📜
๒. ปาริวาสิกกฺขนฺธโก
ปาริวาสิกวตฺตกถาวณฺณนา
๗๕. ปาริวาสิกกฺขนฺธเก ¶ ¶ อนฺตมโส มูลายปฏิกสฺสนารหาทีนมฺปีติ อาทิ-สทฺเทน มานตฺตารหมานตฺตจาริกอพฺภานารเห สงฺคณฺหาติ. เต หิ ปาริวาสิกานํ, ปาริวาสิกา จ เตสํ ปกตตฺตฏฺาเน เอว ติฏฺนฺติ. อโธตปาทฏฺปนกนฺติ ยตฺถ ตฺวา ปาเท โธวนฺติ, ตาทิสํ ทารุผลกขณฺฑาทึ. ปาทฆํสนนฺติ สกฺขรกถลาทึ. ‘‘วตฺตํ กโรนฺตี’’ติ เอตฺตกมตฺตสฺเสว วุตฺตตฺตา สทฺธิวิหาริกาทีหิปิ อภิวาทนาทึ กาตุํ น วฏฺฏติ.
‘‘ปาริสุทฺธิอุโปสเถ กริยมาเน’’ติ อิทํ ปวารณาทิวเสสุ สงฺเฆ ปวาเรนฺเต อนุปคตฉินฺนวสฺสาทีหิ กริยมานปาริสุทฺธิอุโปสถมฺปิ สนฺธาย วุตฺตํ. อตฺตโน ปาฬิยาติ นวกานํ ปุรโต.
‘‘ปาริวาสิกสฺเสวา’’ติ อิทํ อพฺภานารหปริโยสาเน สพฺเพ ครุกฏฺเ สนฺธาย วุตฺตํ. เตสมฺปิ ปจฺเจกํ โอโณชนสฺส อนฺุาตตฺตา ตทวเสสา ปกตตฺตา เอว ตํ น ลภนฺติ.
จตุสฺสาลภตฺตนฺติ โภชนสาลาย ปฏิปาฏิยา ทิยฺยมานภตฺตํ. หตฺถปาเส ิเตนาติ ทายกสฺส หตฺถปาเส ปฏิคฺคหณรุหนฏฺาเนติ อธิปฺปาโย. มหาเปฬภตฺเตปีติ มหนฺเตสุ ภตฺตปจฺฉิอาทิภาชเนสุ เปตฺวา ทิยฺยมานภตฺเตสุปิ.
๗๖. ปาปิฏฺตราติ ปาราชิกาปตฺตีติ อุกฺกํสวเสน วุตฺตํ. สฺจริตฺตาทิปณฺณตฺติวชฺชโต ปน สุกฺกวิสฺสฏฺาทิกา โลกวชฺชาว, ตตฺถาปิ สงฺฆเภทาทิกา ปาปิฏฺตรา เอว.
‘‘กมฺมนฺติ ¶ ปาริวาสิกกมฺมวาจา’’ติ เอเตน กมฺมภูตา วาจาติ กมฺมวาจา-สทฺทสฺส อตฺโถปิ สิทฺโธติ เวทิตพฺโพ. สวจนียนฺติ เอตฺถ ‘‘สโทส’’นฺติ (สารตฺถ. ฏี. จูฬวคฺค. ๓.๗๖) อตฺถํ วทติ. อตฺตโน วจเน ปวตฺตนกมฺมนฺติ เอวเมตฺถ อตฺโถ ทฏฺพฺโพ, ‘‘มา ปกฺกมาหี’’ติ วา ‘‘เอหิ วินยธรานํ สมฺมุขีภาว’’นฺติ วา ¶ เอวํ อตฺตโน อาณาย ปวตฺตนกกมฺมํ น กาตพฺพนฺติ อธิปฺปาโย. เอวฺหิ เกนจิ สวจนีเย กเต อนาทเรน อติกฺกมิตุํ น วฏฺฏติ, พุทฺธสฺส สงฺฆสฺส อาณา อติกฺกนฺตา นาม โหติ.
รโชหตภูมีติ ปณฺณสาลาวิเสสนํ. ปจฺจยนฺติ วสฺสาวาสิกจีวรํ. เสนาสนํ น ลภตีติ วสฺสคฺเคน น ลภติ.
อปณฺณกปฏิปทาติ อวิรทฺธปฏิปทา. สเจ วายมนฺโตปีติ เอตฺถ อวิสยภาวํ ตฺวา อวายมนฺโตปิ สงฺคยฺหติ.
๘๑. อวิเสเสนาติ ปาริวาสิกุกฺขิตฺตกานํ สามฺเน. ปฺจวณฺณจฺฉทนพทฺธฏฺาเนสูติ ปฺจปฺปการจฺฉทเนหิ ฉนฺนฏฺาเนสุ.
โอพทฺธนฺติ อุฏฺานาทิพฺยาปารปฏิพทฺธํ. ปีฬิตนฺติ อตฺโถ. มฺเจ วา ปีเ วาติ เอตฺถ วา-สทฺโท สมุจฺจยตฺโถ, เตน ตฏฺฏิกาจมฺมขณฺฑาทีสุ ทีฆาสเนสุปิ นิสีทิตุํ น วฏฺฏตีติ ทีปิตํ โหติ.
น วตฺตเภททุกฺกฏนฺติ วุฑฺฒตรสฺส ชานนฺตสฺสาปิ วตฺตเภเท ทุกฺกฏํ นตฺถีติ ทสฺเสติ. ‘‘วตฺตํ นิกฺขิปาเปตฺวา’’ติ อิทํ ปาริวาสาทิเมว สนฺธาย วุตฺตํ.
ปาริวาสิกวตฺตกถาวณฺณนา นิฏฺิตา.
ปาริวาสิกกฺขนฺธกวณฺณนานโย นิฏฺิโต.