📜
สมุฏฺานสีสวณฺณนา
๒๕๗. สมุฏฺานกถาย ¶ ¶ ปน กรุณาสีตลภาเวน จนฺทสทิสตฺตา ‘‘พุทฺธจนฺเท’’ติ วุตฺตํ, กิเลสติมิรปหานโต ‘‘พุทฺธาทิจฺเจ’’ติ วุตฺตํ. ปิฏเก ตีณิ เทสยีติ ยสฺมา เต เทสยนฺติ, ตสฺมา องฺคิรโสปิ ปิฏกานิ ตีณิ เทสยิ. ตานิ กตมานีติ อาห ‘‘สุตฺตนฺต’’นฺติอาทิ. มหาคุณนฺติ มหานิสํสํ. เอวํ นียติ สทฺธมฺโม, วินโย ยทิ ติฏฺตีติ ยทิ วินยปริยตฺติ อนนฺตรหิตา ติฏฺติ ปวตฺตติ, เอวํ สติ ปฏิปตฺติปฏิเวธสทฺธมฺโม นียติ ปวตฺตติ. วินยปริยตฺติ ปน กถํ ติฏฺตีติ อาห ‘‘อุภโตจา’’ติอาทิ. ปริวาเรน คนฺถิตา ติฏฺนฺตีติ โยเชตพฺพํ. ตสฺเสว ปริวารสฺสาติ ตสฺมึเยว ปริวาเร.
นิยตกตนฺติ กตนิยตํ, นิยมิตนฺติ อตฺโถ. อฺเหิ สทฺธินฺติ เสสสิกฺขาปเทหิ สทฺธึ. อสมฺภินฺนสมุฏฺานานีติ อสงฺกรสมุฏฺานานิ.
ตสฺมา สิกฺเขติ ยสฺมา วินเย สติ สทฺธมฺโม ติฏฺติ, วินโย จ ปริวาเรน คนฺถิโต ติฏฺติ, ปริวาเร จ สมุฏฺานาทีนิ ทิสฺสนฺติ, ตสฺมา สิกฺเขยฺย ปริวารํ, อุคฺคณฺเหยฺยาติ อตฺโถ.
อาทิมฺหิ ตาว ปุริมนเยติ ‘‘ฉนฺนํ อาปตฺติสมุฏฺานานํ กติหิ สมุฏฺาเนหิ สมุฏฺาตีติ เอเกน สมุฏฺาเนน สมุฏฺาติ, กายโต จ จิตฺตโต จ สมุฏฺาตี’’ติอาทินา (ปริ. ๑๘๗) ปฺตฺติวาเร สกึ อาคตนยํ สนฺธาเยตํ วุตฺตํ.
๒๕๘. นานุพนฺเธ ปวตฺตินินฺติ ‘‘ยา ปน ภิกฺขุนี วุฏฺาปิตํ ปวตฺตินึ ทฺเว วสฺสานิ นานุพนฺเธยฺยา’’ติ (ปาจิ. ๑๑๑๑) วุตฺตสิกฺขาปทํ.
๒๗๐. อกตนฺติ อฺเหิ อมิสฺสีกตํ, นิยตสมุฏฺานนฺติ วุตฺตํ โหติ.