน สมเยน ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู อนาหเฏ กพเฬ มุขทฺวารํ วิวรนฺติ…เป….
‘‘น ¶ อนาหเฏ กพเฬ มุขทฺวารํ วิวริสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา’’ติ.
น อนาหเฏ กพเฬ มุขทฺวารํ วิวริตพฺพํ. โย อนาทริยํ ปฏิจฺจ อนาหเฏ กพเฬ มุขทฺวารํ วิวรติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส.
อนาปตฺติ อสฺจิจฺจ…เป… อาทิกมฺมิกสฺสาติ.
ปมสิกฺขาปทํ นิฏฺิตํ.
๖๑๘. เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม. เตน โข ปน สมเยน ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู ภฺุชมานา สพฺพํ หตฺถํ มุเข ปกฺขิปนฺติ…เป….
‘‘น ภฺุชมาโน สพฺพํ หตฺถํ มุเข ปกฺขิปิสฺสามีติ สิกฺขากรณียา’’ติ.
น ภฺุชมาเนน สพฺโพ หตฺโถ มุเข ปกฺขิปิตพฺโพ. โย อนาทริยํ ปฏิจฺจ ภฺุชมาโน สพฺพํ หตฺถํ มุเข ปกฺขิปติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส.
อนาปตฺติ อสฺจิจฺจ…เป… อาทิกมฺมิกสฺสาติ.
ทุติยสิกฺขาปทํ นิฏฺิตํ.
๖๑๙. เตน ¶ สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม. เตน โข ปน สมเยน ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู สกพเฬน มุเขน พฺยาหรนฺติ…เป….
‘‘น ¶ สกพเฬน มุเขน พฺยาหริสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา’’ติ.
น สกพเฬน มุเขน พฺยาหริตพฺพํ. โย อนาทริยํ ปฏิจฺจ สกพเฬน ¶ มุเขน พฺยาหรติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส.
อนาปตฺติ อสฺจิจฺจ…เป… อาทิกมฺมิกสฺสาติ.
ตติยสิกฺขาปทํ นิฏฺิตํ.
๖๒๐. เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม. เตน โข ปน สมเยน ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู ปิณฺฑุกฺเขปกํ ภฺุชนฺติ…เป….
‘‘น ปิณฺฑุกฺเขปกํ ภฺุชิสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา’’ติ.
น ปิณฺฑุกฺเขปกํ ภฺุชิตพฺพํ. โย อนาทริยํ ปฏิจฺจ ปิณฺฑุกฺเขปกํ ภฺุชติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส.
อนาปตฺติ อสฺจิจฺจ, อสฺสติยา, อชานนฺตสฺส, คิลานสฺส, ขชฺชเก, ผลาผเล, อาปทาสุ, อุมฺมตฺตกสฺส, อาทิกมฺมิกสฺสาติ.
จตุตฺถสิกฺขาปทํ นิฏฺิตํ.
๖๒๑. เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม. เตน โข ปน สมเยน ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู กพฬาวจฺเฉทกํ ภฺุชนฺติ…เป….
‘‘น ¶ กพฬาวจฺเฉทกํ ภฺุชิสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา’’ติ.
น ¶ กพฬาวจฺเฉทกํ ภฺุชิตพฺพํ. โย อนาทริยํ ปฏิจฺจ กพฬาวจฺเฉทกํ ภฺุชติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส.
อนาปตฺติ อสฺจิจฺจ, อสฺสติยา, อชานนฺตสฺส, คิลานสฺส, ขชฺชเก ผลาผเล, อุตฺตริภงฺเค, อาปทาสุ, อุมฺมตฺตกสฺส, อาทิกมฺมิกสฺสาติ.
ปฺจมสิกฺขาปทํ นิฏฺิตํ.
๖๒๒. เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม. เตน โข ปน สมเยน ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู อวคณฺฑการกํ ภฺุชนฺติ…เป….
‘‘น ¶ อวคณฺฑการกํ ภฺุชิสฺสามีติ สิกฺขา ¶ กรณียา’’ติ.
น อวคณฺฑการกํ ภฺุชิตพฺพํ. โย อนาทริยํ ปฏิจฺจ เอกโต วา อุภโต วา คณฺฑํ กตฺวา ภฺุชติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส.
อนาปตฺติ อสฺจิจฺจ, อสฺสติยา, อชานนฺตสฺส, คิลานสฺส, ผลาผเล, อาปทาสุ, อุมฺมตฺตกสฺส, อาทิกมฺมิกสฺสาติ.
ฉฏฺสิกฺขาปทํ นิฏฺิตํ.
๖๒๓. เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม. เตน โข ปน สมเยน ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู หตฺถนิทฺธุนกํ ภฺุชนฺติ…เป….
‘‘น หตฺถนิทฺธุนกํ ภฺุชิสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา’’ติ.
น หตฺถนิทฺธุนกํ ภฺุชิตพฺพํ. โย อนาทริยํ ปฏิจฺจ หตฺถนิทฺธุนกํ ภฺุชติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส.
อนาปตฺติ ¶ อสฺจิจฺจ, อสฺสติยา, อชานนฺตสฺส, คิลานสฺส, กจวรํ ฉฑฺเฑนฺโต หตฺถํ นิทฺธุนาติ, อาปทาสุ, อุมฺมตฺตกสฺส, อาทิกมฺมิกสฺสาติ.
สตฺตมสิกฺขาปทํ นิฏฺิตํ.
๖๒๔. เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม. เตน โข ปน สมเยน ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู สิตฺถาวการกํ ภฺุชนฺติ…เป….
‘‘น สิตฺถาวการกํ ภฺุชิสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา’’ติ.
น สิตฺถาวการกํ ภฺุชิตพฺพํ. โย อนาทริยํ ปฏิจฺจ สิตฺถาวการกํ ภฺุชติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส.
อนาปตฺติ อสฺจิจฺจ, อสฺสติยา, อชานนฺตสฺส, คิลานสฺส, กจวรํ ¶ ฉฑฺเฑนฺโต สิตฺถํ ฉฑฺฑยติ, อาปทาสุ, อุมฺมตฺตกสฺส, อาทิกมฺมิกสฺสาติ ¶ .
อฏฺมสิกฺขาปทํ นิฏฺิตํ.
๖๒๕. เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม. เตน โข ปน สมเยน ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู ชิวฺหานิจฺฉารกํ ภฺุชนฺติ…เป….
‘‘น ¶ ชิวฺหานิจฺฉารกํ ภฺุชิสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา’’ติ.
น ชิวฺหานิจฺฉารกํ ภฺุชิตพฺพํ. โย อนาทริยํ ปฏิจฺจ ชิวฺหานิจฺฉารกํ ภฺุชติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส.
อนาปตฺติ อสฺจิจฺจ…เป… อาทิกมฺมิกสฺสาติ.
นวมสิกฺขาปทํ นิฏฺิตํ.
๖๒๖. เตน ¶ สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม. เตน โข ปน สมเยน ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู จปุจปุการกํ ภฺุชนฺติ…เป….
‘‘น จปุจปุการกํ ภฺุชิสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา’’ติ.
น จปุจปุการกํ ภฺุชิตพฺพํ. โย อนาทริยํ ปฏิจฺจ จปุจปุการกํ ภฺุชติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส.
อนาปตฺติ อสฺจิจฺจ…เป… อาทิกมฺมิกสฺสาติ.
ทสมสิกฺขาปทํ นิฏฺิตํ.
กพฬวคฺโค ปฺจโม.
๖. สุรุสุรุวคฺโค
๖๒๗. เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา โกสมฺพิยํ วิหรติ โฆสิตาราเม. เตน โข ปน สมเยน อฺตเรน พฺราหฺมเณน สงฺฆสฺส ปโยปานํ ¶ ปฏิยตฺตํ โหติ. ภิกฺขู สุรุสุรุการกํ ขีรํ ปิวนฺติ. อฺตโร นฏปุพฺพโก ภิกฺขุ เอวมาห – ‘‘สพฺโพยํ มฺเ สงฺโฆ สีตีกโต’’ติ. เย เต ภิกฺขู อปฺปิจฺฉา…เป… เต อุชฺฌายนฺติ ขิยฺยนฺติ วิปาเจนฺติ – ‘‘กถฺหิ นาม ภิกฺขุ สงฺฆํ อารพฺภ ทวํ กริสฺสตี’’ติ…เป… สจฺจํ กิร ตฺวํ, ภิกฺขุ, สงฺฆํ อารพฺภ ทวํ อกาสีติ? ‘‘สจฺจํ, ภควา’’ติ. วิครหิ พุทฺโธ ภควา…เป… กถฺหิ นาม ตฺวํ, โมฆปุริส, สงฺฆํ อารพฺภ ทวํ กริสฺสสิ! เนตํ, โมฆปุริส, อปฺปสนฺนานํ วา ปสาทาย…เป… วิครหิตฺวา…เป… ธมฺมึ กถํ กตฺวา ภิกฺขู อามนฺเตสิ – ‘‘น, ภิกฺขเว, พุทฺธํ วา ธมฺมํ วา ¶ สงฺฆํ วา อารพฺภ ทโว กาตพฺโพ. โย กเรยฺย, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสา’’ติ. อถ โข ภควา ตํ ภิกฺขุํ อเนกปริยาเยน วิครหิตฺวา ทุพฺภรตาย…เป… เอวฺจ ปน, ภิกฺขเว, อิมํ สิกฺขาปทํ อุทฺทิเสยฺยาถ –
‘‘น ¶ สุรุสุรุการกํ ภฺุชิสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา’’ติ.
น สุรุสุรุการกํ ¶ ภฺุชิตพฺพํ. โย อนาทริยํ ปฏิจฺจ สุรุสุรุการกํ ภฺุชติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส.
อนาปตฺติ อสฺจิจฺจ…เป… อาทิกมฺมิกสฺสาติ.
ปมสิกฺขาปทํ นิฏฺิตํ.
๖๒๘. เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม. เตน โข ปน สมเยน ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู หตฺถนิลฺเลหกํ ภฺุชนฺติ…เป….
‘‘น หตฺถนิลฺเลหกํ ภฺุชิสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา’’ติ.
น ¶ หตฺถนิลฺเลหกํ ภฺุชิตพฺพํ. โย อนาทริยํ ปฏิจฺจ หตฺถนิลฺเลหกํ ภฺุชติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส.
อนาปตฺติ อสฺจิจฺจ…เป… อาทิกมฺมิกสฺสาติ.
ทุติยสิกฺขาปทํ นิฏฺิตํ.
๖๒๙. เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม. เตน โข ปน สมเยน ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู ปตฺตนิลฺเลหกํ ภฺุชนฺติ…เป….
‘‘น ปตฺตนิลฺเลหกํ ภฺุชิสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา’’ติ.
น ปตฺตนิลฺเลหกํ ภฺุชิตพฺพํ. โย อนาทริยํ ปฏิจฺจ ปตฺตนิลฺเลหกํ ภฺุชติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส.
อนาปตฺติ ¶ อสฺจิจฺจ, อสฺสติยา, อชานนฺตสฺส, คิลานสฺส, ปริตฺตเก เสเส เอกโต สงฺกฑฺฒิตฺวา นิลฺเลหิตฺวา ภฺุชติ, อาปทาสุ, อุมฺมตฺตกสฺส, อาทิกมฺมิกสฺสาติ.
ตติยสิกฺขาปทํ นิฏฺิตํ.
๖๓๐. เตน ¶ สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม. เตน โข ปน สมเยน ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู โอฏฺนิลฺเลหกํ ภฺุชนฺติ…เป….
‘‘น โอฏฺนิลฺเลหกํ ภฺุชิสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา’’ติ.
น โอฏฺนิลฺเลหกํ ภฺุชิตพฺพํ. โย อนาทริยํ ปฏิจฺจ โอฏฺนิลฺเลหกํ ภฺุชติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส.
อนาปตฺติ อสฺจิจฺจ…เป… อาทิกมฺมิกสฺสาติ.
จตุตฺถสิกฺขาปทํ นิฏฺิตํ.
๖๓๑. เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา ภคฺเคสุ วิหรติ สุสุมารคิเร [สุํสุมารคิเร (สี. สฺยา.), สํสุมารคิเร (ก.)] เภสกฬาวเน ¶ มิคทาเย. เตน โข ปน สมเยน ภิกฺขู โกกนเท [โกกนุเท (ก.)] ปาสาเท สามิเสน หตฺเถน ปานียถาลกํ ปฏิคฺคณฺหนฺติ. มนุสฺสา อุชฺฌายนฺติ ขิยฺยนฺติ วิปาเจนฺติ – ‘‘กถฺหิ นาม สมณา สกฺยปุตฺติยา สามิเสน หตฺเถน ปานียถาลกํ ปฏิคฺคเหสฺสนฺติ, เสยฺยถาปิ คิหี กามโภคิโน’’ติ! อสฺโสสุํ โข ภิกฺขู เตสํ มนุสฺสานํ อุชฺฌายนฺตานํ ขิยฺยนฺตานํ วิปาเจนฺตานํ. เย เต ภิกฺขู อปฺปิจฺฉา…เป… เต อุชฺฌายนฺติ ขิยฺยนฺติ วิปาเจนฺติ – ‘‘กถฺหิ นาม ภิกฺขู สามิเสน หตฺเถน ปานียถาลกํ ปฏิคฺคเหสฺสนฺตี’’ติ…เป… สจฺจํ กิร, ภิกฺขเว, ภิกฺขู สามิเสน หตฺเถน ปานียถาลกํ ปฏิคฺคณฺหนฺตีติ? ‘‘สจฺจํ, ภควา’’ติ. วิครหิ พุทฺโธ ภควา…เป… กถฺหิ นาม เต, ภิกฺขเว, โมฆปุริสา สามิเสน หตฺเถน ปานียถาลกํ ปฏิคฺคเหสฺสนฺติ! เนตํ, ภิกฺขเว, อปฺปสนฺนานํ วา ปสาทาย…เป… เอวฺจ ปน, ภิกฺขเว, อิมํ สิกฺขาปทํ อุทฺทิเสยฺยาถ –
‘‘น สามิเสน หตฺเถน ปานียถาลกํ ปฏิคฺคเหสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา’’ติ.
น ¶ ¶ สามิเสน หตฺเถน ปานียถาลโก ปฏิคฺคเหตพฺโพ. โย อนาทริยํ ปฏิจฺจ สามิเสน หตฺเถน ปานียถาลกํ ปฏิคฺคณฺหาติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส.
อนาปตฺติ ¶ อสฺจิจฺจ, อสฺสติยา, อชานนฺตสฺส, คิลานสฺส, ‘‘โธวิสฺสามี’’ติ วา ‘‘โธวาเปสฺสามี’’ติ วา ปฏิคฺคณฺหาติ, อาปทาสุ, อุมฺมตฺตกสฺส, อาทิกมฺมิกสฺสาติ.
ปฺจมสิกฺขาปทํ นิฏฺิตํ.
๖๓๒. เตน ¶ สมเยน พุทฺโธ ภควา ภคฺเคสุ วิหรติ สุสุมารคิเร เภสกฬาวเน มิคทาเย. เตน โข ปน สมเยน ภิกฺขู โกกนเท ปาสาเท สสิตฺถกํ ปตฺตโธวนํ อนฺตรฆเร ฉฑฺเฑนฺติ. มนุสฺสา อุชฺฌายนฺติ ขิยฺยนฺติ วิปาเจนฺติ – ‘‘กถฺหิ นาม สมณา สกฺยปุตฺติยา สสิตฺถกํ ปตฺตโธวนํ อนฺตรฆเร ฉฑฺเฑสฺสนฺติ, เสยฺยถาปิ คิหี กามโภคิโน’’ติ! อสฺโสสุํ โข ภิกฺขู เตสํ มนุสฺสานํ อุชฺฌายนฺตานํ ขิยฺยนฺตานํ วิปาเจนฺตานํ. เย เต ภิกฺขู อปฺปิจฺฉา…เป… เต อุชฺฌายนฺติ ขิยฺยนฺติ วิปาเจนฺติ – ‘‘กถฺหิ นาม ภิกฺขู สสิตฺถกํ ปตฺตโธวนํ อนฺตรฆเร ฉฑฺเฑสฺสนฺตี’’ติ…เป… สจฺจํ กิร, ภิกฺขเว, ภิกฺขู สสิตฺถกํ ปตฺตโธวนํ อนฺตรฆเร ฉฑฺเฑนฺตีติ? ‘‘สจฺจํ, ภควา’’ติ. วิครหิ พุทฺโธ ภควา…เป… กถฺหิ นาม เต, ภิกฺขเว, โมฆปุริสา สสิตฺถกํ ปตฺตโธวนํ อนฺตรฆเร ฉฑฺเฑสฺสนฺติ! เนตํ, ภิกฺขเว, อปฺปสนฺนานํ วา ปสาทาย…เป… เอวฺจ ปน, ภิกฺขเว, อิมํ สิกฺขาปทํ อุทฺทิเสยฺยาถ –
‘‘น สสิตฺถกํ ปตฺตโธวนํ อนฺตรฆเร ฉฑฺเฑสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา’’ติ.
น สสิตฺถกํ ปตฺตโธวนํ อนฺตรฆเร ฉฑฺเฑตพฺพํ. โย อนาทริยํ ปฏิจฺจ สสิตฺถกํ ปตฺตโธวนํ อนฺตรฆเร ฉฑฺเฑติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส.
อนาปตฺติ อสฺจิจฺจ, อสฺสติยา, อชานนฺตสฺส, คิลานสฺส, อุทฺธริตฺวา วา ภินฺทิตฺวา วา ปฏิคฺคเห วา นีหริตฺวา วา ฉฑฺเฑติ, อาปทาสุ, อุมฺมตฺตกสฺส, อาทิกมฺมิกสฺสาติ.
ฉฏฺสิกฺขาปทํ นิฏฺิตํ.
๖๓๓. เตน ¶ ¶ สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม. เตน โข ปน สมเยน ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู ฉตฺตปาณิสฺส ธมฺมํ เทเสนฺติ. เย เต ภิกฺขู อปฺปิจฺฉา…เป… เต อุชฺฌายนฺติ ขิยฺยนฺติ วิปาเจนฺติ – ‘‘กถฺหิ นาม ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู ฉตฺตปาณิสฺส ¶ ธมฺมํ เทเสสฺสนฺตี’’ติ…เป… สจฺจํ กิร ตุมฺเห, ภิกฺขเว, ฉตฺตปาณิสฺส ธมฺมํ เทเสถาติ? ‘‘สจฺจํ, ภควา’’ติ. วิครหิ พุทฺโธ ภควา…เป… กถฺหิ นาม ตุมฺเห, โมฆปุริสา, ฉตฺตปาณิสฺส ธมฺมํ เทเสสฺสถ! เนตํ, โมฆปุริสา, อปฺปสนฺนานํ วา ปสาทาย…เป… เอวฺจ ปน, ภิกฺขเว, อิมํ สิกฺขาปทํ อุทฺทิเสยฺยาถ –
‘‘น ฉตฺตปาณิสฺส ธมฺมํ เทเสสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา’’ติ.
เอวฺจิทํ ภควตา ภิกฺขูนํ สิกฺขาปทํ ปฺตฺตํ โหติ.
๖๓๔. เตน โข ปน สมเยน ภิกฺขู ฉตฺตปาณิสฺส คิลานสฺส ธมฺมํ ¶ เทเสตุํ กุกฺกุจฺจายนฺติ. มนุสฺสา อุชฺฌายนฺติ ขิยฺยนฺติ วิปาเจนฺติ – ‘‘กถฺหิ นาม สมณา สกฺยปุตฺติยา ฉตฺตปาณิสฺส คิลานสฺส ธมฺมํ น เทเสสฺสนฺตี’’ติ! อสฺโสสุํ โข ภิกฺขู เตสํ มนุสฺสานํ อุชฺฌายนฺตานํ ขิยฺยนฺตานํ วิปาเจนฺตานํ. อถ โข เต ภิกฺขู ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ. อถ โข ภควา เอตสฺมึ นิทาเน เอตสฺมึ ปกรเณ ธมฺมึ กถํ กตฺวา ภิกฺขู อามนฺเตสิ – ‘‘อนุชานามิ, ภิกฺขเว, ฉตฺตปาณิสฺส คิลานสฺส ธมฺมํ เทเสตุํ. เอวฺจ ปน ¶ , ภิกฺขเว, อิมํ สิกฺขาปทํ อุทฺทิเสยฺยาถ –
‘‘น ฉตฺตปาณิสฺส อคิลานสฺส ธมฺมํ เทเสสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา’’ติ.
ฉตฺตํ นาม ตีณิ ฉตฺตานิ – เสตจฺฉตฺตํ, กิลฺชจฺฉตฺตํ, ปณฺณจฺฉตฺตํ มณฺฑลพทฺธํ สลากพทฺธํ.
ธมฺโม นาม พุทฺธภาสิโต สาวกภาสิโต อิสิภาสิโต เทวตาภาสิโต อตฺถูปสฺหิโต ธมฺมูปสฺหิโต.
เทเสยฺยาติ ปเทน เทเสติ, ปเท ปเท อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส. อกฺขราย เทเสติ, อกฺขรกฺขราย ¶ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส. น ฉตฺตปาณิสฺส อคิลานสฺส ธมฺโม เทเสตพฺโพ. โย อนาทริยํ ปฏิจฺจ ฉตฺตปาณิสฺส อคิลานสฺส ธมฺมํ เทเสติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส.
อนาปตฺติ อสฺจิจฺจ…เป… อาทิกมฺมิกสฺสาติ.
สตฺตมสิกฺขาปทํ นิฏฺิตํ.
๖๓๕. เตน ¶ สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม. เตน โข ปน สมเยน ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู ทณฺฑปาณิสฺส ธมฺมํ เทเสนฺติ…เป….
‘‘น ทณฺฑปาณิสฺส อคิลานสฺส ธมฺมํ เทเสสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา’’ติ.
ทณฺโฑ นาม มชฺฌิมสฺส ปุริสสฺส จตุหตฺโถ ทณฺโฑ. ตโต อุกฺกฏฺโ อทณฺโฑ, โอมโก อทณฺโฑ.
น ทณฺฑปาณิสฺส อคิลานสฺส ธมฺโม เทเสตพฺโพ. โย อนาทริยํ ปฏิจฺจ ทณฺฑปาณิสฺส อคิลานสฺส ธมฺมํ เทเสติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส.
อนาปตฺติ ¶ อสฺจิจฺจ…เป… อาทิกมฺมิกสฺสาติ.
อฏฺมสิกฺขาปทํ นิฏฺิตํ.
๖๓๖. เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม. เตน โข ปน สมเยน ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู สตฺถปาณิสฺส ธมฺมํ เทเสนฺติ…เป….
‘‘น สตฺถปาณิสฺส อคิลานสฺส ธมฺมํ เทเสสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา’’ติ.
สตฺถํ ¶ นาม เอกโตธารํ อุภโตธารํ ปหรณํ.
น ¶ สตฺถปาณิสฺส อคิลานสฺส ธมฺโม เทเสตพฺโพ. โย อนาทริยํ ปฏิจฺจ สตฺถปาณิสฺส อคิลานสฺส ธมฺมํ เทเสติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส.
อนาปตฺติ อสฺจิจฺจ…เป… อาทิกมฺมิกสฺสาติ.
นวมสิกฺขาปทํ นิฏฺิตํ.
๖๓๗. เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม. เตน โข ปน สมเยน ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู อาวุธปาณิสฺส ธมฺมํ เทเสนฺติ…เป….
‘‘น อาวุธปาณิสฺส อคิลานสฺส ธมฺมํ เทเสสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา’’ติ.
อาวุธํ นาม จาโป โกทณฺโฑ.
น ¶ อาวุธปาณิสฺส อคิลานสฺส ธมฺโม เทเสตพฺโพ. โย อนาทริยํ ปฏิจฺจ อาวุธปาณิสฺส อคิลานสฺส ธมฺมํ เทเสติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส.
อนาปตฺติ อสฺจิจฺจ…เป… อาทิกมฺมิกสฺสาติ.
ทสมสิกฺขาปทํ นิฏฺิตํ.
สุรุสุรุวคฺโค ฉฏฺโ.
๗. ปาทุกวคฺโค
๖๓๘. เตน ¶ สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม. เตน โข ปน สมเยน ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู ปาทุการุฬฺหสฺส ธมฺมํ เทเสนฺติ…เป….
‘‘น ¶ ปาทุการุฬฺหสฺส อคิลานสฺส ธมฺมํ เทเสสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา’’ติ.
น ปาทุการุฬฺหสฺส อคิลานสฺส ธมฺโม เทเสตพฺโพ. โย อนาทริยํ ปฏิจฺจ อกฺกนฺตสฺส วา ปฏิมุกฺกสฺส วา โอมุกฺกสฺส วา อคิลานสฺส ธมฺมํ เทเสติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส.
อนาปตฺติ อสฺจิจฺจ…เป… อาทิกมฺมิกสฺสาติ.
ปมสิกฺขาปทํ นิฏฺิตํ.
๖๓๙. เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม. เตน โข ปน สมเยน ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู อุปาหนารุฬฺหสฺส ธมฺมํ เทเสนฺติ…เป….
‘‘น อุปาหนารุฬฺหสฺส อคิลานสฺส ธมฺมํ เทเสสฺสามีติ สิกฺขากรณียา’’ติ.
น อุปาหนารุฬฺหสฺส อคิลานสฺส ธมฺโม เทเสตพฺโพ. โย อนาทริยํ ปฏิจฺจ อกฺกนฺตสฺส วา ปฏิมุกฺกสฺส วา โอมุกฺกสฺส วา อคิลานสฺส ธมฺมํ เทเสติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส.
อนาปตฺติ อสฺจิจฺจ…เป… อาทิกมฺมิกสฺสาติ.
ทุติยสิกฺขาปทํ นิฏฺิตํ.
๖๔๐. เตน ¶ สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม. เตน โข ปน สมเยน ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู ยานคตสฺส ธมฺมํ เทเสนฺติ…เป….
‘‘น ยานคตสฺส อคิลานสฺส ธมฺมํ เทเสสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา’’ติ.
ยานํ ¶ นาม วยฺหํ รโถ สกฏํ สนฺทมานิกา สิวิกา ปาฏงฺกี.
น ยานคตสฺส อคิลานสฺส ธมฺโม เทเสตพฺโพ. โย อนาทริยํ ปฏิจฺจ ยานคตสฺส อคิลานสฺส ธมฺมํ เทเสติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส.
อนาปตฺติ ¶ อสฺจิจฺจ…เป… อาทิกมฺมิกสฺสาติ.
ตติยสิกฺขาปทํ นิฏฺิตํ.
๖๔๑. เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม. เตน โข ¶ ปน สมเยน ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู สยนคตสฺส ธมฺมํ เทเสนฺติ…เป….
‘‘น สยนคตสฺส อคิลานสฺส ธมฺมํ เทเสสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา’’ติ.
น สยนคตสฺส อคิลานสฺส ธมฺโม เทเสตพฺโพ. โย อนาทริยํ ปฏิจฺจ อนฺตมโส ฉมายมฺปิ นิปนฺนสฺส สยนคตสฺส อคิลานสฺส ธมฺมํ เทเสติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส.
อนาปตฺติ อสฺจิจฺจ…เป… อาทิกมฺมิกสฺสาติ.
จตุตฺถสิกฺขาปทํ นิฏฺิตํ.
๖๔๒. เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม. เตน โข ปน สมเยน ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู ปลฺลตฺถิกาย นิสินฺนสฺส ธมฺมํ เทเสนฺติ…เป….
‘‘น ปลฺลตฺถิกาย นิสินฺนสฺส อคิลานสฺส ธมฺมํ เทเสสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา’’ติ.
น ¶ ปลฺลตฺถิกาย นิสินฺนสฺส อคิลานสฺส ธมฺโม เทเสตพฺโพ. โย อนาทริยํ ปฏิจฺจ หตฺถปลฺลตฺถิกาย วา ทุสฺสปลฺลตฺถิกาย วา นิสินฺนสฺส อคิลานสฺส ธมฺมํ เทเสติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส.
อนาปตฺติ ¶ อสฺจิจฺจ…เป… อาทิกมฺมิกสฺสาติ.
ปฺจมสิกฺขาปทํ นิฏฺิตํ.
๖๔๓. เตน ¶ สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม. เตน โข ปน สมเยน ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู เวิตสีสสฺส ธมฺมํ เทเสนฺติ…เป….
‘‘น เวิตสีสสฺส อคิลานสฺส ธมฺมํ เทเสสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา’’ติ.
เวิตสีโส นาม เกสนฺตํ น ทสฺสาเปตฺวา เวิโต โหติ.
น เวิตสีสสฺส อคิลานสฺส ธมฺโม เทเสตพฺโพ. โย อนาทริยํ ปฏิจฺจ เวิตสีสสฺส อคิลานสฺส ธมฺมํ เทเสติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส.
อนาปตฺติ อสฺจิจฺจ, อสฺสติยา, อชานนฺตสฺส, คิลานสฺส, เกสนฺตํ วิวราเปตฺวา เทเสติ, อาปทาสุ, อุมฺมตฺตกสฺส, อาทิกมฺมิกสฺสาติ.
ฉฏฺสิกฺขาปทํ นิฏฺิตํ.
๖๔๔. เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม. เตน โข ปน สมเยน ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู โอคุณฺิตสีสสฺส ธมฺมํ เทเสนฺติ…เป….
‘‘น โอคุณฺิตสีสสฺส อคิลานสฺส ธมฺมํ เทเสสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา’’ติ.
โอคุณฺิตสีโส ¶ นาม สสีสํ ปารุโต วุจฺจติ.
น โอคุณฺิตสีสสฺส อคิลานสฺส ธมฺโม เทเสตพฺโพ. โย อนาทริยํ ปฏิจฺจ โอคุณฺิตสีสสฺส อคิลานสฺส ธมฺมํ เทเสติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส.
อนาปตฺติ อสฺจิจฺจ, อสฺสติยา, อชานนฺตสฺส, คิลานสฺส, สีสํ วิวราเปตฺวา เทเสติ, อาปทาสุ, อุมฺมตฺตกสฺส, อาทิกมฺมิกสฺสาติ.
สตฺตมสิกฺขาปทํ นิฏฺิตํ.
๖๔๕. เตน ¶ ¶ สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม. เตน โข ปน สมเยน ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู ¶ ฉมาย นิสีทิตฺวา อาสเน นิสินฺนสฺส ธมฺมํ เทเสนฺติ…เป….
‘‘น ฉมายํ นิสีทิตฺวา อาสเน นิสินฺนสฺส อคิลานสฺส ธมฺมํ เทเสสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา’’ติ.
น ฉมายํ นิสีทิตฺวา [นิสินฺเนน (อฏฺกถา)] อาสเน นิสินฺนสฺส อคิลานสฺส ธมฺโม เทเสตพฺโพ. โย อนาทริยํ ปฏิจฺจ ฉมายํ นิสีทิตฺวา อาสเน นิสินฺนสฺส อคิลานสฺส ธมฺมํ เทเสติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส.
อนาปตฺติ อสฺจิจฺจ…เป… อาทิกมฺมิกสฺสาติ.
อฏฺมสิกฺขาปทํ นิฏฺิตํ.
๖๔๖. เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม. เตน โข ปน สมเยน ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู นีเจ อาสเน นิสีทิตฺวา อุจฺเจ อาสเน นิสินฺนสฺส ธมฺมํ เทเสนฺติ. เย เต ภิกฺขู อปฺปิจฺฉา…เป… เต อุชฺฌายนฺติ ขิยฺยนฺติ วิปาเจนฺติ – ‘‘กถฺหิ นาม ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู นีเจ อาสเน นิสีทิตฺวา อุจฺเจ อาสเน นิสินฺนสฺส ธมฺมํ เทเสสฺสนฺตี’’ติ…เป… สจฺจํ กิร ตุมฺเห, ภิกฺขเว, นีเจ อาสเน นิสีทิตฺวา อุจฺเจ อาสเน นิสินฺนสฺส ธมฺมํ เทเสถาติ? ‘‘สจฺจํ, ภควา’’ติ. วิครหิ พุทฺโธ ภควา…เป… กถฺหิ นาม ตุมฺเห, โมฆปุริสา, นีเจ อาสเน นิสีทิตฺวา อุจฺเจ อาสเน นิสินฺนสฺส ธมฺมํ เทเสสฺสถ! เนตํ, โมฆปุริสา, อปฺปสนฺนานํ วา ปสาทาย…เป… วิครหิตฺวา…เป… ธมฺมึ กถํ กตฺวา ภิกฺขู อามนฺเตสิ –
๖๔๗. ‘‘ภูตปุพฺพํ ¶ , ภิกฺขเว, พาราณสิยํ อฺตรสฺส ฉปกสฺส [ฉวกสฺส (สฺยา.)] ปชาปติ คพฺภินี อโหสิ. อถ โข, ภิกฺขเว, สา ฉปกี ตํ ฉปกํ เอตทโวจ – ‘คพฺภินีมฺหิ, อยฺยปุตฺต! อิจฺฉามิ อมฺพํ ขาทิตุ’นฺติ. ‘นตฺถิ อมฺพํ [อมฺโพ (สฺยา.)], อกาโล อมฺพสฺสา’ติ. ‘สเจ น ลภิสฺสามิ มริสฺสามี’ติ. เตน โข ปน สมเยน, รฺโ อมฺโพ ธุวผโล โหติ. อถ โข, ภิกฺขเว, โส ฉปโก เยน โส อมฺโพ เตนุปสงฺกมิ; อุปสงฺกมิตฺวา ตํ อมฺพํ อภิรุหิตฺวา นิลีโน อจฺฉิ ¶ . อถ โข, ภิกฺขเว, ราชา ปุโรหิเตน พฺราหฺมเณน สทฺธึ เยน โส อมฺโพ เตนุปสงฺกมิ; อุปสงฺกมิตฺวา อุจฺเจ อาสเน นิสีทิตฺวา มนฺตํ ปริยาปุณาติ ¶ . อถ โข, ภิกฺขเว ¶ , ตสฺส ฉปกสฺส เอตทโหสิ – ‘ยาว อธมฺมิโก อยํ ราชา, ยตฺร หิ นาม อุจฺเจ อาสเน นิสีทิตฺวา มนฺตํ ปริยาปุณิสฺสติ. อยฺจ พฺราหฺมโณ อธมฺมิโก, ยตฺร หิ นาม นีเจ อาสเน นิสีทิตฺวา อุจฺเจ อาสเน นิสินฺนสฺส มนฺตํ วาเจสฺสติ. อหฺจมฺหิ อธมฺมิโก, โยหํ อิตฺถิยา การณา รฺโ อมฺพํ อวหรามิ. สพฺพมิทํ จริมํ กต’นฺติ ตตฺเถว ปริปติ.
[อิมา คาถาโย ชา. ๑.๔.๓๓-๓๕ ชาตเก อฺถา ทิสฺสนฺติ] ‘‘อุโภ อตฺถํ น ชานนฺติ, อุโภ ธมฺมํ น ปสฺสเร;
โย จายํ มนฺตํ วาเจติ, โย จาธมฺเมนธียติ.
‘‘สาลีนํ โอทโน ภุตฺโต, สุจิมํสูปเสจโน;
ตสฺมา ธมฺเม น วตฺตามิ, ธมฺโม อริเยภิ วณฺณิโต.
‘‘ธิรตฺถุ ¶ ตํ ธนลาภํ, ยสลาภฺจ พฺราหฺมณ;
ยา วุตฺติ วินิปาเตน, อธมฺมจรเณน วา.
‘‘ปริพฺพช มหาพฺรหฺเม, ปจนฺตฺเปิ ปาณิโน;
มา ตฺวํ อธมฺโม อาจริโต, อสฺมา กุมฺภมิวาภิทา’’ติ.
‘‘ตทาปิ เม, ภิกฺขเว, อมนาปา นีเจ อาสเน นิสีทิตฺวา อุจฺเจ อาสเน นิสินฺนสฺส มนฺตํ วาเจตุํ, กิมงฺค ปน เอตรหิ น อมนาปา ภวิสฺสติ นีเจ อาสเน นิสีทิตฺวา อุจฺเจ อาสเน นิสินฺนสฺส ธมฺมํ เทเสตุํ. เนตํ, ภิกฺขเว, อปฺปสนฺนานํ วา ปสาทาย…เป… เอวฺจ ปน, ภิกฺขเว, อิมํ สิกฺขาปทํ อุทฺทิเสยฺยาถ –
‘‘น นีเจ อาสเน นิสีทิตฺวา อุจฺเจ อาสเน นิสินฺนสฺส อคิลานสฺส ธมฺมํ เทเสสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา’’ติ.
น นีเจ อาสเน นิสีทิตฺวา อุจฺเจ อาสเน นิสินฺนสฺส อคิลานสฺส ธมฺโม เทเสตพฺโพ. โย อนาทริยํ ปฏิจฺจ นีเจ อาสเน นิสีทิตฺวา อุจฺเจ อาสเน นิสินฺนสฺส อคิลานสฺส ธมฺมํ เทเสติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส.
อนาปตฺติ ¶ อสฺจิจฺจ…เป… อาทิกมฺมิกสฺสาติ.
นวมสิกฺขาปทํ นิฏฺิตํ.
๖๔๘. เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม. เตน โข ปน สมเยน ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู ิตา นิสินฺนสฺส ธมฺมํ เทเสนฺติ…เป….
‘‘น ¶ ิโต นิสินฺนสฺส อคิลานสฺส ธมฺมํ เทเสสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา’’ติ.
น ¶ ิเตน นิสินฺนสฺส อคิลานสฺส ธมฺโม เทเสตพฺโพ. โย อนาทริยํ ปฏิจฺจ ิโต นิสินฺนสฺส อคิลานสฺส ธมฺมํ เทเสติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส.
อนาปตฺติ อสฺจิจฺจ…เป… อาทิกมฺมิกสฺสาติ.
ทสมสิกฺขาปทํ นิฏฺิตํ.
๖๔๙. เตน ¶ สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม. เตน โข ปน สมเยน ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู ปจฺฉโต คจฺฉนฺตา ปุรโต คจฺฉนฺตสฺส ธมฺมํ เทเสนฺติ…เป….
‘‘น ปจฺฉโต คจฺฉนฺโต ปุรโต คจฺฉนฺตสฺส อคิลานสฺส ธมฺมํ เทเสสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา’’ติ.
น ปจฺฉโต คจฺฉนฺเตน ปุรโต คจฺฉนฺตสฺส อคิลานสฺส ธมฺโม เทเสตพฺโพ. โย อนาทริยํ ปฏิจฺจ ปจฺฉโต คจฺฉนฺโต ปุรโต คจฺฉนฺตสฺส อคิลานสฺส ธมฺมํ เทเสติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส.
อนาปตฺติ อสฺจิจฺจ…เป… อาทิกมฺมิกสฺสาติ.
เอกาทสมสิกฺขาปทํ นิฏฺิตํ.
๖๕๐. เตน ¶ สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม. เตน โข ปน สมเยน ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู อุปฺปเถน คจฺฉนฺตา ปเถน คจฺฉนฺตสฺส ธมฺมํ เทเสนฺติ…เป….
‘‘น อุปฺปเถน คจฺฉนฺโต ปเถน คจฺฉนฺตสฺส อคิลานสฺส ธมฺมํ เทเสสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา’’ติ.
น อุปฺปเถน คจฺฉนฺเตน ปเถน คจฺฉนฺตสฺส อคิลานสฺส ธมฺโม เทเสตพฺโพ. โย อนาทริยํ ปฏิจฺจ อุปฺปเถน คจฺฉนฺโต ปเถน คจฺฉนฺตสฺส ¶ อคิลานสฺส ธมฺมํ เทเสติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส.
อนาปตฺติ อสฺจิจฺจ…เป… อาทิกมฺมิกสฺสาติ.
ทฺวาทสมสิกฺขาปทํ นิฏฺิตํ.
๖๕๑. เตน ¶ สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม. เตน โข ปน สมเยน ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู ิตา อุจฺจารมฺปิ ปสฺสาวมฺปิ กโรนฺติ…เป….
‘‘น ิโต อคิลาโน อุจฺจารํ วา ปสฺสาวํ วา กริสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา’’ติ.
น ิเตน อคิลาเนน อุจฺจาโร วา ปสฺสาโว วา กาตพฺโพ. โย อนาทริยํ ปฏิจฺจ ิโต อคิลาโน อุจฺจารํ วา ปสฺสาวํ วา กโรติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส.
อนาปตฺติ อสฺจิจฺจ…เป… อาทิกมฺมิกสฺสาติ.
เตรสมสิกฺขาปทํ นิฏฺิตํ.
๖๕๒. เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม. เตน โข ปน สมเยน ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู หริเต อุจฺจารมฺปิ ปสฺสาวมฺปิ เขฬมฺปิ กโรนฺติ…เป….
‘‘น ¶ หริเต อคิลาโน อุจฺจารํ วา ปสฺสาวํ วา เขฬํ วา กริสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา’’ติ.
น หริเต อคิลาเนน อุจฺจาโร วา ปสฺสาโว วา เขโฬ วา กาตพฺโพ. โย อนาทริยํ ปฏิจฺจ หริเต อคิลาโน อุจฺจารํ วา ปสฺสาวํ วา เขฬํ วา กโรติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส.
อนาปตฺติ ¶ อสฺจิจฺจ, อสฺสติยา, อชานนฺตสฺส, คิลานสฺส, อปฺปหริเต กโต หริตํ โอตฺถรติ, อาปทาสุ, อุมฺมตฺตกสฺส, อาทิกมฺมิกสฺสาติ.
จุทฺทสมสิกฺขาปทํ นิฏฺิตํ.
๖๕๓. เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม. เตน โข ปน สมเยน ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู อุทเก อุจฺจารมฺปิ ปสฺสาวมฺปิ เขฬมฺปิ กโรนฺติ. มนุสฺสา อุชฺฌายนฺติ ขิยฺยนฺติ วิปาเจนฺติ ¶ – ‘‘กถฺหิ นาม สมณา สกฺยปุตฺติยา อุทเก อุจฺจารมฺปิ ปสฺสาวมฺปิ เขฬมฺปิ กริสฺสนฺติ, เสยฺยถาปิ คิหี กามโภคิโน’’ติ! อสฺโสสุํ ¶ โข ภิกฺขู เตสํ มนุสฺสานํ อุชฺฌายนฺตานํ ขิยฺยนฺตานํ วิปาเจนฺตานํ. เย เต ภิกฺขู อปฺปิจฺฉา…เป… เต อุชฺฌายนฺติ ขิยฺยนฺติ วิปาเจนฺติ – ‘‘กถฺหิ นาม ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู อุทเก อุจฺจารมฺปิ ปสฺสาวมฺปิ เขฬมฺปิ กริสฺสนฺตี’’ติ…เป… สจฺจํ กิร ตุมฺเห, ภิกฺขเว, อุทเก อุจฺจารมฺปิ ปสฺสาวมฺปิ เขฬมฺปิ กโรถาติ? ‘‘สจฺจํ, ภควา’’ติ. วิครหิ พุทฺโธ ภควา…เป… กถฺหิ นาม ตุมฺเห, โมฆปุริสา, อุทเก อุจฺจารมฺปิ ปสฺสาวมฺปิ เขฬมฺปิ กริสฺสถ! เนตํ, โมฆปุริสา, อปฺปสนฺนานํ วา ปสาทาย…เป… เอวฺจ ปน, ภิกฺขเว, อิมํ สิกฺขาปทํ อุทฺทิเสยฺยาถ –
‘‘น อุทเก อุจฺจารํ วา ปสฺสาวํ วา เขฬํ วา กริสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา’’ติ.
เอวฺจิทํ ภควตา ภิกฺขูนํ สิกฺขาปทํ ปฺตฺตํ โหติ.
๖๕๔. เตน โข ปน สมเยน คิลานา ภิกฺขู อุทเก อุจฺจารมฺปิ ปสฺสาวมฺปิ ¶ เขฬมฺปิ กาตุํ กุกฺกุจฺจายนฺติ. ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ. อถ โข ภควา เอตสฺมึ นิทาเน เอตสฺมึ ปกรเณ ธมฺมึ กถํ กตฺวา ภิกฺขู อามนฺเตสิ – ‘‘อนุชานามิ, ภิกฺขเว, คิลาเนน ภิกฺขุนา ¶ อุทเก อุจฺจารมฺปิ ปสฺสาวมฺปิ เขฬมฺปิ กาตุํ. เอวฺจ ปน, ภิกฺขเว, อิมํ สิกฺขาปทํ อุทฺทิเสยฺยาถ –
‘‘น อุทเก อคิลาโน อุจฺจารํ วา ปสฺสาวํ วา เขฬํ วา กริสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา’’ติ.
น อุทเก อคิลาเนน อุจฺจาโร วา ปสฺสาโว วา เขโฬ วา กาตพฺโพ. โย อนาทริยํ ปฏิจฺจ อุทเก อคิลาโน อุจฺจารํ วา ปสฺสาวํ วา เขฬํ วา กโรติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส.
อนาปตฺติ อสฺจิจฺจ, อสฺสติยา, อชานนฺตสฺส, คิลานสฺส, ถเล กโต อุทกํ โอตฺถรติ, อาปทาสุ, อุมฺมตฺตกสฺส, ขิตฺตจิตฺตสฺส, เวทนาฏฺฏสฺส, อาทิกมฺมิกสฺสาติ.
ปนฺนรสมสิกฺขาปทํ นิฏฺิตํ.
ปาทุกวคฺโค สตฺตโม.
อุทฺทิฏฺา ¶ โข, อายสฺมนฺโต, เสขิยา ธมฺมา. ตตฺถายสฺมนฺเต ปุจฺฉามิ – ‘‘กจฺจิตฺถ ปริสุทฺธา’’? ทุติยมฺปิ ปุจฺฉามิ – ‘‘กจฺจิตฺถ ปริสุทฺธา’’? ตติยมฺปิ ปุจฺฉามิ – ‘‘กจฺจิตฺถ ปริสุทฺธา’’? ปริสุทฺเธตฺถายสฺมนฺโต, ตสฺมา ตุณฺหี, เอวเมตํ ธารยามีติ.
เสขิยา นิฏฺิตา.
เสขิยกณฺฑํ นิฏฺิตํ.