📜
ภิกฺขุนีปาติโมกฺขปาฬิ
ปุพฺพกรณํ-๔
สมฺมชฺชนี ¶ ¶ ปทีโป จ, อุทกํ อาสเนน จ;
อุโปสถสฺส เอตานิ, ‘‘ปุพฺพกรณ’’นฺติ วุจฺจติ.
ปุพฺพกิจฺจํ-๕
ฉนฺท, ปาริสุทฺธิ, อุตุกฺขานํ, ภิกฺขุนิคณนา จ โอวาโท;
อุโปสถสฺส เอตานิ, ‘‘ปุพฺพกิจฺจ’’นฺติ วุจฺจติ.
ปตฺตกลฺลองฺคา-๔
อุโปสโถ, ยาวติกา จ ภิกฺขุนี กมฺมปฺปตฺตา;
สภาคาปตฺติโย จ น วิชฺชนฺติ;
วชฺชนียา จ ปุคฺคลา ตสฺมึ น โหนฺติ, ‘‘ปตฺตกลฺล’’นฺติ วุจฺจติ.
ปุพฺพกรณปุพฺพกิจฺจานิ สมาเปตฺวา เทสิตาปตฺติกสฺส สมคฺคสฺส ภิกฺขุนิสงฺฆสฺส อนุมติยา ปาติโมกฺขํ อุทฺทิสิตุํ อาราธนํ กโรม.
นิทานุทฺเทโส
สุณาตุ ¶ เม อยฺเย สงฺโฆ, อชฺชุโปสโถ ปนฺนรโส, ยทิ สงฺฆสฺส ปตฺตกลฺลํ, สงฺโฆ อุโปสถํ กเรยฺย, ปาติโมกฺขํ อุทฺทิเสยฺย.
กึ สงฺฆสฺส ปุพฺพกิจฺจํ? ปาริสุทฺธึ อยฺยาโย อาโรเจถ, ปาติโมกฺขํ อุทฺทิสิสฺสามิ, ตํ สพฺพาว สนฺตา สาธุกํ สุโณม มนสิ กโรม. ยสฺสา สิยา อาปตฺติ, สา อาวิกเรยฺย, อสนฺติยา อาปตฺติยา ตุณฺหี ภวิตพฺพํ, ตุณฺหีภาเวน โข ปนายฺยาโย, ‘‘ปริสุทฺธา’’ติ เวทิสฺสามิ. ยถา โข ปน ปจฺเจกปุฏฺสฺสา เวยฺยากรณํ โหติ, เอวเมวํ เอวรูปาย ปริสาย ยาวตติยํ อนุสาวิตํ โหติ. ยา ปน ภิกฺขุนี ยาวตติยํ อนุสาวิยมาเน สรมานา สนฺตึ อาปตฺตึ นาวิกเรยฺย, สมฺปชานมุสาวาทสฺสา โหติ. สมฺปชานมุสาวาโท โข ปนายฺยาโย, อนฺตรายิโก ธมฺโม ¶ วุตฺโต ภควตา, ตสฺมา สรมานาย ภิกฺขุนิยา อาปนฺนาย วิสุทฺธาเปกฺขาย สนฺตี อาปตฺติ อาวิกาตพฺพา, อาวิกตา หิสฺสา ผาสุ โหติ.
อุทฺทิฏฺํ โข, อยฺยาโย, นิทานํ. ตตฺถายฺยาโย ปุจฺฉามิ, กจฺจิตฺถ ปริสุทฺธา, ทุติยมฺปิ ปุจฺฉามิ, กจฺจิตฺถ ปริสุทฺธา, ตติยมฺปิ ปุจฺฉามิ, กจฺจิตฺถ ปริสุทฺธา, ปริสุทฺเธตฺถายฺยาโย, ตสฺมา ตุณฺหี, เอวเมตํ ธารยามีติ.
นิทานํ นิฏฺิตํ.
ปาราชิกุทฺเทโส
ตตฺริเม อฏฺ ปาราชิกา ธมฺมา อุทฺเทสํ อาคจฺฉนฺติ.
เมถุนธมฺมสิกฺขาปทํ
๑. ยา ปน ภิกฺขุนี ฉนฺทโส เมถุนํ ธมฺมํ ปฏิเสเวยฺย, อนฺตมโส ติรจฺฉานคเตนปิ, ปาราชิกา โหติ อสํวาสา.
อทินฺนาทานสิกฺขาปทํ
๒. ยา ¶ ปน ภิกฺขุนี คามา วา อรฺา วา อทินฺนํ เถยฺยสงฺขาตํ อาทิเยยฺย, ยถารูเป อทินฺนาทาเน ราชาโน โจรํ คเหตฺวา หเนยฺยุํ วา พนฺเธยฺยุํ วา ปพฺพาเชยฺยุํ วา โจราสิ พาลาสิ มูฬฺหาสิ เถนาสีติ, ตถารูปํ ภิกฺขุนี อทินฺนํ อาทิยมานา อยมฺปิ ปาราชิกา โหติ อสํวาสา.
มนุสฺสวิคฺคหสิกฺขาปทํ
๓. ยา ปน ภิกฺขุนี สฺจิจฺจ มนุสฺสวิคฺคหํ ชีวิตา โวโรเปยฺย, สตฺถหารกํ วาสฺส ปริเยเสยฺย, มรณวณฺณํ วา สํวณฺเณยฺย, มรณาย วา สมาทเปยฺย ‘‘อมฺโภ ปุริส, กึ ตุยฺหิมินา ปาปเกน ทุชฺชีวิเตน, มตํ เต ชีวิตา เสยฺโย’’ติ, อิติ จิตฺตมนา จิตฺตสงฺกปฺปา อเนกปริยาเยน มรณวณฺณํ วา สํวณฺเณยฺย, มรณาย วา สมาทเปยฺย, อยมฺปิ ปาราชิกา โหติ อสํวาสา.
อุตฺตริมนุสฺสธมฺมสิกฺขาปทํ
๔. ยา ปน ภิกฺขุนี อนภิชานํ อุตฺตริมนุสฺสธมฺมํ อตฺตุปนายิกํ อลมริยาณทสฺสนํ สมุทาจเรยฺย ‘‘อิติ ชานามิ, อิติ ปสฺสามี’’ติ, ตโต ¶ อปเรน สมเยน สมนุคฺคาหียมานา วา อสมนุคฺคาหียมานา วา อาปนฺนา วิสุทฺธาเปกฺขา เอวํ วเทยฺย ‘‘อชานเมวํ, อยฺเย, อวจํ ชานามิ, อปสฺสํ ปสฺสามิ, ตุจฺฉํ มุสา วิลปิ’’นฺติ, อฺตฺร อธิมานา, อยมฺปิ ปาราชิกา โหติ อสํวาสา.
อุพฺภชาณุมณฺฑลิกาสิกฺขาปทํ
๕. ยา ปน ภิกฺขุนี อวสฺสุตา อวสฺสุตสฺส ปุริสปุคฺคลสฺส, อธกฺขกํ อุพฺภชาณุมณฺฑลํ อามสนํ วา ปรามสนํ วา คหณํ วา ฉุปนํ วา ปฏิปีฬนํ วา สาทิเยยฺย, อยมฺปิ ปาราชิกา โหติ อสํวาสา อุพฺภชาณุมณฺฑลิกา.
วชฺชปฺปฏิจฺฉาทิกาสิกฺขาปทํ
๖. ยา ปน ภิกฺขุนี ชานํ ปาราชิกํ ธมฺมํ อชฺฌาปนฺนํ ภิกฺขุนึ เนวตฺตนา ปฏิโจเทยฺย, น คณสฺส อาโรเจยฺย, ยทา จ สา ิตา วา อสฺส จุตา วา นาสิตา วา อวสฺสฏา วา, สา ปจฺฉา เอวํ วเทยฺย ‘‘ปุพฺเพวาหํ, อยฺเย, อฺาสึ เอตํ ภิกฺขุนึ ‘เอวรูปา จ ¶ เอวรูปา จ สา ภคินี’ติ, โน จ โข อตฺตนา ปฏิโจเทสฺสํ, น คณสฺส อาโรเจสฺส’’นฺติ, อยมฺปิ ปาราชิกา โหติ อสํวาสา วชฺชปฺปฏิจฺฉาทิกา.
อุกฺขิตฺตานุวตฺติกาสิกฺขาปทํ
๗. ยา ปน ภิกฺขุนี สมคฺเคน สงฺเฆน อุกฺขิตฺตํ ภิกฺขุํ ธมฺเมน วินเยน สตฺถุสาสเนน อนาทรํ อปฺปฏิการํ อกตสหายํ ตมนุวตฺเตยฺย, สา ภิกฺขุนี ภิกฺขุนีหิ เอวมสฺส วจนียา ‘‘เอโส โข, อยฺเย, ภิกฺขุ สมคฺเคน สงฺเฆน อุกฺขิตฺโต, ธมฺเมน วินเยน สตฺถุสาสเนน อนาทโร อปฺปฏิกาโร อกตสหาโย, มายฺเย, เอตํ ภิกฺขุํ อนุวตฺตี’’ติ, เอวฺจ สา ภิกฺขุนี ภิกฺขุนีหิ วุจฺจมานา ตเถว ปคฺคณฺเหยฺย, สา ภิกฺขุนี ภิกฺขุนีหิ ยาวตติยํ สมนุภาสิตพฺพา ตสฺส ปฏินิสฺสคฺคาย, ยาวตติยํ เจ สมนุภาสิยมานา ตํ ปฏินิสฺสชฺเชยฺย, อิจฺเจตํ กุสลํ, โน เจ ปฏินิสฺสชฺเชยฺย, อยมฺปิ ปาราชิกา โหติ อสํวาสา อุกฺขิตฺตานุวตฺติกา.
อฏฺวตฺถุกาสิกฺขาปทํ
๘. ยา ¶ ปน ภิกฺขุนี อวสฺสุตา อวสฺสุตสฺส ปุริสปุคฺคลสฺส หตฺถคฺคหณํ วา สาทิเยยฺย, สงฺฆาฏิกณฺณคฺคหณํ วา สาทิเยยฺย, สนฺติฏฺเยฺย วา, สลฺลเปยฺย วา, สงฺเกตํ วา คจฺเฉยฺย, ปุริสสฺส วา อพฺภาคมนํ สาทิเยยฺย, ฉนฺนํ วา อนุปวิเสยฺย, กายํ วา ตทตฺถาย อุปสํหเรยฺย เอตสฺส อสทฺธมฺมสฺส ปฏิเสวนตฺถาย, อยมฺปิ ปาราชิกา โหติ อสํวาสา อฏฺวตฺถุกา.
อุทฺทิฏฺา โข, อยฺยาโย, อฏฺ ปาราชิกา ธมฺมา. เยสํ ภิกฺขุนี อฺตรํ วา อฺตรํ วา อาปชฺชิตฺวา น ลภติ ภิกฺขุนีหิ สทฺธึ สํวาสํ ยถา ปุเร, ตถา ปจฺฉา, ปาราชิกา โหติ อสํวาสา. ตตฺถายฺยาโย, ปุจฺฉามิ, กจฺจิตฺถ ปริสุทฺธา, ทุติยมฺปิ ปุจฺฉามิ, กจฺจิตฺถ ปริสุทฺธา, ตติยมฺปิ ปุจฺฉามิ, กจฺจิตฺถ ปริสุทฺธา, ปริสุทฺเธตฺถายฺยาโย, ตสฺมา ตุณฺหี, เอวเมตํ ธารยามีติ.
ปาราชิกํ นิฏฺิตํ.
สงฺฆาทิเสสุทฺเทโส
อิเม โข ปนายฺยาโย สตฺตรส สงฺฆาทิเสสา
ธมฺมา อุทฺเทสํ อาคจฺฉนฺติ.
อุสฺสยวาทิกาสิกฺขาปทํ
๑. ยา ¶ ปน ภิกฺขุนี อุสฺสยวาทิกา วิหเรยฺย คหปตินา วา คหปติปุตฺเตน วา ทาเสน วา กมฺมกาเรน วา อนฺตมโส สมณปริพฺพาชเกนาปิ, อยมฺปิ ภิกฺขุนี ปมาปตฺติกํ ธมฺมํ อาปนฺนา นิสฺสารณียํ สงฺฆาทิเสสํ.
โจรีวุฏฺาปิกาสิกฺขาปทํ
๒. ยา ปน ภิกฺขุนี ชานํ โจรึ วชฺฌํ วิทิตํ อนปโลเกตฺวา ราชานํ วา สงฺฆํ วา คณํ วา ปูคํ วา เสณึ วา, อฺตฺร กปฺปา วุฏฺาเปยฺย, อยมฺปิ ภิกฺขุนี ปมาปตฺติกํ ธมฺมํ อาปนฺนา นิสฺสารณียํ สงฺฆาทิเสสํ.
เอกคามนฺตรคมนสิกฺขาปทํ
๓. ยา ¶ ปน ภิกฺขุนี เอกา วา คามนฺตรํ คจฺเฉยฺย, เอกา วา นทีปารํ คจฺเฉยฺย, เอกา วา รตฺตึ วิปฺปวเสยฺย, เอกา วา คณมฺหา โอหิเยยฺย, อยมฺปิ ภิกฺขุนี ปมาปตฺติกํ ธมฺมํ อาปนฺนา นิสฺสารณียํ สงฺฆาทิเสสํ.
อุกฺขิตฺตกโอสารณสิกฺขาปทํ
๔. ยา ปน ภิกฺขุนี สมคฺเคน สงฺเฆน อุกฺขิตฺตํ ภิกฺขุนึ ธมฺเมน วินเยน สตฺถุสาสเนน อนปโลเกตฺวา การกสงฺฆํ, อนฺาย คณสฺส ฉนฺทํ โอสาเรยฺย, อยมฺปิ ภิกฺขุนี ปมาปตฺติกํ ธมฺมํ อาปนฺนา นิสฺสารณียํ สงฺฆาทิเสสํ.
โภชนปฏิคฺคหณปมสิกฺขาปทํ
๕. ยา ปน ภิกฺขุนี อวสฺสุตา อวสฺสุตสฺส ปุริสปุคฺคลสฺส หตฺถโต ขาทนียํ วา, โภชนียํ วา สหตฺถา ปฏิคฺคเหตฺวา ขาเทยฺย วา ภฺุเชยฺย วา, อยมฺปิ ภิกฺขุนี ปมาปตฺติกํ ธมฺมํ อาปนฺนา นิสฺสารณียํ สงฺฆาทิเสสํ.
โภชนปฏิคฺคหณทุติยสิกฺขาปทํ
๖. ยา ¶ ปน ภิกฺขุนี เอวํ วเทยฺย ‘‘กึ เต, อยฺเย, เอโส ปุริสปุคฺคโล กริสฺสติ อวสฺสุโต วา อนวสฺสุโต วา, ยโต ตฺวํ อนวสฺสุตา, อิงฺฆ, อยฺเย, ยํ เต เอโส ปุริสปุคฺคโล เทติ ขาทนียํ วา โภชนียํ วา, ตํ ตฺวํ สหตฺถา ปฏิคฺคเหตฺวา ขาท วา ภฺุช วา’’ติ, อยมฺปิ ภิกฺขุนี ปมาปตฺติกํ ธมฺมํ อาปนฺนา นิสฺสารณียํ สงฺฆาทิเสสํ.
สฺจริตฺตสิกฺขาปทํ
๗. ยา ปน ภิกฺขุนี สฺจริตฺตํ สมาปชฺเชยฺย อิตฺถิยา วา ปุริสมตึ, ปุริสสฺส วา อิตฺถิมตึ, ชายตฺตเน วา ชารตฺตเน วา อนฺตมโส ตงฺขณิกายปิ, อยมฺปิ ภิกฺขุนี ปมาปตฺติกํ ธมฺมํ อาปนฺนา นิสฺสารณียํ สงฺฆาทิเสสํ.
ทุฏฺโทสสิกฺขาปทํ
๘. ยา ปน ภิกฺขุนี ภิกฺขุนึ ทุฏฺา โทสา อปฺปตีตา อมูลเกน ปาราชิเกน ธมฺเมน อนุทฺธํเสยฺย ‘‘อปฺเปว นาม นํ อิมมฺหา พฺรหฺมจริยา จาเวยฺย’’นฺติ, ตโต อปเรน สมเยน สมนุคฺคาหียมานา วา อส มนุคฺคาหียมานา วา อมูลกฺเจว ตํ อธิกรณํ โหติ, ภิกฺขุนี จ โทสํ ¶ ปติฏฺาติ, อยมฺปิ ภิกฺขุนี ปมาปตฺติกํ ธมฺมํ อาปนฺนา นิสฺสารณียํ สงฺฆาทิเสสํ.
อฺภาคิยสิกฺขาปทํ
๙. ยา ปน ภิกฺขุนี ภิกฺขุนึ ทุฏฺา โทสา อปฺปตีตา อฺภาคิยสฺส อธิกรณสฺส กิฺจิเทสํ เลสมตฺตํ อุปาทาย ปาราชิเกน ธมฺเมน อนุทฺธํเสยฺย ‘‘อปฺเปว นาม นํ อิมมฺหา พฺรหฺมจริยา จาเวยฺย’’นฺติ, ตโต อปเรน สมเยน สมนุคฺคาหียมานา วา อสมนุคฺคาหียมานา วา อฺภาคิยฺเจว ตํ อธิกรณํ โหติ. โกจิเทโส เลสมตฺโต อุปาทินฺโน, ภิกฺขุนี จ โทสํ ปติฏฺาติ, อยมฺปิ ภิกฺขุนี ปมาปตฺติกํ ธมฺมํ อาปนฺนา นิสฺสารณียํ สงฺฆาทิเสสํ.
สิกฺขํปจฺจาจิกฺขณสิกฺขาปทํ
๑๐. ยา ปน ภิกฺขุนี กุปิตา อนตฺตมนา เอวํ วเทยฺย ‘‘พุทฺธํ ปจฺจาจิกฺขามิ ธมฺมํ ปจฺจาจิกฺขามิ, สงฺฆํ ปจฺจาจิกฺขามิ, สิกฺขํ ปจฺจาจิกฺขามิ, กินฺนุมาว สมณิโย ยา สมณิโย สกฺยธีตโร, สนฺตฺาปิ สมณิโย ลชฺชินิโย กุกฺกุจฺจิกา สิกฺขากามา, ตาสาหํ ¶ สนฺติเก พฺรหฺมจริยํ จริสฺสามี’’ติ. สา ภิกฺขุนี ภิกฺขุนีหิ เอวมสฺส วจนียา ‘‘มายฺเย กุปิตา อนตฺตมนา เอวํ อวจ ‘พุทฺธํ ปจฺจาจิกฺขามิ, ธมฺมํ ปจฺจาจิกฺขามิ, สงฺฆํ ปจฺจาจิกฺขามิ, สิกฺขํ ปจฺจาจิกฺขามิ, กินฺนุมาว สมณิโย ยา สมณิโย สกฺยธีตโร, สนฺตฺาปิ สมณิโย ลชฺชินิโย กุกฺกุจฺจิกา สิกฺขากามา, ตาสาหํ สนฺติเก พฺรหฺมจริยํ จริสฺสามี’ติ, อภิรมายฺเย, สฺวากฺขาโต ธมฺโม, จร พฺรหฺมจริยํ สมฺมา ทุกฺขสฺส อนฺตกิริยายา’’ติ, เอวฺจ สา ภิกฺขุนี ภิกฺขุนีหิ วุจฺจมานา ตเถว ปคฺคณฺเหยฺย, สา ภิกฺขุนี ภิกฺขุนีหิ ยาวตติยํ สมนุภาสิตพฺพา ตสฺส ปฏินิสฺสคฺคาย, ยาวตติยฺเจ สมนุภาสิยมานา ตํ ปฏินิสฺสชฺเชยฺย, อิจฺเจตํ กุสลํ, โน เจ ปฏินิสฺสชฺเชยฺย, อยมฺปิ ภิกฺขุนี ยาวตติยกํ ธมฺมํ อาปนฺนา นิสฺสารณียํ สงฺฆาทิเสสํ.
อธิกรณกุปิตสิกฺขาปทํ
๑๑. ยา ปน ภิกฺขุนี กิสฺมิฺจิเทว อธิกรเณ ปจฺจากตา กุปิตา อนตฺตมนา เอวํ วเทยฺย ‘‘ฉนฺทคามินิโย จ ภิกฺขุนิโย, โทสคามินิโย จ ภิกฺขุนิโย, โมหคามินิโย จ ภิกฺขุนิโย, ภยคามินิโย จ ภิกฺขุนิโย’’ติ, สา ภิกฺขุนี ภิกฺขุนีหิ เอวมสฺส วจนียา ‘‘มายฺเย, กิสฺมิฺจิเทว อธิกรเณ ปจฺจากตา กุปิตา อนตฺตมนา เอวํ อวจ ‘ฉนฺทคามินิโย ¶ จ ภิกฺขุนิโย, โทสคามินิโย จ ภิกฺขุนิโย, โมหคามินิโย จ ภิกฺขุนิโย, ภยคามินิโย จ ภิกฺขุนิโย’ติ, อยฺยา โข ฉนฺทาปิ คจฺเฉยฺย, โทสาปิ คจฺเฉยฺย, โมหาปิ คจฺเฉยฺย, ภยาปิ คจฺเฉยฺยา’’ติ. เอวฺจ สา ภิกฺขุนี ภิกฺขุนีหิ วุจฺจมานา ตเถว ปคฺคณฺเหยฺย, สา ภิกฺขุนี ภิกฺขุนีหิ ยาวตติยํ สมนุภาสิตพฺพา ตสฺส ปฏินิสฺสคฺคาย, ยาวตติยฺเจ สมนุภาสิยมานา ตํ ปฏินิสฺสชฺเชยฺย, อิจฺเจตํ กุสลํ, โน เจ ปฏินิสฺสชฺเชยฺย, อยมฺปิ ภิกฺขุนี ยาวตติยกํ ธมฺมํ อาปนฺนา นิสฺสารณียํ สงฺฆาทิเสสํ.
ปาปสมาจารปมสิกฺขาปทํ
๑๒. ภิกฺขุนิโย ปเนว สํสฏฺา วิหรนฺติ ปาปาจารา ปาปสทฺทา ปาปสิโลกา ภิกฺขุนิสงฺฆสฺส วิเหสิกา อฺมฺิสฺสา วชฺชปฺปฏิจฺฉาทิกา, ตา ภิกฺขุนิโย ภิกฺขุนีหิ เอวมสฺสุ วจนียา ‘‘ภคินิโย โข สํสฏฺา วิหรนฺติ ปาปาจารา ปาปสทฺทา ปาปสิโลกา ภิกฺขุนิสงฺฆสฺส วิเหสิกา อฺมฺิสฺสา วชฺชปฺปฏิจฺฉาทิกา, วิวิจฺจถายฺเย, วิเวกฺเว ภคินีนํ สงฺโฆ วณฺเณตี’’ติ, เอวฺจ ตา ภิกฺขุนิโย ภิกฺขุนีหิ วุจฺจมานา ตเถว ปคฺคณฺเหยฺยุํ, ตา ภิกฺขุนิโย ภิกฺขุนีหิ ยาวตติยํ สมนุภาสิตพฺพา ตสฺส ปฏินิสฺสคฺคาย, ยาวตติยฺเจ ¶ สมนุภาสิยมานา ตํ ปฏินิสฺสชฺเชยฺยุํ, อิจฺเจตํ กุสลํ, โน เจ ปฏินิสฺสชฺเชยฺยุํ, อิมาปิ ภิกฺขุนิโย ยาวตติยกํ ธมฺมํ อาปนฺนา นิสฺสารณียํ สงฺฆาทิเสสํ.
ปาปสมาจารทุติยสิกฺขาปทํ
๑๓. ยา ปน ภิกฺขุนี เอวํ วเทยฺย ‘‘สํสฏฺาว, อยฺเย, ตุมฺเห วิหรถ, มา ตุมฺเห นานา วิหริตฺถ, สนฺติ สงฺเฆ อฺาปิ ภิกฺขุนิโย เอวาจารา เอวํสทฺทา เอวํสิโลกา ภิกฺขุนิสงฺฆสฺส วิเหสิกา อฺมฺิสฺสา วชฺชปฺปฏิจฺฉาทิกา, ตา สงฺโฆ น กิฺจิ อาห ตุมฺหฺเว สงฺโฆ อฺุาย ปริภเวน อกฺขนฺติยา เวภสฺสิยา ทุพฺพลฺยา เอวมาห – ‘ภคินิโย โข สํสฏฺา วิหรนฺติ ปาปาจารา ปาปสทฺทา ปาปสิโลกา ภิกฺขุนิสงฺฆสฺส วิเหสิกา อฺมฺิสฺสา วชฺชปฺปฏิจฺฉาทิกา, วิวิจฺจถายฺเย, วิเวกฺเว ภคินีนํ สงฺโฆ วณฺเณตี’’’ติ, สา ภิกฺขุนี ภิกฺขุนีหิ เอวมสฺส วจนียา ‘‘มายฺเย, เอวํ อวจ, สํสฏฺาว อยฺเย ตุมฺเห วิหรถ, มา ตุมฺเห นานา วิหริตฺถ, สนฺติ สงฺเฆ อฺาปิ ภิกฺขุนิโย เอวาจารา เอวํสทฺทา เอวํสิโลกา ภิกฺขุนิสงฺฆสฺส วิเหสิกา อฺมฺิสฺสา วชฺชปฺปฏิจฺฉาทิกา, ตา ¶ สงฺโฆ น กิฺจิ อาห, ตุมฺหฺเว สงฺโฆ อฺุาย ปริภเวน อกฺขนฺติยา เวภสฺสิยา ทุพฺพลฺยา เอวมาห – ‘ภคินิโย โข สํสฏฺา วิหรนฺติ ปาปาจารา ปาปสทฺทา ปาปสิโลกา ภิกฺขุนิสงฺฆสฺส วิเหสิกา อฺมฺิสฺสา วชฺชปฺปฏิจฺฉาทิกา, วิวิจฺจถายฺเย, วิเวกฺเว ภคินีนํ สงฺโฆ วณฺเณตี’’’ติ, เอวฺจ สา ภิกฺขุนี ภิกฺขุนีหิ วุจฺจมานา ตเถว ปคฺคณฺเหยฺย, สา ภิกฺขุนี ภิกฺขุนีหิ ยาวตติยํ สมนุภาสิตพฺพา ตสฺส ปฏินิสฺสคฺคาย, ยาวตติยฺเจ สมนุภาสิยมานา ตํ ปฏินิสฺสชฺเชยฺย, อิจฺเจตํ กุสลํ, โน เจ ปฏินิสฺสชฺเชยฺย, อยมฺปิ ภิกฺขุนี ยาวตติยกํ ธมฺมํ อาปนฺนา นิสฺสารณียํ สงฺฆาทิเสสํ.
สงฺฆเภทกสิกฺขาปทํ
๑๔. ยา ปน ภิกฺขุนี สมคฺคสฺส สงฺฆสฺส เภทาย ปรกฺกเมยฺย, เภทนสํวตฺตนิกํ วา อธิกรณํ สมาทาย ปคฺคยฺห ติฏฺเยฺย, สา ภิกฺขุนี ภิกฺขุนีหิ เอวมสฺส วจนียา ‘‘มายฺยา, สมคฺคสฺส สงฺฆสฺส เภทาย ปรกฺกมิ, เภทนสํวตฺตนิกํ วา อธิกรณํ สมาทาย ปคฺคยฺห อฏฺาสิ, สเมตายฺยา, สงฺเฆน, สมคฺโค หิ สงฺโฆ สมฺโมทมาโน อวิวทมาโน เอกุทฺเทโส ผาสุ วิหรตี’’ติ. เอวฺจ สา ภิกฺขุนี ภิกฺขุนีหิ วุจฺจมานา ตเถว ปคฺคณฺเหยฺย, สา ภิกฺขุนี ภิกฺขุนีหิ ยาวตติยํ สมนุภาสิตพฺพา ตสฺส ปฏินิสฺสคฺคาย, ยาวตติยฺเจ สมนุภาสิยมานา ¶ ตํ ปฏินิสฺสชฺเชยฺย, อิจฺเจตํ กุสลํ. โน เจ ปฏินิสฺสชฺเชยฺย, อยมฺปิ ภิกฺขุนี ยาวตติยกํ ธมฺมํ อาปนฺนา นิสฺสารณียํ สงฺฆาทิเสสํ.
เภทานุวตฺตกสิกฺขาปทํ
๑๕. ตสฺสาเยว โข ปน ภิกฺขุนิยา ภิกฺขุนิโย โหนฺติ อนุวตฺติกา วคฺควาทิกา เอกา วา ทฺเว วา ติสฺโส วา, ตา เอวํ วเทยฺยุํ ‘‘มายฺยาโย, เอตํ ภิกฺขุนึ กิฺจิ อวจุตฺถ ธมฺมวาทินี เจสา ภิกฺขุนี, วินยวาทินี เจสา ภิกฺขุนี, อมฺหากฺเจสา ภิกฺขุนี ฉนฺทฺจ รุจิฺจ อาทาย โวหรติ, ชานาติ, โน ภาสติ, อมฺหากมฺเปตํ ขมตี’’ติ, ตา ภิกฺขุนิโย ภิกฺขุนีหิ เอวมสฺสุ วจนียา ‘‘มายฺยาโย, เอวํ อวจุตฺถ, น เจสา ภิกฺขุนี ธมฺมวาทินี, น เจสา ภิกฺขุนี วินยวาทินี, มายฺยานมฺปิ สงฺฆเภโท รุจฺจิตฺถ, สเมตายฺยานํ สงฺเฆน, สมคฺโค หิ สงฺโฆ สมฺโมทมาโน อวิวทมาโน เอกุทฺเทโส ผาสุ วิหรตี’’ติ, เอวฺจ ตา ภิกฺขุนิโย ภิกฺขุนีหิ วุจฺจมานา ตเถว ปคฺคณฺเหยฺยุํ, ตา ภิกฺขุนิโย ภิกฺขุนีหิ ¶ ยาวตติยํ สมนุภาสิตพฺพา ตสฺส ปฏินิสฺสคฺคาย, ยาวตติยฺเจ สมนุภาสิยมานา ตํ ปฏินิสฺสชฺเชยฺยุํ. อิจฺเจตํ กุสลํ. โน เจ ปฏินิสฺสชฺเชยฺยุํ, อิมาปิ ภิกฺขุนิโย ยาวตติยกํ ธมฺมํ อาปนฺนา นิสฺสารณียํ สงฺฆาทิเสสํ.
ทุพฺพจสิกฺขาปทํ
๑๖. ภิกฺขุนี ปเนว ทุพฺพจชาติกา โหติ อุทฺเทสปริยาปนฺเนสุ สิกฺขาปเทสุ ภิกฺขุนีหิ สหธมฺมิกํ วุจฺจมานา อตฺตานํ อวจนียํ กโรติ ‘‘มา มํ อยฺยาโย กิฺจิ อวจุตฺถ กลฺยาณํ วา ปาปกํ วา, อหมฺปายฺยาโย, น กิฺจิ วกฺขามิ กลฺยาณํ วา ปาปกํ วา, วิรมถายฺยาโย, มม วจนายา’’ติ, สา ภิกฺขุนี ภิกฺขุนีหิ เอวมสฺส วจนียา ‘‘มายฺยา, อตฺตานํ อวจนียํ อกาสิ, วจนียเมว, อยฺยา, อตฺตานํ กโรตุ, อยฺยาปิ ภิกฺขุนิโย วทตุ สหธมฺเมน, ภิกฺขุนิโยปิ อยฺยํ วกฺขนฺติ สหธมฺเมน, เอวํ สํวทฺธา หิ ตสฺส ภควโต ปริสา ยทิทํ อฺมฺวจเนน อฺมฺวุฏฺาปเนนา’’ติ. เอวฺจ สา ภิกฺขุนี ภิกฺขุนีหิ วุจฺจมานา ตเถว ปคฺคณฺเหยฺย, สา ภิกฺขุนี ภิกฺขุนีหิ ยาวตติยํ สมนุภาสิตพฺพา ตสฺส ปฏินิสฺสคฺคาย, ยาวตติยฺเจ สมนุภาสิยมานา ตํ ปฏินิสฺสชฺเชยฺย, อิจฺเจตํ กุสลํ. โน เจ ปฏินิสฺสชฺเชยฺย, อยมฺปิ ภิกฺขุนี ยาวตติยกํ ธมฺมํ อาปนฺนา นิสฺสารณียํ สงฺฆาทิเสสํ.
กุลทูสกสิกฺขาปทํ
๑๗. ภิกฺขุนี ¶ ปเนว อฺตรํ คามํ วา นิคมํ วา อุปนิสฺสาย วิหรติ กุลทูสิกา ปาปสมาจารา, ตสฺสา โข ปาปกา สมาจารา ทิสฺสนฺติ เจว สุยฺยนฺติ จ, กุลานิ จ ตาย ทุฏฺานิ ทิสฺสนฺติ เจว สุยฺยนฺติ จ, สา ภิกฺขุนี ภิกฺขุนีหิ เอวมสฺส วจนียา ‘‘อยฺยา, โข กุลทูสิกา ปาปสมาจารา, อยฺยาย โข ปาปกา สมาจารา ทิสฺสนฺติ เจว สุยฺยนฺติ จ, กุลานิ จายฺยาย, ทุฏฺานิ ทิสฺสนฺติ เจว สุยฺยนฺติ จ, ปกฺกมตายฺยา อิมมฺหา อาวาสา, อลํ เต อิธ วาเสนา’’ติ. เอวฺจ สา ภิกฺขุนี ภิกฺขุนีหิ วุจฺจมานา ตา ภิกฺขุนิโย เอวํ วเทยฺย ‘‘ฉนฺทคามินิโย จ ภิกฺขุนิโย, โทสคามินิโย จ ภิกฺขุนิโย, โมหคามินิโย จ ภิกฺขุนิโย, ภยคามินิโย จ ภิกฺขุนิโย, ตาทิสิกาย อาปตฺติยา เอกจฺจํ ปพฺพาเชนฺติ เอกจฺจํ น ปพฺพาเชนฺตี’’ติ, สา ภิกฺขุนี ภิกฺขุนีหิ เอวมสฺส วจนียา ‘‘มายฺยา, เอวํ อวจ, น จ ภิกฺขุนิโย ฉนฺทคามินิโย, น จ ภิกฺขุนิโย โทสคามินิโย ¶ , น จ ภิกฺขุนิโย โมหคามินิโย, น จ ภิกฺขุนิโย ภยคามินิโย, อยฺยา โข กุลทูสิกา ปาปสมาจารา, อยฺยาย โข ปาปกา สมาจารา ทิสฺสนฺติ เจว สุยฺยนฺติ จ, กุลานิ จายฺยาย ทุฏฺานิ ทิสฺสนฺติ เจว สุยฺยนฺติ จ, ปกฺกมตายฺยา, อิมมฺหา อาวาสา อลํ เต อิธ วาเสนา’’ติ. เอวฺจ สา ภิกฺขุนี ภิกฺขุนีหิ วุจฺจมานา ตเถว ปคฺคณฺเหยฺย, สา ภิกฺขุนี ภิกฺขุนีหิ ยาวตติยํ สมนุภาสิตพฺพา ตสฺส ปฏินิสฺสคฺคาย, ยาวตติยฺเจ สมนุภาสิยมานา ตํ ปฏินิสฺสชฺเชยฺย, อิจฺเจตํ กุสลํ. โน เจ ปฏินิสฺสชฺเชยฺย, อยมฺปิ ภิกฺขุนี ยาวตติยกํ ธมฺมํ อาปนฺนา นิสฺสารณียํ สงฺฆาทิเสสํ.
อุทฺทิฏฺา โข อยฺยาโย สตฺตรส สงฺฆาทิเสสา ธมฺมา นว ปมาปตฺติกา, อฏฺ ยาวตติยกา,
เยสํ ภิกฺขุนี อฺตรํ วา อฺตรํ วา อาปชฺชติ, ตาย ภิกฺขุนิยา อุภโตสงฺเฆ ปกฺขมานตฺตํ จริตพฺพํ. จิณฺณมานตฺตา ภิกฺขุนี ยตฺถ สิยา วีสติคโณ ภิกฺขุนิสงฺโฆ, ตตฺถ สา ภิกฺขุนี อพฺเภตพฺพา. เอกายปิ เจ อูโน วีสติคโณ ภิกฺขุนิสงฺโฆ ตํ ภิกฺขุนึ อพฺเภยฺย, สา จ ภิกฺขุนี อนพฺภิตา, ตา จ ภิกฺขุนิโย คารยฺหา, อยํ ตตฺถ สามีจิ. ตตฺถายฺยาโย ปุจฺฉามิ, กจฺจิตฺถ ปริสุทฺธา, ทุติยมฺปิ, ปุจฺฉามิ, กจฺจิตฺถ ปริสุทฺธา, ตติยมฺปิ ปุจฺฉามิ, กจฺจิตฺถ ปริสุทฺธา, ปริสุทฺเธตฺถายฺยาโย, ตสฺมา ตุณฺหี, เอวเมตํ ธารยามีติ.
สงฺฆาทิเสโส นิฏฺิโต.
นิสฺสคฺคิย ปาจิตฺติยา
อิเม โข ปนายฺยาโย ตึส นิสฺสคฺคิยา ปาจิตฺติยา
ธมฺมา อุทฺเทสํ อาคจฺฉนฺติ.
ปตฺตสนฺนิจยสิกฺขาปทํ
๑. ยา ¶ ปน ภิกฺขุนี ปตฺตสนฺนิจยํ กเรยฺย, นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยํ.
อกาลจีวรภาชนสิกฺขาปทํ
๒. ยา ปน ภิกฺขุนี อกาลจีวรํ ‘‘กาลจีวร’’นฺติ อธิฏฺหิตฺวา ภาชาเปยฺย, นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยํ.
จีวรปริวตฺตนสิกฺขาปทํ
๓. ยา ¶ ปน ภิกฺขุนี ภิกฺขุนิยา สทฺธึ จีวรํ ปริวตฺเตตฺวา สา ปจฺฉา เอวํ วเทยฺย ‘‘หนฺทายฺเย, ตุยฺหํ จีวรํ, อาหร เมตํ จีวรํ, ยํ ตุยฺหํ ตุยฺหเมเวตํ, ยํ มยฺหํ มยฺหเมเวตํ, อาหร เมตํ จีวรํ, สกํ ปจฺจาหรา’’ติ อจฺฉินฺเทยฺย วา อจฺฉินฺทาเปยฺย วา, นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยํ.
อฺวิฺาปนสิกฺขาปทํ
๔. ยา ปน ภิกฺขุนี อฺํ วิฺาเปตฺวา อฺํ วิฺาเปยฺย, นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยํ.
อฺเจตาปน สิกฺขาปทํ
๕. ยา ปน ภิกฺขุนี อฺํ เจตาเปตฺวา อฺํ เจตาเปยฺย, นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยํ.
ปมสงฺฆิกเจตาปนสิกฺขาปทํ
๖. ยา ปน ภิกฺขุนี อฺทตฺถิเกน ปริกฺขาเรน อฺุทฺทิสิเกน สงฺฆิเกน อฺํ เจตาเปยฺย, นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยํ.
ทุติยสงฺฆิกเจตาปนสิกฺขาปทํ
๗. ยา ¶ ปน ภิกฺขุนี อฺทตฺถิเกน ปริกฺขาเรน อฺุทฺทิสิเกน สงฺฆิเกน สฺาจิเกน อฺํ เจตาเปยฺย, นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยํ.
ปมคณิกเจตาปนสิกฺขาปทํ
๘. ยา ปน ภิกฺขุนี อฺทตฺถิเกน ปริกฺขาเรน อฺุทฺทิสิเกน มหาชนิเกน อฺํ เจตาเปยฺย, นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยํ.
ทุติยคณิกเจตาปนสิกฺขาปทํ
๙. ยา ปน ภิกฺขุนี อฺทตฺถิเกน ปริกฺขาเรน อฺุทฺทิสิเกน มหาชนิเกน สฺาจิเกน อฺํ เจตาเปยฺย, นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยํ.
ปุคฺคลิกเจตาปนสิกฺขาปทํ
๑๐. ยา ปน ภิกฺขุนี อฺทตฺถิเกน ปริกฺขาเรน อฺุทฺทิสิเกน ปุคฺคลิเกน สฺาจิเกน อฺํ เจตาเปยฺย, นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยํ.
ปตฺตวคฺโค ปโม.
ครุปาวุรณสิกฺขาปทํ
๑๑. ครุปาวุรณํ ¶ ปน ภิกฺขุนิยา เจตาเปนฺติยา จตุกฺกํสปรมํ เจตาเปตพฺพํ. ตโต เจ อุตฺตริ เจตาเปยฺย, นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยํ.
ลหุปาวุรณสิกฺขาปทํ
๑๒. ลหุปาวุรณํ ปน ภิกฺขุนิยา เจตาเปนฺติยา อฑฺฒเตยฺยกํสปรมํ เจตาเปตพฺพํ. ตโต เจ อุตฺตริ เจตาเปยฺย, นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยํ.
กถินสิกฺขาปทํ
๑๓. นิฏฺิตจีวรสฺมึ ภิกฺขุนิยา อุพฺภตสฺมึ กถิเน ทสาหปรมํ อติเรกจีวรํ ธาเรตพฺพํ. ตํ อติกฺกาเมนฺติยา, นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยํ.
อุโทสิตสิกฺขาปทํ
๑๔. นิฏฺิตจีวรสฺมึ ¶ ภิกฺขุนิยา อุพฺภตสฺมึ กถิเน เอกรตฺตมฺปิ เจ ภิกฺขุนี ติจีวเรน วิปฺปวเสยฺย, อฺตฺร ภิกฺขุนิสมฺมุติยา นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยํ.
อกาลจีวรสิกฺขาปทํ
๑๕. นิฏฺิตจีวรสฺมึ ภิกฺขุนิยา อุพฺภตสฺมึ กถิเน ภิกฺขุนิยา ปเนว อกาลจีวรํ อุปฺปชฺเชยฺย, อากงฺขมานาย ภิกฺขุนิยา ปฏิคฺคเหตพฺพํ, ปฏิคฺคเหตฺวา ขิปฺปเมว กาเรตพฺพํ, โน จสฺส ปาริปูริ, มาสปรมํ ตาย ภิกฺขุนิยา ตํ จีวรํ นิกฺขิปิตพฺพํ อูนสฺส ปาริปูริยา สติยา ปจฺจาสาย. ตโต เจ อุตฺตริ นิกฺขิเปยฺย สติยาปิ ปจฺจาสาย, นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยํ.
อฺาตกวิฺตฺติสิกฺขาปทํ
๑๖. ยา ปน ภิกฺขุนี อฺาตกํ คหปตึ วา คหปตานึ วา จีวรํ วิฺาเปยฺย อฺตฺร สมยา, นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยํ. ตตฺถายํ สมโย อจฺฉินฺนจีวรา วา โหติ ภิกฺขุนี, นฏฺจีวรา วา, อยํ ตตฺถ สมโย.
ตตุตฺตริสิกฺขาปทํ
๑๗. ตฺเจ อฺาตโก คหปติ วา คหปตานี วา พหูหิ จีวเรหิ อภิหฏฺุํ ปวาเรยฺย, สนฺตรุตฺตรปรมํ ตาย ภิกฺขุนิยา ตโต จีวรํ สาทิตพฺพํ. ตโต เจ อุตฺตริ สาทิเยยฺย, นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยํ.
ปมอุปกฺขฏสิกฺขาปทํ
๑๘. ภิกฺขุนึ ¶ ปเนว อุทฺทิสฺส อฺาตกสฺส คหปติสฺส วา คหปตานิยา วา จีวรเจตาปนฺนํ อุปกฺขฏํ โหติ ‘‘อิมินา จีวรเจตาปนฺเนน จีวรํ เจตาเปตฺวา อิตฺถนฺนามํ ภิกฺขุนึ จีวเรน อจฺฉาเทสฺสามี’’ติ. ตตฺร เจสา ภิกฺขุนี ปุพฺเพ อปฺปวาริตา อุปสงฺกมิตฺวา จีวเร วิกปฺปํ อาปชฺเชยฺย ‘‘สาธุ วต, มํ อายสฺมา อิมินา จีวรเจตาปนฺเนน เอวรูปํ วา เอวรูปํ วา จีวรํ เจตาเปตฺวา อจฺฉาเทหี’’ติ กลฺยาณกมฺยตํ อุปาทาย, นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยํ.
ทุติยอุปกฺขฏสิกฺขาปทํ
๑๙. ภิกฺขุนึ ¶ ปเนว อุทฺทิสฺส อุภินฺนํ อฺาตกานํ คหปตีนํ วา คหปตานีนํ วา ปจฺเจกจีวรเจตาปนฺนานิ อุปกฺขฏานิ โหนฺติ ‘‘อิเมหิ มยํ ปจฺเจกจีวรเจตาปนฺเนหิ ปจฺเจกจีวรานิ เจตาเปตฺวา อิตฺถนฺนามํ ภิกฺขุนึ จีวเรหิ อจฺฉาเทสฺสามา’’ติ. ตตฺร เจสา ภิกฺขูนี ปุพฺเพ อปฺปวาริตา อุปสงฺกมิตฺวา จีวเร วิกปฺปํ อาปชฺเชยฺย ‘‘สาธุ วต มํ อายสฺมนฺโต อิเมหิ ปจฺเจกจีวรเจตาปนฺเนหิ เอวรูปํ วา เอวรูปํ วา จีวรํ เจตาเปตฺวา อจฺฉาเทถ อุโภว สนฺตา เอเกนา’’ติ กลฺยาณกมฺยตํ อุปาทาย, นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยํ.
ราชสิกฺขาปทํ
๒๐. ภิกฺขุนึ ปเนว อุทฺทิสฺส ราชา วา ราชโภคฺโค วา พฺราหฺมโณ วา คหปติโก วา ทูเตน จีวรเจตาปนฺนํ ปหิเณยฺย ‘‘อิมินา จีวรเจตาปนฺเนน จีวรํ เจตาเปตฺวา อิตฺถนฺนามํ ภิกฺขุนึ จีวเรน อจฺฉาเทหี’’ติ. โส เจ ทูโต ตํ ภิกฺขุนึ อุปสงฺกมิตฺวา เอวํ วเทยฺย ‘‘อิทํ โข, อยฺเย, อยฺยํ อุทฺทิสฺส จีวรเจตาปนฺนํ อาภตํ, ปฏิคฺคณฺหาตายฺยา จีวรเจตาปนฺน’’นฺติ. ตาย ภิกฺขุนิยา โส ทูโต เอวมสฺส วจนีโย ‘‘น โข มยํ, อาวุโส, จีวรเจตาปนฺนํ ปฏิคฺคณฺหาม, จีวรฺจ โข มยํ ปฏิคฺคณฺหาม กาเลน กปฺปิย’’นฺติ. โส เจ ทูโต ตํ ภิกฺขุนึ เอวํ วเทยฺย ‘‘อตฺถิ ปนายฺยาย, โกจิ เวยฺยาวจฺจกโร’’ติ, จีวรตฺถิกาย, ภิกฺขเว, ภิกฺขุนิยา เวยฺยาวจฺจกโร นิทฺทิสิตพฺโพ อารามิโก วา อุปาสโก วา ‘‘เอโส โข, อาวุโส, ภิกฺขุนีนํ เวยฺยาวจฺจกโร’’ติ. โส เจ ทูโต ตํ เวยฺยาวจฺจกรํ สฺาเปตฺวา ตํ ภิกฺขุนึ อุปสงฺกมิตฺวา เอวํ วเทยฺย ‘‘ยํ โข, อยฺเย, อยฺยา เวยฺยาวจฺจกรํ นิทฺทิสิ, สฺตฺโต โส มยา, อุปสงฺกมตายฺยา ¶ กาเลน, จีวเรน ตํ อจฺฉาเทสฺสตี’’ติ. จีวรตฺถิกาย, ภิกฺขเว, ภิกฺขุนิยา เวยฺยาวจฺจกโร อุปสงฺกมิตฺวา ทฺวตฺติกฺขตฺตุํ โจเทตพฺโพ สาเรตพฺโพ ‘‘อตฺโถ เม, อาวุโส, จีวเรนา’’ติ, ทฺวตฺติกฺขตฺตุํ โจทยมานา สารยมานา ตํ จีวรํ อภินิปฺผาเทยฺย, อิจฺเจตํ กุสลํ, โน เจ อภินิปฺผาเทยฺย, จตุกฺขตฺตุํ ปฺจกฺขตฺตุํ ฉกฺขตฺตุปรมํ ตุณฺหีภูตาย อุทฺทิสฺส าตพฺพํ, จตุกฺขตฺตุํ ปฺจกฺขตฺตุํ ฉกฺขตฺตุปรมํ ตุณฺหีภูตา อุทฺทิสฺส ติฏฺมานา ตํ จีวรํ อภินิปฺผาเทยฺย, อิจฺเจตํ กุสลํ. ตโต เจ อุตฺตริ วายมมานา ตํ จีวรํ อภินิปฺผาเทยฺย, นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยํ. โน เจ อภินิปฺผาเทยฺย, ยตสฺสา จีวรเจตาปนฺนํ อาภตํ, ตตฺถ สามํ วา คนฺตพฺพํ, ทูโต วา ปาเหตพฺโพ ‘‘ยํ โข ตุมฺเห อายสฺมนฺโต ภิกฺขุนึ อุทฺทิสฺส จีวรเจตาปนฺนํ ¶ ปหิณิตฺถ, น ตํ ตสฺสา ภิกฺขุนิยา กิฺจิ อตฺถํ อนุโภติ, ยฺุชนฺตายสฺมนฺโต สกํ, มา โว สกํ วินสฺสา’’ติ, อยํ ตตฺถ สามีจิ.
จีวรวคฺโค ทุติโย.
รูปิยสิกฺขาปทํ
๒๑. ยา ปน ภิกฺขุนี ชาตรูปรชตํ อุคฺคณฺเหยฺย วา อุคฺคณฺหาเปยฺย วา อุปนิกฺขิตฺตํ วา สาทิเยยฺย, นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยํ.
รูปิยสํโวหารสิกฺขาปทํ
๒๒. ยา ปน ภิกฺขุนี นานปฺปการกํ รูปิยสํโวหารํ สมาปชฺเชยฺย, นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยํ.
กยวิกฺกยสิกฺขาปทํ
๒๓. ยา ปน ภิกฺขุนี นานปฺปการกํ กยวิกฺกยํ สมาปชฺเชยฺย, นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยํ.
อูนปฺจพนฺธนสิกฺขาปทํ
๒๔. ยา ปน ภิกฺขุนี อูนปฺจพนฺธเนน ปตฺเตน อฺํ นวํ ปตฺตํ เจตาเปยฺย, นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยํ. ตาย ภิกฺขุนิยา โส ปตฺโต ภิกฺขุนิปริสาย นิสฺสชฺชิตพฺโพ, โย จ ตสฺสา ภิกฺขุนิปริสาย ปตฺตปริยนฺโต, โส ตสฺสา ภิกฺขุนิยา ปทาตพฺโพ ‘‘อยํ เต ภิกฺขุนิ ปตฺโต ยาวเภทนาย ธาเรตพฺโพ’’ติ, อยํ ตตฺถ สามีจิ.
เภสชฺชสิกฺขาปทํ
๒๕. ยานิ ¶ โข ปน ตานิ คิลานานํ ภิกฺขุนีนํ ปฏิสายนียานิ เภสชฺชานิ, เสยฺยถิทํ – สปฺปิ นวนีตํ เตลํ มธุ ผาณิตํ, ตานิ ปฏิคฺคเหตฺวา สตฺตาหปรมํ สนฺนิธิการกํ ปริภฺุชิตพฺพานิ. ตํ อติกฺกาเมนฺติยา, นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยํ.
จีวรอจฺฉินฺทนสิกฺขาปทํ
๒๖. ยา ปน ภิกฺขุนี ภิกฺขุนิยา สามํ จีวรํ ทตฺวา กุปิตา อนตฺตมนา อจฺฉินฺเทยฺย วา อจฺฉินฺทาเปยฺย วา, นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยํ.
สุตฺตวิฺตฺติสิกฺขาปทํ
๒๗. ยา ¶ ปน ภิกฺขุนี สามํ สุตฺตํ วิฺาเปตฺวา ตนฺตวาเยหิ จีวรํ วายาเปยฺย, นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยํ.
มหาเปสการสิกฺขาปทํ
๒๘. ภิกฺขุนึ ปเนว อุทฺทิสฺส อฺาตโก คหปติ วา คหปตานี วา ตนฺตวาเยหิ จีวรํ วายาเปยฺย, ตตฺร เจสา ภิกฺขุนี ปุพฺเพ อปฺปวาริตา ตนฺตวาเย อุปสงฺกมิตฺวา จีวเร วิกปฺปํ อาปชฺเชยฺย ‘‘อิทํ โข อาวุโส จีวรํ มํ อุทฺทิสฺส วิยฺยติ, อายตฺจ กโรถ, วิตฺถตฺจ อปฺปิตฺจ สุวีตฺจ สุปฺปวายิตฺจ สุวิเลขิตฺจ สุวิตจฺฉิตฺจ กโรถ, อปฺเปว นาม มยมฺปิ อายสฺมนฺตานํ กิฺจิมตฺตํ อนุปทชฺเชยฺยามา’’ติ, เอวฺจ สา ภิกฺขุนี วตฺวา กิฺจิมตฺตํ อนุปทชฺเชยฺย อนฺตมโส ปิณฺฑปาตมตฺตมฺปิ, นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยํ.
อจฺเจกจีวรสิกฺขาปทํ
๒๙. ทสาหานาคตํ กตฺติกเตมาสิกปุณฺณมํ ภิกฺขุนิยา ปเนว อจฺเจกจีวรํ อุปฺปชฺเชยฺย, อจฺเจกํ มฺมานาย ภิกฺขุนิยา ปฏิคฺคเหตพฺพํ, ปฏิคฺคเหตฺวา ยาว จีวรกาลสมยํ นิกฺขิปิตพฺพํ. ตโต เจ อุตฺตริ นิกฺขิเปยฺย, นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยํ.
ปริณตสิกฺขาปทํ
๓๐. ยา ปน ภิกฺขุนี ชานํ สงฺฆิกํ ลาภํ ปริณตํ อตฺตโน ปริณาเมยฺย, นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยํ.
ปตฺตวคฺโค ตติโย.
อุทฺทิฏฺา ¶ โข, อยฺยาโย, ตึส นิสฺสคฺคิยา ปาจิตฺติยา ธมฺมา. ตตฺถายฺยาโย, ปุจฺฉามิ, กจฺจิตฺถ ปริสุทฺธา, ทุติยมฺปิ ปุจฺฉามิ, กจฺจิตฺถ ปริสุทฺธา, ตติยมฺปิ ปุจฺฉามิ, กจฺจิตฺถ ปริสุทฺธา, ปริสุทฺเธตฺถายฺยาโย, ตสฺมา ตุณฺหี, เอวเมตํ ธารยามีติ.
นิสฺสคฺคิยปาจิตฺติยา นิฏฺิตา.
สุทฺธปาจิตฺติยา
อิเม โข ปนายฺยาโย, ฉสฏฺิสตา ปาจิตฺติยา
ธมฺมา อุทฺเทสํ อาคจฺฉนฺติ.
ลสุณสิกฺขาปทํ
๑. ยา ¶ ปน ภิกฺขุนี ลสุณํ ขาเทยฺย ปาจิตฺติยํ.
สมฺพาธโลมสิกฺขาปทํ
๒. ยา ปน ภิกฺขุนี สมฺพาเธ โลมํ สํหราเปยฺย, ปาจิตฺติยํ.
ตลฆาตกสิกฺขาปทํ
ชตุมฏฺกสิกฺขาปทํ
อุทกสุทฺธิกสิกฺขาปทํ
๕. อุทกสุทฺธิกํ ปน ภิกฺขุนิยา อาทิยมานาย ทฺวงฺคุลปพฺพปรมํ อาทาตพฺพํ. ตํ อติกฺกาเมนฺติยา ปาจิตฺติยํ.
อุปติฏฺนสิกฺขาปทํ
๖. ยา ปน ภิกฺขุนี ภิกฺขุสฺส ภฺุชนฺตสฺส ปานีเยน วา วิธูปเนน วา อุปติฏฺเยฺย, ปาจิตฺติยํ.
อามกธฺสิกฺขาปทํ
๗. ยา ปน ภิกฺขุนี อามกธฺํ วิฺตฺวา วา วิฺาเปตฺวา วา ภชฺชิตฺวา วา ภชฺชาเปตฺวา วา โกฏฺเฏตฺวา วา โกฏฺฏาเปตฺวา วา ปจิตฺวา วา ปจาเปตฺวา วา ภฺุเชยฺย, ปาจิตฺติยํ.
ปมอุจฺจารฉฑฺฑนสิกฺขาปทํ
๘. ยา ¶ ¶ ปน ภิกฺขุนี อุจฺจารํ วา ปสฺสาวํ วา สงฺการํ วา วิฆาสํ วา ติโรกุฏฺเฏ วา ติโรปากาเร วา ฉฑฺเฑยฺย วา ฉฑฺฑาเปยฺย วา, ปาจิตฺติยํ.
ทุติยอุจฺจารฉฑฺฑนสิกฺขาปทํ
๙. ยา ปน ภิกฺขุนี อุจฺจารํ วา ปสฺสาวํ วา สงฺการํ วา วิฆาสํ วา หริเต ฉฑฺเฑยฺย วา ฉฑฺฑาเปยฺย วา, ปาจิตฺติยํ.
นจฺจคีตสิกฺขาปทํ
๑๐. ยา ปน ภิกฺขุนี นจฺจํ วา คีตํ วา วาทิตํ วา ทสฺสนาย คจฺเฉยฺย, ปาจิตฺติยํ.
ลสุณวคฺโค ปโม.
รตฺตนฺธการสิกฺขาปทํ
๑๑. ยา ปน ภิกฺขุนี รตฺตนฺธกาเร อปฺปทีเป ปุริเสน สทฺธึ เอเกเนกา สนฺติฏฺเยฺย วา สลฺลเปยฺย วา, ปาจิตฺติยํ.
ปฏิจฺฉนฺโนกาสสิกฺขาปทํ
๑๒. ยา ปน ภิกฺขุนี ปฏิจฺฉนฺเน โอกาเส ปุริเสน สทฺธึ เอเกเนกา สนฺติฏฺเยฺย วา สลฺลเปยฺย วา, ปาจิตฺติยํ.
อชฺโฌกาสสลฺลปนสิกฺขาปทํ
๑๓. ยา ปน ภิกฺขุนี อชฺโฌกาเส ปุริเสน สทฺธึ เอเกเนกา สนฺติฏฺเยฺย วา สลฺลเปยฺย วา, ปาจิตฺติยํ.
ทุติยิกอุยฺโยชนสิกฺขาปทํ
๑๔. ยา ปน ภิกฺขุนี รถิกาย วา พฺยูเห วา สิงฺฆาฏเก วา ปุริเสน สทฺธึ เอเกเนกา สนฺติฏฺเยฺย วา สลฺลเปยฺย วา นิกณฺณิกํ วา ชปฺเปยฺย ทุติยิกํ วา ภิกฺขุนึ อุยฺโยเชยฺย, ปาจิตฺติยํ.
อนาปุจฺฉาปกฺกมนสิกฺขาปทํ
๑๕. ยา ¶ ปน ภิกฺขุนี ปุเรภตฺตํ กุลานิ อุปสงฺกมิตฺวา อาสเน นิสีทิตฺวา สามิเก อนาปุจฺฉา ปกฺกเมยฺย, ปาจิตฺติยํ.
อนาปุจฺฉาอภินิสีทนสิกฺขาปทํ
๑๖. ยา ¶ ปน ภิกฺขุนี ปจฺฉาภตฺตํ กุลานิ อุปสงฺกมิตฺวา สามิเก อนาปุจฺฉา อาสเน อภินิสีเทยฺย วา อภินิปชฺเชยฺย วา, ปาจิตฺติยํ.
อนาปุจฺฉาสนฺถรณสิกฺขาปทํ
๑๗. ยา ปน ภิกฺขุนี วิกาเล กุลานิ อุปสงฺกมิตฺวา สามิเก อนาปุจฺฉา เสยฺยํ สนฺถริตฺวา วา สนฺถราเปตฺวา วา อภินิสีเทยฺย วา อภินิปชฺเชยฺย วา, ปาจิตฺติยํ.
ปรอุชฺฌาปนกสิกฺขาปทํ
๑๘. ยา ปน ภิกฺขุนี ทุคฺคหิเตน ทูปธาริเตน ปรํ อุชฺฌาเปยฺย, ปาจิตฺติยํ.
ปรอภิสปนสิกฺขาปทํ
๑๙. ยา ปน ภิกฺขุนี อตฺตานํ วา ปรํ วา นิรเยน วา พฺรหฺมจริเยน วา อภิสเปยฺย, ปาจิตฺติยํ.
โรทนสิกฺขาปทํ
๒๐. ยา ปน ภิกฺขุนี อตฺตานํ วธิตฺวา วธิตฺวา โรเทยฺย, ปาจิตฺติยํ.
รตฺตนฺธการวคฺโค ทุติโย.
นคฺคสิกฺขาปทํ
๒๑. ยา ปน ภิกฺขุนี นคฺคา นหาเยยฺย, ปาจิตฺติยํ.
อุทกสาฏิกสิกฺขาปทํ
๒๒. อุทกสาฏิกํ ปน ภิกฺขุนิยา การยมานาย ปมาณิกา กาเรตพฺพา, ตตฺริทํ ปมาณํ ¶ , ทีฆโส จตสฺโส วิทตฺถิโย สุคตวิทตฺถิยา, ติริยํ ทฺเว วิทตฺถิโย. ตํ อติกฺกาเมนฺติยา เฉทนกํ ปาจิตฺติยํ.
จีวรสิพฺพนสิกฺขาปทํ
๒๓. ยา ปน ภิกฺขุนี ภิกฺขุนิยา จีวรํ วิสิพฺเพตฺวา วา วิสิพฺพาเปตฺวา วา สา ปจฺฉา อนนฺตรายิกินี เนว สิพฺเพยฺย, น สิพฺพาปนาย อุสฺสุกฺกํ กเรยฺย อฺตฺร จตูหปฺจาหา, ปาจิตฺติยํ.
สงฺฆาฏิจารสิกฺขาปทํ
๒๔. ยา ¶ ปน ภิกฺขุนี ปฺจาหิกํ สงฺฆาฏิจารํ อติกฺกาเมยฺย, ปาจิตฺติยํ.
จีวรสงฺกมนียสิกฺขาปทํ
๒๕. ยา ปน ภิกฺขุนี จีวรสงฺกมนียํ ธาเรยฺย, ปาจิตฺติยํ.
คณจีวรสิกฺขาปทํ
๒๖. ยา ปน ภิกฺขุนี คณสฺส จีวรลาภํ อนฺตรายํ กเรยฺย, ปาจิตฺติยํ.
ปฏิพาหนสิกฺขาปทํ
๒๗. ยา ปน ภิกฺขุนี ธมฺมิกํ จีวรวิภงฺคํ ปฏิพาเหยฺย, ปาจิตฺติยํ.
จีวรทานสิกฺขาปทํ
๒๘. ยา ปน ภิกฺขุนี อคาริกสฺส วา ปริพฺพาชกสฺส วา ปริพฺพาชิกาย วา สมณจีวรํ ทเทยฺย, ปาจิตฺติยํ.
กาลอติกฺกมนสิกฺขาปทํ
๒๙. ยา ปน ภิกฺขุนี ทุพฺพลจีวรปจฺจาสาย จีวรกาลสมยํ อติกฺกาเมยฺย, ปาจิตฺติยํ.
กถินุทฺธารสิกฺขาปทํ
๓๐. ยา ¶ ปน ภิกฺขุนี ธมฺมิกํ กถินุทฺธารํ ปฏิพาเหยฺย, ปาจิตฺติยํ.
นคฺควคฺโค ตติโย.
เอกมฺจตุวฏฺฏนสิกฺขาปทํ
๓๑. ยา ปน ภิกฺขุนิโย ทฺเว เอกมฺเจ ตุวฏฺเฏยฺยุํ, ปาจิตฺติยํ.
เอกตฺถรณตุวฏฺฏนสิกฺขาปทํ
๓๒. ยา ปน ภิกฺขุนิโย ทฺเว เอกตฺถรณปาวุรณา ตุวฏฺเฏยฺยุํ, ปาจิตฺติยํ.
อผาสุกรณสิกฺขาปทํ
๓๓. ยา ปน ภิกฺขุนี ภิกฺขุนิยา สฺจิจฺจ อผาสุํ กเรยฺย, ปาจิตฺติยํ.
นอุปฏฺาปนสิกฺขาปทํ
๓๔. ยา ¶ ปน ภิกฺขุนี ทุกฺขิตํ สหชีวินึ เนว อุปฏฺเหยฺย, น อุปฏฺาปนาย อุสฺสุกฺกํ กเรยฺย, ปาจิตฺติยํ.
นิกฺกฑฺฒนสิกฺขาปทํ
๓๕. ยา ปน ภิกฺขุนี ภิกฺขุนิยา อุปสฺสยํ ทตฺวา กุปิตา อนตฺตมนา นิกฺกฑฺเฒยฺย วา นิกฺกฑฺฒาเปยฺย วา, ปาจิตฺติยํ.
สํสฏฺสิกฺขาปทํ
๓๖. ยา ปน ภิกฺขุนี สํสฏฺา วิหเรยฺย คหปตินา วา คหปติปุตฺเตน วา, สา ภิกฺขุนี ภิกฺขุนีหิ เอวมสฺส วจนียา ‘‘มายฺเย, สํสฏฺา วิหริ คหปตินาปิ คหปติปุตฺเตนาปิ, วิวิจฺจายฺเย, วิเวกฺเว ภคินิยา สงฺโฆ วณฺเณตี’’ติ. เอวฺจ สา ภิกฺขุนี ภิกฺขุนีหิ วุจฺจมานา ตเถว ปคฺคณฺเหยฺย, สา ภิกฺขุนี ภิกฺขุนีหิ ยาวตติยํ สมนุภาสิตพฺพา ตสฺส ปฏินิสฺสคฺคาย, ยาวตติยฺเจ สมนุภาสิยมานา ตํ ปฏินิสฺสชฺเชยฺย, อิจฺเจตํ กุสลํ. โน เจ ปฏินิสฺสชฺเชยฺย, ปาจิตฺติยํ.
อนฺโตรฏฺสิกฺขาปทํ
๓๗. ยา ¶ ปน ภิกฺขุนี อนฺโตรฏฺเ สาสงฺกสมฺมเต สปฺปฏิภเย อสตฺถิกา จาริกํ จเรยฺย, ปาจิตฺติยํ.
ติโรรฏฺสิกฺขาปทํ
๓๘. ยา ปน ภิกฺขุนี ติโรรฏฺเ สาสงฺกสมฺมเต สปฺปฏิภเย อสตฺถิกา จาริกํ จเรยฺย, ปาจิตฺติยํ.
อนฺโตวสฺสสิกฺขาปทํ
๓๙. ยา ปน ภิกฺขุนี อนฺโตวสฺสํ จาริกํ จเรยฺย, ปาจิตฺติยํ.
จาริกนปกฺกมนสิกฺขาปทํ
๔๐. ยา ปน ภิกฺขุนี วสฺสํวุฏฺา จาริกํ น ปกฺกเมยฺย อนฺตมโส ฉปฺปฺจโยชนานิปิ, ปาจิตฺติยํ.
ตุวฏฺฏวคฺโค จตุตฺโถ.
ราชาคารสิกฺขาปทํ
๔๑. ยา ¶ ปน ภิกฺขุนี ราชาคารํ วา จิตฺตาคารํ วา อารามํ วา อุยฺยานํ วา โปกฺขรณึ วา ทสฺสนาย คจฺเฉยฺย, ปาจิตฺติยํ.
อาสนฺทิปริภฺุชนสิกฺขาปทํ
๔๒. ยา ปน ภิกฺขุนี อาสนฺทึ วา ปลฺลงฺกํ วา ปริภฺุเชยฺย, ปาจิตฺติยํ.
สุตฺตกนฺตนสิกฺขาปทํ
๔๓. ยา ปน ภิกฺขุนี สุตฺตํ กนฺเตยฺย, ปาจิตฺติยํ.
คิหิเวยฺยาวจฺจสิกฺขาปทํ
๔๔. ยา ปน ภิกฺขุนี คิหิเวยฺยาวจฺจํ กเรยฺย, ปาจิตฺติยํ.
อธิกรณสิกฺขาปทํ
๔๕. ยา ¶ ปน ภิกฺขุนี ภิกฺขุนิยา ‘‘เอหายฺเย, อิมํ อธิกรณํ วูปสเมหี’’ติ วุจฺจมานา ‘‘สาธู’’ติ ปฏิสฺสุณิตฺวา สา ปจฺฉา อนนฺตรายิกินี เนว วูปสเมยฺย, น วูปสมาย อุสฺสุกฺกํ กเรยฺย, ปาจิตฺติยํ.
โภชนทานสิกฺขาปทํ
๔๖. ยา ปน ภิกฺขุนี อคาริกสฺส วา ปริพฺพาชกสฺส วา ปริพฺพาชิกาย วา สหตฺถา ขาทนียํ วา โภชนียํ วา ทเทยฺย, ปาจิตฺติยํ.
อาวสถจีวรสิกฺขาปทํ
๔๗. ยา ปน ภิกฺขุนี อาวสถจีวรํ อนิสฺสชฺเชตฺวา ปริภฺุเชยฺย, ปาจิตฺติยํ.
อาวสถวิหารสิกฺขาปทํ
๔๘. ยา ปน ภิกฺขุนี อาวสถํ อนิสฺสชฺชิตฺวา จาริกํ ปกฺกเมยฺย, ปาจิตฺติยํ.
ติรจฺฉานวิชฺชาปริยาปุณนสิกฺขาปทํ
๔๙. ยา ปน ภิกฺขุนี ติรจฺฉานวิชฺชํ ปริยาปุเณยฺย, ปาจิตฺติยํ.
ติรจฺฉานวิชฺชาวาจนสิกฺขาปทํ
๕๐. ยา ปน ภิกฺขุนี ติรจฺฉานวิชฺชํ วาเจยฺย, ปาจิตฺติยํ.
จิตฺตาคารวคฺโค ปฺจโม.
อารามปวิสนสิกฺขาปทํ
๕๑. ยา ¶ ปน ภิกฺขุนี ชานํ สภิกฺขุกํ อารามํ อนาปุจฺฉา ปวิเสยฺย, ปาจิตฺติยํ.
ภิกฺขุอกฺโกสนสิกฺขาปทํ
๕๒. ยา ปน ภิกฺขุนี ภิกฺขุํ อกฺโกเสยฺย วา ปริภาเสยฺย วา, ปาจิตฺติยํ.
คณปริภาสนสิกฺขาปทํ
๕๓. ยา ¶ ปน ภิกฺขุนี จณฺฑีกตา คณํ ปริภาเสยฺย, ปาจิตฺติยํ.
ปวาริตสิกฺขาปทํ
๕๔. ยา ปน ภิกฺขุนี นิมนฺติตา วา ปวาริตา วา ขาทนียํ วา โภชนียํ วา ขาเทยฺย วา ภฺุเชยฺย วา, ปาจิตฺติยํ.
กุลมจฺฉรินีสิกฺขาปทํ
๕๕. ยา ปน ภิกฺขุนี กุลมจฺฉรินี อสฺส, ปาจิตฺติยํ.
อภิกฺขุกาวาสสิกฺขาปทํ
๕๖. ยา ปน ภิกฺขุนี อภิกฺขุเก อาวาเส วสฺสํ วเสยฺย, ปาจิตฺติยํ.
อปวารณาสิกฺขาปทํ
๕๗. ยา ปน ภิกฺขุนี วสฺสํวุฏฺา อุภโตสงฺเฆ ตีหิ าเนหิ น ปวาเรยฺย ทิฏฺเน วา สุเตน วา ปริสงฺกาย วา, ปาจิตฺติยํ.
โอวาทสิกฺขาปทํ
๕๘. ยา ปน ภิกฺขุนี โอวาทาย วา สํวาสาย วา น คจฺเฉยฺย, ปาจิตฺติยํ.
โอวาทูปสงฺกมนสิกฺขาปทํ
๕๙. อนฺวทฺธมาสํ ภิกฺขุนิยา ภิกฺขุสงฺฆโต ทฺเว ธมฺมา ปจฺจาสีสิตพฺพา อุโปสถปุจฺฉกฺจ โอวาทูปสงฺกมนฺจ. ตํ อติกฺกาเมนฺติยา ปาจิตฺติยํ.
ปสาเขชาตสิกฺขาปทํ
๖๐. ยา ปน ภิกฺขุนี ปสาเข ชาตํ คณฺฑํ วา รุธิตํ วา อนปโลเกตฺวา สงฺฆํ วา คณํ วา ปุริเสน สทฺธึ เอเกเนกา เภทาเปยฺย วา ¶ ผาลาเปยฺย วา โธวาเปยฺย วา อาลิมฺปาเปยฺย วา พนฺธาเปยฺย วา โมจาเปยฺย วา, ปาจิตฺติยํ.
อารามวคฺโค ฉฏฺโ.
คพฺภินีสิกฺขาปทํ
๖๑. ยา ¶ ปน ภิกฺขุนี คพฺภินึ วุฏฺาเปยฺย, ปาจิตฺติยํ.
ปายนฺตีสิกฺขาปทํ
๖๒. ยา ปน ภิกฺขุนี ปายนฺตึ วุฏฺาเปยฺย, ปาจิตฺติยํ.
ปมสิกฺขมานสิกฺขาปทํ
๖๓. ยา ปน ภิกฺขุนี ทฺเว วสฺสานิ ฉสุ ธมฺเมสุ อสิกฺขิตสิกฺขํ สิกฺขมานํ วุฏฺาเปยฺย, ปาจิตฺติยํ.
ทุติยสิกฺขมานสิกฺขาปทํ
๖๔. ยา ปน ภิกฺขุนี ทฺเว วสฺสานิ ฉสุ ธมฺเมสุ สิกฺขิตสิกฺขํ สิกฺขมานํ สงฺเฆน อสมฺมตํ วุฏฺาเปยฺย, ปาจิตฺติยํ.
ปมคิหิคตสิกฺขาปทํ
๖๕. ยา ปน ภิกฺขุนี อูนทฺวาทสวสฺสํ คิหิคตํ วุฏฺาเปยฺย, ปาจิตฺติยํ.
ทุติยคิหิคตสิกฺขาปทํ
๖๖. ยา ปน ภิกฺขุนี ปริปุณฺณทฺวาทสวสฺสํ คิหิคตํ ทฺเว วสฺสานิ ฉสุ ธมฺเมสุ อสิกฺขิตสิกฺขํ วุฏฺาเปยฺย, ปาจิตฺติยํ.
ตติยคิหิคตสิกฺขาปทํ
๖๗. ยา ปน ภิกฺขุนี ปริปุณฺณทฺวาทสวสฺสํ คิหิคตํ ทฺเว วสฺสานิ ฉสุ ธมฺเมสุ สิกฺขิตสิกฺขํ สงฺเฆน อสมฺมตํ วุฏฺาเปยฺย, ปาจิตฺติยํ.
ปมสหชีวินีสิกฺขาปทํ
๖๘. ยา ปน ภิกฺขุนี สหชีวินึ วุฏฺาเปตฺวา ทฺเว วสฺสานิ เนว อนุคฺคณฺเหยฺย น อนุคฺคณฺหาเปยฺย, ปาจิตฺติยํ.
ปวตฺตินีนานุพนฺธนสิกฺขาปทํ
๖๙. ยา ปน ภิกฺขุนี วุฏฺาปิตํ ปวตฺตินึ ทฺเว วสฺสานิ นานุพนฺเธยฺย, ปาจิตฺติยํ.
ทุติยสหชีวินีสิกฺขาปทํ
๗๐. ยา ¶ ¶ ปน ภิกฺขุนี สหชีวินึ วุฏฺาเปตฺวา เนว วูปกาเสยฺย น วูปกาสาเปยฺย อนฺตมโส ฉปฺปฺจโยชนานิปิ, ปาจิตฺติยํ.
คพฺภินิวคฺโค สตฺตโม.
ปมกุมาริภูตสิกฺขาปทํ
๗๑. ยา ปน ภิกฺขุนี อูนวีสติวสฺสํ กุมาริภูตํ วุฏฺาเปยฺย, ปาจิตฺติยํ.
ทุติยกุมาริภูตสิกฺขาปทํ
๗๒. ยา ปน ภิกฺขุนี ปริปุณฺณวีสติวสฺสํ กุมาริภูตํ ทฺเว วสฺสานิ ฉสุ ธมฺเมสุ อสิกฺขิตสิกฺขํ วุฏฺาเปยฺย, ปาจิตฺติยํ.
ตติยกุมาริภูตสิกฺขาปทํ
๗๓. ยา ปน ภิกฺขุนี ปริปุณฺณวีสติวสฺสํ กุมาริภูตํ ทฺเว วสฺสานิ ฉสุ ธมฺเมสุ สิกฺขิตสิกฺขํ สงฺเฆน อสมฺมตํ วุฏฺาเปยฺย, ปาจิตฺติยํ.
อูนทฺวาทสวสฺสสิกฺขาปทํ
๗๔. ยา ปน ภิกฺขุนี อูนทฺวาทสวสฺสา วุฏฺาเปยฺย, ปาจิตฺติยํ.
ปริปุณฺณทฺวาทสวสฺสสิกฺขาปทํ
๗๕. ยา ปน ภิกฺขุนี ปริปุณฺณทฺวาทสวสฺสา สงฺเฆน อสมฺมตา วุฏฺาเปยฺย, ปาจิตฺติยํ.
ขิยฺยนธมฺมสิกฺขาปทํ
๗๖. ยา ปน ภิกฺขุนี ‘‘อลํ ตาว เต, อยฺเย, วุฏฺาปิเตนา’’ติ วุจฺจมานา ‘‘สาธู’’ติ ปฏิสฺสุณิตฺวา สา ปจฺฉา ขิยฺยนธมฺมํ อาปชฺเชยฺย, ปาจิตฺติยํ.
ปมสิกฺขมานนวุฏฺาปนสิกฺขาปทํ
๗๗. ยา ปน ภิกฺขุนี สิกฺขมานํ ‘‘สเจ เม ตฺวํ, อยฺเย, จีวรํ ทสฺสสิ, เอวาหํ ตํ ¶ วุฏฺาเปสฺสามี’’ติ วตฺวา สา ปจฺฉา อนนฺตรายิกินี เนว วุฏฺาเปยฺย, น วุฏฺาปนาย อุสฺสุกฺกํ กเรยฺย, ปาจิตฺติยํ.
ทุติยสิกฺขมานนวุฏฺาปนสิกฺขาปทํ
๗๘. ยา ¶ ปน ภิกฺขุนี สิกฺขมานํ ‘‘สเจ มํ ตฺวํ, อยฺเย, ทฺเว วสฺสานิ อนุพนฺธิสฺสสิ, เอวาหํ ตํ วุฏฺาเปสฺสามี’’ติ วตฺวา สา ปจฺฉา อนนฺตรายิกินี เนว วุฏฺาเปยฺย, น วุฏฺาปนาย อุสฺสุกฺกํ กเรยฺย, ปาจิตฺติยํ.
โสกาวาสสิกฺขาปทํ
๗๙. ยา ปน ภิกฺขุนี ปุริสสํสฏฺํ กุมารกสํสฏฺํ จณฺฑึ โสกาวาสํ สิกฺขมานํ วุฏฺาเปยฺย, ปาจิตฺติยํ.
อนนฺุาตสิกฺขาปทํ
๘๐. ยา ปน ภิกฺขุนี มาตาปิตูหิ วา สามิเกน วา อนนฺุาตํ สิกฺขมานํ วุฏฺาเปยฺย, ปาจิตฺติยํ.
ปาริวาสิกสิกฺขาปทํ
๘๑. ยา ปน ภิกฺขุนี ปาริวาสิกฉนฺททาเนน สิกฺขมานํ วุฏฺาเปยฺย, ปาจิตฺติยํ.
อนุวสฺสสิกฺขาปทํ
๘๒. ยา ปน ภิกฺขุนี อนุวสฺสํ วุฏฺาเปยฺย, ปาจิตฺติยํ.
เอกวสฺสสิกฺขาปทํ
๘๓. ยา ปน ภิกฺขุนี เอกํ วสฺสํ ทฺเว วุฏฺาเปยฺย, ปาจิตฺติยํ.
กุมาริภูตวคฺโค อฏฺโม.
ฉตฺตุปาหนสิกฺขาปทํ
๘๔. ยา ปน ภิกฺขุนี อคิลานา ฉตฺตุปาหนํ ธาเรยฺย, ปาจิตฺติยํ.
ยานสิกฺขาปทํ
๘๕. ยา ¶ ปน ภิกฺขุนี อคิลานา ยาเนน ยาเยยฺย, ปาจิตฺติยํ.
สงฺฆาณิสิกฺขาปทํ
๘๖. ยา ปน ภิกฺขุนี สงฺฆาณึ ธาเรยฺย, ปาจิตฺติยํ.
อิตฺถาลงฺการสิกฺขาปทํ
๘๗. ยา ปน ภิกฺขุนี อิตฺถาลงฺการํ ธาเรยฺย, ปาจิตฺติยํ.
คนฺธวณฺณกสิกฺขาปทํ
๘๘. ยา ¶ ปน ภิกฺขุนี คนฺธวณฺณเกน นหาเยยฺย, ปาจิตฺติยํ.
วาสิตกสิกฺขาปทํ
๘๙. ยา ปน ภิกฺขุนี วาสิตเกน ปิฺาเกน นหาเยยฺย, ปาจิตฺติยํ.
ภิกฺขุนิอุมฺมทฺทาปนสิกฺขาปทํ
๙๐. ยา ปน ภิกฺขุนี ภิกฺขุนิยา อุมฺมทฺทาเปยฺย วา ปริมทฺทาเปยฺย วา, ปาจิตฺติยํ.
สิกฺขมานอุมฺมทฺทาปนสิกฺขาปทํ
๙๑. ยา ปน ภิกฺขุนี สิกฺขมานาย อุมฺมทฺทาเปยฺย วา ปริมทฺทาเปยฺย วา, ปาจิตฺติยํ.
สามเณรีอุมฺมทฺทาปนสิกฺขาปทํ
๙๒. ยา ปน ภิกฺขุนี สามเณริยา อุมฺมทฺทาเปยฺย วา ปริมทฺทาเปยฺย วา, ปาจิตฺติยํ.
คิหินิอุมฺมทฺทาปนสิกฺขาปทํ
๙๓. ยา ปน ภิกฺขุนี คิหินิยา อุมฺมทฺทาเปยฺย วา ปริมทฺทาเปยฺย วา, ปาจิตฺติยํ.
อนาปุจฺฉาสิกฺขาปทํ
๙๔. ยา ปน ภิกฺขุนี ภิกฺขุสฺส ปุรโต อนาปุจฺฉา อาสเน นิสีเทยฺย, ปาจิตฺติยํ.
ปฺหาปุจฺฉนสิกฺขาปทํ
๙๕. ยา ¶ ปน ภิกฺขุนี อโนกาสกตํ ภิกฺขุํ ปฺหํ ปุจฺเฉยฺย, ปาจิตฺติยํ.
อสํกจฺจิกสิกฺขาปทํ
๙๖. ยา ปน ภิกฺขุนี อสํกจฺจิกา คามํ ปวิเสยฺย, ปาจิตฺติยํ.
ฉตฺตุปาหนวคฺโค นวโม.
มุสาวาทสิกฺขาปทํ
๙๗. สมฺปชานมุสาวาเท ¶ ปาจิตฺติยํ.
โอมสวาทสิกฺขาปทํ
เปสฺุสิกฺขาปทํ
๙๙. ภิกฺขุนิเปสฺุเ ปาจิตฺติยํ.
ปทโสธมฺมสิกฺขาปทํ
๑๐๐. ยา ปน ภิกฺขุนี อนุปสมฺปนฺนํ ปทโส ธมฺมํ วาเจยฺย, ปาจิตฺติยํ.
ปมสหเสยฺยสิกฺขาปทํ
๑๐๑. ยา ปน ภิกฺขุนี อนุปสมฺปนฺนาย อุตฺตริทิรตฺตติรตฺตํ สหเสยฺยํ กปฺเปยฺย, ปาจิตฺติยํ.
ทุติยสหเสยฺยสิกฺขาปทํ
๑๐๒. ยา ปน ภิกฺขุนี ปุริเสน สหเสยฺยํ กปฺเปยฺย, ปาจิตฺติยํ.
ธมฺมเทสนาสิกฺขาปทํ
๑๐๓. ยา ปน ภิกฺขุนี ปุริสสฺส อุตฺตริฉปฺปฺจวาจาหิ ธมฺมํ เทเสยฺย อฺตฺร วิฺุนา อิตฺถิวิคฺคเหน, ปาจิตฺติยํ.
ภูตาโรจนสิกฺขาปทํ
๑๐๔. ยา ¶ ปน ภิกฺขุนี อนุปสมฺปนฺนาย อุตฺตริมนุสฺสธมฺมํ อาโรเจยฺย, ภูตสฺมึ ปาจิตฺติยํ.
ทุฏฺุลฺลาโรจนสิกฺขาปทํ
๑๐๕. ยา ปน ภิกฺขุนี ภิกฺขุนิยา ทุฏฺุลฺลํ อาปตฺตึ อนุปสมฺปนฺนาย อาโรเจยฺย อฺตฺร ภิกฺขุนิสมฺมุติยา, ปาจิตฺติยํ.
ปถวีขณนสิกฺขาปทํ
๑๐๖. ยา ปน ภิกฺขุนี ปถวึ ขเณยฺย วา ขณาเปยฺย วา, ปาจิตฺติยํ.
มุสาวาทวคฺโค ทสโม.
ภูตคามสิกฺขาปทํ
๑๐๗. ภูตคามปาตพฺยตาย ¶ ปาจิตฺติยํ.
อฺวาทกสิกฺขาปทํ
๑๐๘. อฺวาทเก, วิเหสเก ปาจิตฺติยํ.
อุชฺฌาปนกสิกฺขาปทํ
๑๐๙. อุชฺฌาปนเก, ขิยฺยนเก ปาจิตฺติยํ.
ปมเสนาสนสิกฺขาปทํ
๑๑๐. ยา ปน ภิกฺขุนี สงฺฆิกํ มฺจํ วา ปีํ วา ภิสึ วา โกจฺฉํ วา อชฺโฌกาเส สนฺถริตฺวา วา สนฺถราเปตฺวา วา ตํ ปกฺกมนฺตี เนว อุทฺธเรยฺย, น อุทฺธราเปยฺย, อนาปุจฺฉํ วา คจฺเฉยฺย, ปาจิตฺติยํ.
ทุติยเสนาสนสิกฺขาปทํ
๑๑๑. ยา ปน ภิกฺขุนี สงฺฆิเก วิหาเร เสยฺยํ สนฺถริตฺวา วา สนฺถราเปตฺวา วา ตํ ปกฺกมนฺตี เนว อุทฺธเรยฺย, น อุทฺธราเปยฺย, อนาปุจฺฉํ วา คจฺเฉยฺย, ปาจิตฺติยํ.
อนุปขชฺชสิกฺขาปทํ
๑๑๒. ยา ¶ ปน ภิกฺขุนี สงฺฆิเก วิหาเร ชานํ ปุพฺพุปคตํ ภิกฺขุนึ อนุปขชฺช เสยฺยํ กปฺเปยฺย ‘‘ยสฺสา สมฺพาโธ ภวิสฺสติ, สา ปกฺกมิสฺสตี’’ติ เอตเทว ปจฺจยํ กริตฺวา อนฺํ, ปาจิตฺติยํ.
นิกฺกฑฺฒนสิกฺขาปทํ
๑๑๓. ยา ปน ภิกฺขุนี ภิกฺขุนึ กุปิตา อนตฺตมนา สงฺฆิกา วิหารา นิกฺกฑฺเฒยฺย วา นิกฺกฑฺฒาเปยฺย วา, ปาจิตฺติยํ.
เวหาสกุฏิสิกฺขาปทํ
๑๑๔. ยา ปน ภิกฺขุนี สงฺฆิเก วิหาเร อุปริเวหาสกุฏิยา อาหจฺจปาทกํ มฺจํ วา ปีํ วา อภินิสีเทยฺย วา อภินิปชฺเชยฺย วา, ปาจิตฺติยํ.
มหลฺลกวิหารสิกฺขาปทํ
๑๑๕. มหลฺลกํ ปน ภิกฺขุนิยา วิหารํ การยมานาย ยาว ทฺวารโกสา อคฺคฬฏฺปนาย, อาโลกสนฺธิปริกมฺมาย ทฺวตฺติจฺฉทนสฺส ปริยายํ อปฺปหริเต ิตาย อธิฏฺาตพฺพํ. ตโต เจ อุตฺตริ อปฺปหริเตปิ ิตา อธิฏฺเหยฺย, ปาจิตฺติยํ.
สปฺปาณกสิกฺขาปทํ
๑๑๖. ยา ¶ ปน ภิกฺขุนี ชานํ สปฺปาณกํ อุทกํ ติณํ วา มตฺติกํ วา สิฺเจยฺย วา สิฺจาเปยฺย วา, ปาจิตฺติยํ.
ภูตคามวคฺโค เอกาทสโม.
อาวสถปิณฺฑสิกฺขาปทํ
๑๑๗. อคิลานาย ภิกฺขุนิยา เอโก อาวสถปิณฺโฑ ภฺุชิตพฺโพ. ตโต เจ อุตฺตริ ภฺุเชยฺย, ปาจิตฺติยํ.
คณโภชนสิกฺขาปทํ
๑๑๘. คณโภชเน อฺตฺร สมยา ปาจิตฺติยํ. ตตฺถายํ สมโย, คิลานสมโย, จีวรทานสมโย ¶ , จีวรการสมโย, อทฺธานคมนสมโย, นาวาภิรุหนสมโย, มหาสมโย, สมณภตฺตสมโย, อยํ ตตฺถ สมโย.
กาณมาตุสิกฺขาปทํ
๑๑๙. ภิกฺขุนึ ปเนว กุลํ อุปคตํ ปูเวหิ วา มนฺเถหิ วา อภิหฏฺุํ ปวาเรยฺย, อากงฺขมานาย ภิกฺขุนิยา ทฺวตฺติปตฺตปูรา ปฏิคฺคเหตพฺพา. ตโต เจ อุตฺตริ ปฏิคฺคณฺเหยฺย, ปาจิตฺติยํ. ทฺวตฺติปตฺตปูเร ปฏิคฺคเหตฺวา ตโต นีหริตฺวา ภิกฺขุนีหิ สทฺธึ สํวิภชิตพฺพํ, อยํ ตตฺถ สามีจิ.
วิกาลโภชนสิกฺขาปทํ
๑๒๐. ยา ปน ภิกฺขุนี วิกาเล ขาทนียํ วา โภชนียํ วา ขาเทยฺย วา ภฺุเชยฺย วา, ปาจิตฺติยํ.
สนฺนิธิการกสิกฺขาปทํ
๑๒๑. ยา ปน ภิกฺขุนี สนฺนิธิการกํ ขาทนียํ วา โภชนียํ วา ขาเทยฺย วา ภฺุเชยฺย วา, ปาจิตฺติยํ.
ทนฺตโปนสิกฺขาปทํ
๑๒๒. ยา ปน ภิกฺขุนี อทินฺนํ มุขทฺวารํ อาหารํ อาหเรยฺย อฺตฺร อุทกทนฺตโปนา, ปาจิตฺติยํ.
อุยฺโยชนสิกฺขาปทํ
๑๒๓. ยา ¶ ปน ภิกฺขุนี ภิกฺขุนึ ‘‘เอหายฺเย, คามํ วา นิคมํ วา ปิณฺฑาย ปวิสิสฺสามา’’ติ ตสฺสา ทาเปตฺวา วา อทาเปตฺวา วา อุยฺโยเชยฺย ‘‘คจฺฉายฺเย, น เม ตยา สทฺธึ กถา วา นิสชฺชา วา ผาสุ โหติ, เอกิกาย เม กถา วา นิสชฺชา วา ผาสุ โหตี’’ติ เอตเทว ปจฺจยํ กริตฺวา อนฺํ, ปาจิตฺติยํ.
สโภชนสิกฺขาปทํ
๑๒๔. ยา ปน ภิกฺขุนี สโภชเน กุเล อนุปขชฺช นิสชฺชํ กปฺเปยฺย, ปาจิตฺติยํ.
รโหปฏิจฺฉนฺนสิกฺขาปทํ
๑๒๕. ยา ¶ ปน ภิกฺขุนี ปุริเสน สทฺธึ รโห ปฏิจฺฉนฺเน อาสเน นิสชฺชํ กปฺเปยฺย, ปาจิตฺติยํ.
รโหนิสชฺชสิกฺขาปทํ
๑๒๖. ยา ปน ภิกฺขุนี ปุริเสน สทฺธึ เอเกเนกา รโห นิสชฺชํ กปฺเปยฺย, ปาจิตฺติยํ.
โภชนวคฺโค ทฺวาทสโม.
จาริตฺตสิกฺขาปทํ
๑๒๗. ยา ปน ภิกฺขุนี นิมนฺติตา สภตฺตา สมานา สนฺตึ ภิกฺขุนึ อนาปุจฺฉา ปุเรภตฺตํ วา ปจฺฉาภตฺตํ วา กุเลสุ จาริตฺตํ อาปชฺเชยฺย อฺตฺร สมยา, ปาจิตฺติยํ. ตตฺถายํ สมโย, จีวรทานสมโย, จีวรการสมโย, อยํ ตตฺถ สมโย.
มหานามสิกฺขาปทํ
๑๒๘. อคิลานาย ภิกฺขุนิยา จตุมาสปฺปจฺจยปวารณา สาทิตพฺพา อฺตฺร ปุนปวารณาย, อฺตฺร นิจฺจปวารณาย. ตโต เจ อุตฺตริ สาทิเยยฺย, ปาจิตฺติยํ.
อุยฺยุตฺตเสนาสิกฺขาปทํ
๑๒๙. ยา ปน ภิกฺขุนี อุยฺยุตฺตํ เสนํ ทสฺสนาย คจฺเฉยฺย อฺตฺร ตถารูปปฺปจฺจยา, ปาจิตฺติยํ.
เสนาวาสสิกฺขาปทํ
๑๓๐. สิยา ¶ จ ตสฺสา ภิกฺขุนิยา โกจิเทว ปจฺจโย เสนํ คมนาย, ทิรตฺตติรตฺตํ ตาย ภิกฺขุนิยา เสนาย วสิตพฺพํ. ตโต เจ อุตฺตริ วเสยฺย, ปาจิตฺติยํ.
อุยฺโยธิกสิกฺขาปทํ
๑๓๑. ทิรตฺตติรตฺตํ เจ ภิกฺขุนี เสนาย วสมานา อุยฺโยธิกํ วา พลคฺคํ วา เสนาพฺยูหํ วา อนีกทสฺสนํ วา คจฺเฉยฺย, ปาจิตฺติยํ.
สุราปานสิกฺขาปทํ
๑๓๒. สุราเมรยปาเน ¶ ปาจิตฺติยํ.
องฺคุลิปโตทกสิกฺขาปทํ
๑๓๓. องฺคุลิปโตทเก ปาจิตฺติยํ.
หสธมฺมสิกฺขาปทํ
๑๓๔. อุทเก หสธมฺเม ปาจิตฺติยํ.
อนาทริยสิกฺขาปทํ
ภึสาปนสิกฺขาปทํ
๑๓๖. ยา ปน ภิกฺขุนี ภิกฺขุนึ ภึสาเปยฺย, ปาจิตฺติยํ.
จาริตฺตวคฺโค เตรสโม.
โชติสิกฺขาปทํ
๑๓๗. ยา ปน ภิกฺขุนี อคิลานา วิสิพฺพนาเปกฺขา โชตึ สมาทเหยฺย วา สมาทหาเปยฺย วา อฺตฺร ตถารูปปฺปจฺจยา, ปาจิตฺติยํ.
นหานสิกฺขาปทํ
๑๓๘. ยา ปน ภิกฺขุนี โอเรนทฺธมาสํ นหาเยยฺย อฺตฺร สมยา, ปาจิตฺติยํ. ตตฺถายํ สมโย ‘‘ทิยฑฺโฒ มาโส เสโส คิมฺหาน’’นฺติ ‘‘วสฺสานสฺส ปโม มาโส’’ อิจฺเจเต อฑฺฒเตยฺยมาสา อุณฺหสมโย, ปริฬาหสมโย, คิลานสมโย, กมฺมสมโย, อทฺธานคมนสมโย, วาตวุฏฺิสมโย, อยํ ตตฺถ สมโย.
ทุพฺพณฺณกรณสิกฺขาปทํ
๑๓๙. นวํ ¶ ปน ภิกฺขุนิยา จีวรลาภาย ติณฺณํ ทุพฺพณฺณกรณานํ อฺตรํ ทุพฺพณฺณกรณํ ¶ อาทาตพฺพํ นีลํ วา กทฺทมํ วา กาฬสามํ วา. อนาทา เจ ภิกฺขุนี ติณฺณํ ทุพฺพณฺณกรณานํ อฺตรํ ทุพฺพณฺณกรณํ นวํ จีวรํ ปริภฺุเชยฺย, ปาจิตฺติยํ.
วิกปฺปนสิกฺขาปทํ
๑๔๐. ยา ปน ภิกฺขุนี ภิกฺขุสฺส วา ภิกฺขุนิยา วา สิกฺขมานาย วา สามเณรสฺส วา สามเณริยา วา สามํ จีวรํ วิกปฺเปตฺวา อปจฺจุทฺธารณํ ปริภฺุเชยฺย, ปาจิตฺติยํ.
อปนิธาปนสิกฺขาปทํ
๑๔๑. ยา ปน ภิกฺขุนี ภิกฺขุนิยา ปตฺตํ วา จีวรํ วา นิสีทนํ วา สูจิฆรํ วา กายพนฺธนํ วา อปนิเธยฺย วา อปนิธาเปยฺย วา อนฺตมโส หสาเปกฺขาปิ, ปาจิตฺติยํ.
สฺจิจฺจสิกฺขาปทํ
๑๔๒. ยา ปน ภิกฺขุนี สฺจิจฺจ ปาณํ ชีวิตา โวโรเปยฺย, ปาจิตฺติยํ.
สปฺปาณกสิกฺขาปทํ
๑๔๓. ยา ปน ภิกฺขุนี ชานํ สปฺปาณกํ อุทกํ ปริภฺุเชยฺย, ปาจิตฺติยํ.
อุกฺโกฏนสิกฺขาปทํ
๑๔๔. ยา ปน ภิกฺขุนี ชานํ ยถาธมฺมํ นิหตาธิกรณํ ปุนกมฺมาย อุกฺโกเฏยฺย, ปาจิตฺติยํ.
เถยฺยสตฺถสิกฺขาปทํ
๑๔๕. ยา ปน ภิกฺขุนี ชานํ เถยฺยสตฺเถน สทฺธึ สํวิธาย เอกทฺธานมคฺคํ ปฏิปชฺเชยฺย อนฺตมโส คามนฺตรมฺปิ, ปาจิตฺติยํ.
อริฏฺสิกฺขาปทํ
๑๔๖. ยา ปน ภิกฺขุนี เอวํ วเทยฺย ‘‘ตถาหํ ภควตา ธมฺมํ เทสิตํ อาชานามิ, ยถา เยเม อนฺตรายิกา ธมฺมา วุตฺตา ภควตา, เต ปฏิเสวโต นาลํ อนฺตรายายา’’ติ. สา ภิกฺขุนี ภิกฺขุนีหิ เอวมสฺส วจนียา ‘‘มายฺเย เอวํ อวจ, มา ภควนฺตํ อพฺภาจิกฺขิ, น ¶ หิ สาธุ ภควโต อพฺภกฺขานํ, น หิ ภควา เอวํ วเทยฺย, อเนกปริยาเยนายฺเย อนฺตรายิกา ธมฺมา อนฺตรายิกา วุตฺตา ภควตา, อลฺจ ปน เต ปฏิเสวโต ¶ อนฺตรายายา’’ติ. เอวฺจ สา ภิกฺขุนี ภิกฺขุนีหิ วุจฺจมานา ตเถว ปคฺคณฺเหยฺย, สา ภิกฺขุนี ภิกฺขุนีหิ ยาวตติยํ สมนุภาสิตพฺพา ตสฺส ปฏินิสฺสคฺคาย. ยาวตติยฺเจ สมนุภาสิยมานา ตํ ปฏินิสฺสชฺเชยฺย, อิจฺเจตํ กุสลํ. โน เจ ปฏินิสฺสชฺเชยฺย, ปาจิตฺติยํ.
โชติวคฺโค จุทฺทสโม.
อุกฺขิตฺตสมฺโภคสิกฺขาปทํ
๑๔๗. ยา ปน ภิกฺขุนี ชานํ ตถาวาทินิยา ภิกฺขุนิยา อกฏานุธมฺมาย ตํ ทิฏฺึ อปฺปฏินิสฺสฏฺาย สทฺธึ สมฺภฺุเชยฺย วา, สํวเสยฺย วา, สห วา เสยฺยํ กปฺเปยฺย, ปาจิตฺติยํ.
กณฺฏกสิกฺขาปทํ
๑๔๘. สมณุทฺเทสาปิ เจ เอวํ วเทยฺย ‘‘ตถาหํ ภควตา ธมฺมํ เทสิตํ อาชานามิ, ยถา เยเม อนฺตรายิกา ธมฺมา วุตฺตา ภควตา, เต ปฏิเสวโต นาลํ อนฺตรายายา’’ติ. สา สมณุทฺเทสา ภิกฺขุนีหิ เอวมสฺส วจนียา ‘‘มายฺเย, สมณุทฺเทเส เอวํ อวจ, มา ภควนฺตํ อพฺภาจิกฺขิ, น หิ สาธุ ภควโต อพฺภกฺขานํ, น หิ ภควา เอวํ วเทยฺย, อเนกปริยาเยนายฺเย, สมณุทฺเทเส อนฺตรายิกา ธมฺมา อนฺตรายิกา วุตฺตา ภควตา, อลฺจ ปน เต ปฏิเสวโต อนฺตรายายา’’ติ. เอวฺจ สา สมณุทฺเทสา ภิกฺขุนีหิ วุจฺจมานา ตเถว ปคฺคณฺเหยฺย, สา สมณุทฺเทสา ภิกฺขุนีหิ เอวมสฺส วจนียา ‘‘อชฺชตคฺเค เต, อยฺเย, สมณุทฺเทเส น เจว โส ภควา สตฺถา อปทิสิตพฺโพ, ยมฺปิ จฺา สมณุทฺเทสา ลภนฺติ ภิกฺขุนีหิ สทฺธึ ทิรตฺตติรตฺตํ สหเสยฺยํ, สาปิ เต นตฺถิ, จร ปิเร, วินสฺสา’’ติ. ยา ปน ภิกฺขุนี ชานํ ตถานาสิตํ สมณุทฺเทสํ อุปลาเปยฺย วา, อุปฏฺาเปยฺย วา, สมฺภฺุเชยฺย วา, สห วา เสยฺยํ กปฺเปยฺย, ปาจิตฺติยํ.
สหธมฺมิกสิกฺขาปทํ
๑๔๙. ยา ปน ภิกฺขุนี ภิกฺขุนีหิ สหธมฺมิกํ วุจฺจมานา เอวํ วเทยฺย ‘‘น ตาวาหํ, อยฺเย, เอตสฺมึ สิกฺขาปเท สิกฺขิสฺสามิ, ยาว น อฺํ ภิกฺขุนึ พฺยตฺตํ วินยธรํ ปริปุจฺฉามี’’ติ, ปาจิตฺติยํ. สิกฺขมานาย, ภิกฺขเว, ภิกฺขุนิยา อฺาตพฺพํ ปริปุจฺฉิตพฺพํ ปริปฺหิตพฺพํ, อยํ ตตฺถ สามีจิ.
วิเลขนสิกฺขาปทํ
๑๕๐. ยา ¶ ¶ ปน ภิกฺขุนี ปาติโมกฺเข อุทฺทิสฺสมาเน เอวํ วเทยฺย ‘‘กึ ปนิเมหิ ขุทฺทานุขุทฺทเกหิ สิกฺขาปเทหิ อุทฺทิฏฺเหิ, ยาวเทว กุกฺกุจฺจาย วิเหสาย วิเลขาย สํวตฺตนฺตี’’ติ, สิกฺขาปทวิวณฺณเก ปาจิตฺติยํ.
โมหนสิกฺขาปทํ
๑๕๑. ยา ปน ภิกฺขุนี อนฺวทฺธมาสํ ปาติโมกฺเข อุทฺทิสฺสมาเน เอวํ วเทยฺย ‘‘อิทาเนว โข อหํ, อยฺเย, ชานามิ อยมฺปิ กิร ธมฺโม สุตฺตาคโต สุตฺตปริยาปนฺโน อนฺวทฺธมาสํ อุทฺเทสํ อาคจฺฉตี’’ติ, ตฺเจ ภิกฺขุนึ อฺา ภิกฺขุนิโย ชาเนยฺยุํ นิสินฺนปุพฺพํ อิมาย ภิกฺขุนิยา ทฺวตฺติกฺขตฺตุํ ปาติโมกฺเข อุทฺทิสฺสมาเน, โก ปน วาโท ภิยฺโย, น จ ตสฺสา ภิกฺขุนิยา อฺาณเกน มุตฺติ อตฺถิ, ยฺจ ตตฺถ อาปตฺตึ อาปนฺนา, ตฺจ ยถาธมฺโม กาเรตพฺโพ, อุตฺตริ จสฺสา โมโห อาโรเปตพฺโพ ‘‘ตสฺสา เต, อยฺเย, อลาภา, ตสฺสา เต ทุลฺลทฺธํ, ยํ ตฺวํ ปาติโมกฺเข อุทฺทิสฺสมาเน น สาธุกํ อฏฺึ กตฺวา มนสิ กโรสี’’ติ, อิทํ ตสฺมึ โมหนเก ปาจิตฺติยํ.
ปหารสิกฺขาปทํ
๑๕๒. ยา ปน ภิกฺขุนี ภิกฺขุนิยา กุปิตา อนตฺตมนา ปหารํ ทเทยฺย, ปาจิตฺติยํ.
ตลสตฺติกสิกฺขาปทํ
๑๕๓. ยา ปน ภิกฺขุนี ภิกฺขุนิยา กุปิตา อนตฺตมนา ตลสตฺติกํ อุคฺคิเรยฺย, ปาจิตฺติยํ.
อมูลกสิกฺขาปทํ
๑๕๔. ยา ปน ภิกฺขุนี ภิกฺขุนึ อมูลเกน สงฺฆาทิเสเสน อนุทฺธํเสยฺย, ปาจิตฺติยํ.
สฺจิจฺจสิกฺขาปทํ
๑๕๕. ยา ปน ภิกฺขุนี ภิกฺขุนิยา สฺจิจฺจ กุกฺกุจฺจํ อุปทเหยฺย ‘‘อิติสฺสา มุหุตฺตมฺปิ อผาสุ ภวิสฺสตี’’ติ เอตเทว ปจฺจยํ กริตฺวา อนฺํ, ปาจิตฺติยํ.
อุปสฺสุติ สิกฺขาปทํ
๑๕๖. ยา ¶ ¶ ปน ภิกฺขุนี ภิกฺขุนีนํ ภณฺฑนชาตานํ กลหชาตานํ วิวาทาปนฺนานํ อุปสฺสุตึ ติฏฺเยฺย ‘‘ยํ อิมา ภณิสฺสนฺติ, ตํ โสสฺสามี’’ติ เอตเทว ปจฺจยํ กริตฺวา อนฺํ, ปาจิตฺติยํ.
ทิฏฺิวคฺโค ปนฺนรสโม.
กมฺมปฺปฏิพาหนสิกฺขาปทํ
๑๕๗. ยา ปน ภิกฺขุนี ธมฺมิกานํ กมฺมานํ ฉนฺทํ ทตฺวา ปจฺฉา ขียนธมฺมํ อาปชฺเชยฺย, ปาจิตฺติยํ.
ฉนฺทํอทตฺวาคมนสิกฺขาปทํ
๑๕๘. ยา ปน ภิกฺขุนี สงฺเฆ วินิจฺฉยกถาย วตฺตมานาย ฉนฺทํ อทตฺวา อุฏฺายาสนา ปกฺกเมยฺย, ปาจิตฺติยํ.
ทุพฺพลสิกฺขาปทํ
๑๕๙. ยา ปน ภิกฺขุนี สมคฺเคน สงฺเฆน จีวรํ ทตฺวา ปจฺฉา ขียนธมฺมํ อาปชฺเชยฺย ‘‘ยถาสนฺถุตํ ภิกฺขุนิโย สงฺฆิกํ ลาภํ ปริณาเมนฺตี’’ติ, ปาจิตฺติยํ.
ปริณามนสิกฺขาปทํ
๑๖๐. ยา ปน ภิกฺขุนี ชานํ สงฺฆิกํ ลาภํ ปริณตํ ปุคฺคลสฺส ปริณาเมยฺย, ปาจิตฺติยํ.
รตนสิกฺขาปทํ
๑๖๑. ยา ปน ภิกฺขุนี รตนํ วา รตนสมฺมตํ วา อฺตฺร อชฺฌารามา วา อชฺฌาวสถา วา อุคฺคณฺเหยฺย วา อุคฺคณฺหาเปยฺย วา, ปาจิตฺติยํ. รตนํ วา ปน ภิกฺขุนิยา รตนสมฺมตํ วา อชฺฌาราเม วา อชฺฌาวสเถ วา อุคฺคเหตฺวา วา อุคฺคหาเปตฺวา วา นิกฺขิปิตพฺพํ ‘‘ยสฺส ภวิสฺสติ, โส หริสฺสตี’’ติ, อยํ ตตฺถ สามีจิ.
สูจิฆรสิกฺขาปทํ
๑๖๒. ยา ¶ ¶ ปน ภิกฺขุนี อฏฺิมยํ วา ทนฺตมยํ วา วิสาณมยํ วา สูจิฆรํ การาเปยฺย, เภทนกํ ปาจิตฺติยํ.
มฺจปีสิกฺขาปทํ
๑๖๓. นวํ ปน ภิกฺขุนิยา มฺจํ วา ปีํ วา การยมานาย อฏฺงฺคุลปาทกํ กาเรตพฺพํ สุคตงฺคุเลน อฺตฺร เหฏฺิมาย อฏนิยา. ตํ อติกฺกาเมนฺติยา เฉทนกํ ปาจิตฺติยํ.
ตูโลนทฺธสิกฺขาปทํ
๑๖๔. ยา ปน ภิกฺขุนี มฺจํ วา ปีํ วา ตูโลนทฺธํ การาเปยฺย, อุทฺทาลนกํ ปาจิตฺติยํ.
กณฺฑุปฺปฏิจฺฉาทิสิกฺขาปทํ
๑๖๕. กณฺฑุปฺปฏิจฺฉาทึ ปน ภิกฺขุนิยา การยมานาย ปมาณิกา กาเรตพฺพา, ตตฺริทํ ปมาณํ, ทีฆโส จตสฺโส วิทตฺถิโย สุคตวิทตฺถิยา, ติริยํ ทฺเว วิทตฺถิโย. ตํ อติกฺกาเมนฺติยา เฉทนกํ ปาจิตฺติยํ.
นนฺทสิกฺขาปทํ
๑๖๖. ยา ปน ภิกฺขุนี สุคตจีวรปฺปมาณํ จีวรํ การาเปยฺย, อติเรกํ วา, เฉทนกํ ปาจิตฺติยํ. ตตฺริทํ สุคตสฺส สุคตจีวรปฺปมาณํ, ทีฆโส นว วิทตฺถิโย สุคตวิทตฺถิยา, ติริยํ ฉ วิทตฺถิโย, อิทํ สุคตสฺส สุคตจีวรปฺปมาณนฺติ.
ธมฺมิกวคฺโค โสฬสโม.
อุทฺทิฏฺา โข, อยฺยาโย, ฉสฏฺิสตา ปาจิตฺติยา ธมฺมา. ตตฺถายฺยาโย, ปุจฺฉามิ, กจฺจิตฺถ ปริสุทฺธา, ทุติยมฺปิ ปุจฺฉามิ, กจฺจิตฺถ ปริสุทฺธา, ตติยมฺปิ ปุจฺฉามิ, กจฺจิตฺถ ปริสุทฺธา, ปริสุทฺเธตฺถายฺยาโย, ตสฺมา ตุณฺหี, เอวเมตํ ธารยามีติ.
ปาจิตฺติยา นิฏฺิตา.
ปาฏิเทสนียา
อิเม โข ปนายฺยาโย อฏฺ ปาฏิเทสนียา
ธมฺมา อุทฺเทสํ อาคจฺฉนฺติ.
สปฺปิวิฺาปนสิกฺขาปทํ
๑. ยา ¶ ¶ ปน ภิกฺขุนี อคิลานา สปฺปึ วิฺาเปตฺวา ภฺุเชยฺย, ปฏิเทเสตพฺพํ ตาย ภิกฺขุนิยา ‘‘คารยฺหํ, อยฺเย, ธมฺมํ อาปชฺชึ อสปฺปายํ ปาฏิเทสนียํ, ตํ ปฏิเทเสมี’’ติ.
เตลวิฺาปนสิกฺขาปทํ
๒. ยา ปน ภิกฺขุนี อคิลานา เตลํ วิฺาเปตฺวา ภฺุเชยฺย…เป… ตํ ปฏิเทเสมีติ.
มธุวิฺาปนสิกฺขาปทํ
๓. ยา ปน ภิกฺขุนี อคิลานา มธุํ วิฺาเปตฺวา ภฺุเชยฺย…เป… ตํ ปฏิเทเสมีติ.
ผาณิตวิฺาปนสิกฺขาปทํ
๔. ยา ปน ภิกฺขุนี อคิลานา ผาณิตํ วิฺาเปตฺวา ภฺุเชยฺย…เป… ตํ ปฏิเทเสมีติ.
มจฺฉวิฺาปนสิกฺขาปทํ
๕. ยา ปน ภิกฺขุนี อคิลานา มจฺฉํ วิฺาเปตฺวา ภฺุเชยฺย…เป… ตํ ปฏิเทเสมีติ.
มํสวิฺาปนสิกฺขาปทํ
๖. ยา ปน ภิกฺขุนี อคิลานา มํสํ วิฺาเปตฺวา ภฺุเชยฺย…เป… ตํ ปฏิเทเสมีติ.
ขีรวิฺาปนสิกฺขาปทํ
๗. ยา ¶ ปน ภิกฺขุนี อคิลานา ขีรํ วิฺาเปตฺวา ภฺุเชยฺย…เป… ตํ ปฏิเทเสมีติ.
ทธิวิฺาปนสิกฺขาปทํ
๘. ยา ปน ภิกฺขุนี อคิลานา ทธึ วิฺาเปตฺวา ภฺุเชยฺย, ปฏิเทเสตพฺพํ ตาย ภิกฺขุนิยา ‘‘คารยฺหํ, อยฺเย, ธมฺมํ อาปชฺชึ อสปฺปายํ ปาฏิเทสนียํ, ตํ ปฏิเทเสมี’’ติ.
อุทฺทิฏฺา ¶ โข, อยฺยาโย, อฏฺ ปาฏิเทสนียา ธมฺมา. ตตฺถายฺยาโย, ปุจฺฉามิ, กจฺจิตฺถ ปริสุทฺธา, ทุติยมฺปิ ปุจฺฉามิ, กจฺจิตฺถ ปริสุทฺธา, ตติยมฺปิ ปุจฺฉามิ, กจฺจิตฺถ ปริสุทฺธา, ปริสุทฺเธตฺถายฺยาโย, ตสฺมา ตุณฺหี, เอวเมตํ ธารยามีติ.
ปาฏิเทสนียา นิฏฺิตา.
เสขิยา
อิเม โข ปนายฺยาโย, เสขิยา ธมฺมา อุทฺเทสํ อาคจฺฉนฺติ.
ปริมณฺฑลสิกฺขาปทํ
๑. ปริมณฺฑลํ นิวาเสสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา.
๒. ปริมณฺฑลํ ปารุปิสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา.
สุปฺปฏิจฺฉนฺนสิกฺขาปทํ
๓. สุปฺปฏิจฺฉนฺนา อนฺตรฆเร คมิสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา.
๔. สุปฺปฏิจฺฉนฺนา อนฺตรฆเร นิสีทิสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา.
สุสํวุตสิกฺขาปทํ
๕. สุสํวุตา ¶ อนฺตรฆเร คมิสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา.
๖. สุสํวุตา อนฺตรฆเร นิสีทิสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา.
โอกฺขิตฺตจกฺขุสิกฺขาปทํ
๗. โอกฺขิตฺตจกฺขุนี อนฺตรฆเร คมิสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา.
๘. โอกฺขิตฺตจกฺขุนี อนฺตรฆเร นิสีทิสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา.
อุกฺขิตฺตกสิกฺขาปทํ
๙. น อุกฺขิตฺตกาย อนฺตรฆเร คมิสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา.
๑๐. น อุกฺขิตฺตกาย อนฺตรฆเร นิสีทิสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา.
ปริมณฺฑลวคฺโค ปโม.
อุชฺชคฺฆิกสิกฺขาปทํ
๑๑. น ¶ อุชฺชคฺฆิกาย อนฺตรฆเร คมิสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา.
๑๒. น อุชฺชคฺฆิกาย อนฺตรฆเร นิสีทิสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา.
อุจฺจสทฺทสิกฺขาปทํ
๑๓. อปฺปสทฺทา อนฺตรฆเร คมิสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา.
๑๔. อปฺปสทฺทา อนฺตรฆเร นิสีทิสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา.
กายปฺปจาลกสิกฺขาปทํ
๑๕. น กายปฺปจาลกํ อนฺตรฆเร คมิสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา.
๑๖. น ¶ กายปฺปจาลกํ อนฺตรฆเร นิสีทิสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา.
พาหุปฺปจาลกสิกฺขาปทํ
๑๗. น พาหุปฺปจาลกํ อนฺตรฆเร คมิสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา.
๑๘. น พาหุปฺปจาลกํ อนฺตรฆเร นิสีทิสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา.
สีสปฺปจาลกสิกฺขาปทํ
๑๙. น สีสปฺปจาลกํ อนฺตรฆเร คมิสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา.
๒๐. น สีสปฺปจาลกํ อนฺตรฆเร นิสีทิสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา.
อุชฺชคฺฆิกวคฺโค ทุติโย.
ขมฺภกตสิกฺขาปทํ
๒๑. น ขมฺภกตา อนฺตรฆเร คมิสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา.
๒๒. น ขมฺภกตา อนฺตรฆเร นิสีทิสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา.
โอคุณฺิตสิกฺขาปทํ
๒๓. น โอคุณฺิตา อนฺตรฆเร คมิสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา.
๒๔. น โอคุณฺิตา อนฺตรฆเร นิสีทิสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา.
อุกฺกุฏิกสิกฺขาปทํ
๒๕. น อุกฺกุฏิกาย อนฺตรฆเร คมิสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา.
ปลฺลตฺถิกสิกฺขาปทํ
๒๖. น ¶ ปลฺลตฺถิกาย อนฺตรฆเร นิสีทิสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา.
สกฺกจฺจปฏิคฺคหณสิกฺขาปทํ
๒๗. สกฺกจฺจํ ¶ ปิณฺฑปาตํ ปฏิคฺคเหสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา.
ปตฺตสฺินีปฏิคฺคหณสิกฺขาปทํ
๒๘. ปตฺตสฺินี ปิณฺฑปาตํ ปฏิคฺคเหสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา.
สมสูปกปฏิคฺคหณสิกฺขาปทํ
๒๙. สมสูปกํ ปิณฺฑปาตํ ปฏิคฺคเหสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา.
สมติตฺติกสิกฺขาปทํ
๓๐. สมติตฺติกํ ปิณฺฑปาตํ ปฏิคฺคเหสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา.
ขมฺภกตวคฺโค ตติโย.
สกฺกจฺจภฺุชนสิกฺขาปทํ
๓๑. สกฺกจฺจํ ปิณฺฑปาตํ ภฺุชิสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา.
ปตฺตสฺินีภฺุชนสิกฺขาปทํ
๓๒. ปตฺตสฺินี ปิณฺฑปาตํ ภฺุชิสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา.
สปทานสิกฺขาปทํ
๓๓. สปทานํ ปิณฺฑปาตํ ภฺุชิสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา.
สมสูปกสิกฺขาปทํ
๓๔. สมสูปกํ ปิณฺฑปาตํ ภฺุชิสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา.
น ถูปกตสิกฺขาปทํ
๓๕. น ถูปกโต โอมทฺทิตฺวา ปิณฺฑปาตํ ภฺุชิสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา.
โอทนปฺปฏิจฺฉาทนสิกฺขาปทํ
๓๖. น สูปํ วา พฺยฺชนํ วา โอทเนน ปฏิจฺฉาเทสฺสามิ ภิยฺโยกมฺยตํ อุปาทายาติ สิกฺขา กรณียา.
สูโปทนวิฺตฺติสิกฺขาปทํ
๓๗. น ¶ ¶ สูปํ วา โอทนํ วา อคิลานา อตฺตโน อตฺถาย วิฺาเปตฺวา ภฺุชิสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา.
อุชฺฌานสฺินีสิกฺขาปทํ
๓๘. น อุชฺฌานสฺินี ปเรสํ ปตฺตํ โอโลเกสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา.
กพฬสิกฺขาปทํ
๓๙. นาติมหนฺตํ กพฬํ กริสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา.
อาโลปสิกฺขาปทํ
๔๐. ปริมณฺฑลํ อาโลปํ กริสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา.
สกฺกจฺจวคฺโค จตุตฺโถ.
อนาหฏสิกฺขาปทํ
๔๑. น อนาหเฏ กพเฬ มุขทฺวารํ วิวริสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา.
ภฺุชมานสิกฺขาปทํ
๔๒. น ภฺุชมานา สพฺพหตฺถํ มุเข ปกฺขิปิสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา.
สกพฬสิกฺขาปทํ
๔๓. น สกพเฬน มุเขน พฺยาหริสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา.
ปิณฺฑุกฺเขปกสิกฺขาปทํ
๔๔. น ปิณฺฑุกฺเขปกํ ภฺุชิสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา.
กพฬาวจฺเฉทกสิกฺขาปทํ
๔๕. น กพฬาวจฺเฉทกํ ภฺุชิสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา.
อวคณฺฑการกสิกฺขาปทํ
๔๖. น ¶ อวคณฺฑการกํ ภฺุชิสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา.
หตฺถนิทฺธุนกสิกฺขาปทํ
๔๗. น หตฺถนิทฺธุนกํ ภฺุชิสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา.
สิตฺถาวการกสิกฺขาปทํ
๔๘. น สิตฺถาวการกํ ภฺุชิสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา.
ชิวฺหานิจฺฉารกสิกฺขาปทํ
๔๙. น ¶ ชิวฺหานิจฺฉารกํ ภฺุชิสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา.
จปุจปุการกสิกฺขาปทํ
๕๐. น จปุจปุการกํ ภฺุชิสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา.
กพฬวคฺโค ปฺจโม.
สุรุสุรุการกสิกฺขาปทํ
๕๑. น สุรุสุรุการกํ ภฺุชิสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา.
หตฺถนิลฺเลหกสิกฺขาปทํ
๕๒. น หตฺถนิลฺเลหกํ ภฺุชิสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา.
ปตฺตนิลฺเลหกสิกฺขาปทํ
๕๓. น ปตฺตนิลฺเลหกํ ภฺุชิสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา.
โอฏฺนิลฺเลหกสิกฺขาปทํ
๕๔. น โอฏฺนิลฺเลหกํ ภฺุชิสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา.
สามิสสิกฺขาปทํ
๕๕. น ¶ สามิเสน หตฺเถน ปานียถาลกํ ปฏิคฺคเหสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา.
สสิตฺถกสิกฺขาปทํ
๕๖. น สสิตฺถกํ ปตฺตโธวนํ อนฺตรฆเร ฉฑฺเฑสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา.
ฉตฺตปาณิสิกฺขาปทํ
๕๗. น ฉตฺตปาณิสฺส อคิลานสฺส ธมฺมํ เทเสสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา.
ทณฺฑปาณิสิกฺขาปทํ
๕๘. น ทณฺฑปาณิสฺส อคิลานสฺส ธมฺมํ เทเสสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา.
สตฺถปาณิสิกฺขาปทํ
๕๙. น ¶ สตฺถปาณิสฺส อคิลานสฺส ธมฺมํ เทเสสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา.
อาวุธปาณิสิกฺขาปทํ
๖๐. น อาวุธปาณิสฺส อคิลานสฺส ธมฺมํ เทเสสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา.
สุรุสุรุวคฺโค ฉฏฺโ.
ปาทุกสิกฺขาปทํ
๖๑. น ปาทุการุฬฺหสฺส อคิลานสฺส ธมฺมํ เทเสสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา.
อุปาหนสิกฺขาปทํ
๖๒. น อุปาหนารุฬฺหสฺส อคิลานสฺส ธมฺมํ เทเสสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา.
ยานสิกฺขาปทํ
๖๓. น ยานคตสฺส อคิลานสฺส ธมฺมํ เทเสสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา.
สยนสิกฺขาปทํ
๖๔. น สยนคตสฺส อคิลานสฺส ธมฺมํ เทเสสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา.
ปลฺลตฺถิกสิกฺขาปทํ
๖๕. น ปลฺลตฺถิกาย นิสินฺนสฺส อคิลานสฺส ธมฺมํ เทเสสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา.
เวิตสิกฺขาปทํ
๖๖. น ¶ เวิตสีสสฺส อคิลานสฺส ธมฺมํ เทเสสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา.
โอคุณฺิตสิกฺขาปทํ
๖๗. น โอคุณฺิตสีสสฺส อคิลานสฺส ธมฺมํ เทเสสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา.
ฉมาสิกฺขาปทํ
๖๘. น ¶ ฉมายํ นิสีทิตฺวา อาสเน นิสินฺนสฺส อคิลานสฺส ธมฺมํ เทเสสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา.
นีจาสนสิกฺขาปทํ
๖๙. น นีเจ อาสเน นิสีทิตฺวา อุจฺเจ อาสเน นิสินฺนสฺส อคิลานสฺส ธมฺมํ เทเสสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา.
ิตาสิกฺขาปทํ
๗๐. น ิตา นิสินฺนสฺส อคิลานสฺส ธมฺมํ เทเสสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา.
ปจฺฉโตคจฺฉนฺตีสิกฺขาปทํ
๗๑. น ปจฺฉโต คจฺฉนฺตี ปุรโต คจฺฉนฺตสฺส อคิลานสฺส ธมฺมํ เทเสสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา.
อุปฺปเถนคจฺฉนฺตีสิกฺขาปทํ
๗๒. น อุปฺปเถน คจฺฉนฺตี ปเถน คจฺฉนฺตสฺส อคิลานสฺส ธมฺมํ เทเสสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา.
ิตาอุจฺจารสิกฺขาปทํ
๗๓. น ิตา อคิลานา อุจฺจารํ วา ปสฺสาวํ วา กริสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา.
หริเตอุจฺจารสิกฺขาปทํ
๗๔. น ¶ หริเต อคิลานา อุจฺจารํ วา ปสฺสาวํ วา เขฬํ วา กริสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา.
อุทเกอุจฺจารสิกฺขาปทํ
๗๕. น อุทเก อคิลานา อุจฺจารํ วา ปสฺสาวํ วา เขฬํ วา กริสฺสามีติ สิกฺขา กรณียา.
ปาทุกวคฺโค สตฺตโม.
อุทฺทิฏฺา โข, อยฺยาโย, เสขิยา ธมฺมา. ตตฺถายฺยาโย, ปุจฺฉามิ, กจฺจิตฺถ ปริสุทฺธา, ทุติยมฺปิ ปุจฺฉามิ, กจฺจิตฺถ ปริสุทฺธา, ตติยมฺปิ ปุจฺฉามิ, กจฺจิตฺถ ปริสุทฺธา, ปริสุทฺเธตฺถายฺยาโย, ตสฺมา ตุณฺหี, เอวเมตํ ธารยามีติ.
เสขิยา นิฏฺิตา.
อธิกรณสมถา
อิเม ¶ โข ปนายฺยาโย, สตฺต อธิกรณสมถา
ธมฺมา อุทฺเทสํ อาคจฺฉนฺติ.
อุปฺปนฺนุปฺปนฺนานํ อธิกรณานํ สมถาย วูปสมาย สมฺมุขาวินโย ทาตพฺโพ.
สติวินโย ทาตพฺโพ.
อมูฬฺหวินโย ทาตพฺโพ.
ปฏิฺาย กาเรตพฺพํ.
เยภุยฺยสิกา.
ตสฺสปาปิยสิกา.
ติณวตฺถารโกติ.
อุทฺทิฏฺา โข อยฺยาโย สตฺต อธิกรณสมถา ธมฺมา. ตตฺถายฺยาโย ปุจฺฉามิ, กจฺจิตฺถ ปริสุทฺธา, ทุติยมฺปิ ปุจฺฉามิ, กจฺจิตฺถ ปริสุทฺธา ¶ , ตติยมฺปิ ปุจฺฉามิ, กจฺจิตฺถ ปริสุทฺธา, ปริสุทฺเธตฺถายฺยาโย, ตสฺมา ตุณฺหี, เอวเมตํ ธารยามีติ.
อธิกรณสมถา นิฏฺิตา.
อุทฺทิฏฺํ โข อยฺยาโย นิทานํ,
อุทฺทิฏฺา อฏฺ ปาราชิกา ธมฺมา,
อุทฺทิฏฺา สตฺตรส สงฺฆาทิเสสา ธมฺมา,
อุทฺทิฏฺา ตึส นิสฺสคฺคิยา ปาจิตฺติยา ธมฺมา,
อุทฺทิฏฺา ฉสฏฺิ สตา ปาจิตฺติยา ธมฺมา,
อุทฺทิฏฺา อฏฺ ปาฏิเทสนียา ธมฺมา,
อุทฺทิฏฺา เสขิยา ธมฺมา,
อุทฺทิฏฺา สตฺต อธิกรณสมถา ธมฺมา, เอตฺตกํ ตสฺส ภควโต สุตฺตาคตํ สุตฺตปริยาปนฺนํ อนฺวทฺธมาสํ อุทฺเทสํ อาคจฺฉติ, ตตฺถ สพฺพาเหว สมคฺคาหิ สมฺโมทมานาหิ อวิวทมานาหิ สิกฺขิตพฺพนฺติ.
วิตฺถารุทฺเทโส จตุตฺโถ.
ภิกฺขุนิปาติโมกฺขํ นิฏฺิตํ.
นโม ตสฺส ภควโต อรหโต สมฺมาสมฺพุทฺธสฺส