📜
Sedamocanagāthā
1. Avippavāsapañhā
Asaṃvāso ¶ ¶ ¶ ¶ bhikkhūhi ca bhikkhunīhi ca;
Sambhogo ekacco tahiṃ na labbhati;
Avippavāsena anāpatti;
Pañhā mesā kusalehi cintitā.
Avissajjiyaṃ avebhaṅgiyaṃ;
Pañca vuttā mahesinā;
Vissajjantassa paribhuñjantassa anāpatti;
Pañhā mesā kusalehi cintitā.
Dasa puggale na vadāmi, ekādasa vivajjiya;
Vuḍḍhaṃ vandantassa āpatti, pañhā mesā kusalehi cintitā.
Na ukkhittako na ca pana pārivāsiko;
Na saṅghabhinno na ca pana pakkhasaṅkanto;
Samānasaṃvāsakabhūmiyā ṭhito;
Kathaṃ nu sikkhāya asādhāraṇo siyā;
Pañhā mesā kusalehi cintitā.
Upeti ¶ dhammaṃ paripucchamāno, kusalaṃ atthūpasañhitaṃ;
Na ¶ jīvati na mato na nibbuto, taṃ puggalaṃ katamaṃ vadanti buddhā;
Pañhā mesā kusalehi cintitā.
Ubbhakkhake na vadāmi, adho nābhiṃ vivajjiya;
Methunadhammapaccayā, kathaṃ pārājiko siyā;
Pañhā mesā kusalehi cintitā.
Bhikkhu saññācikāya kuṭiṃ karoti;
Adesitavatthukaṃ pamāṇātikkantaṃ;
Sārambhaṃ aparikkamanaṃ anāpatti;
Pañhā mesā kusalehi cintitā.
Bhikkhu ¶ saññācikāya kuṭiṃ karoti;
Desitavatthukaṃ pamāṇikaṃ;
Anārambhaṃ saparikkamanaṃ āpatti;
Pañhā mesā kusalehi cintitā.
Na kāyikaṃ kiñci payogamācare;
Na cāpi vācāya pare bhaṇeyya;
Āpajjeyya garukaṃ chejjavatthuṃ;
Pañhā mesā kusalehi cintitā.
Na kāyikaṃ vācasikañca kiñci;
Manasāpi santo na kareyya pāpaṃ;
So ¶ nāsito kinti sunāsito bhave;
Pañhā mesā kusalehi cintitā.
Anālapanto manujena kenaci;
Vācāgiraṃ no ca pare bhaṇeyya;
Āpajjeyya ¶ ¶ vācasikaṃ na kāyikaṃ;
Pañhā mesā kusalehi cintitā.
Sikkhāpadā buddhavarena vaṇṇitā;
Saṅghādisesā caturo bhaveyyuṃ;
Āpajjeyya ekapayogena sabbe;
Pañhā mesā kusalehi cintitā.
Ubho ekato upasampannā;
Ubhinnaṃ hatthato cīvaraṃ paṭiggaṇheyya;
Siyā āpattiyo nānā;
Pañhā mesā kusalehi cintitā.
Caturo janā saṃvidhāya;
Garubhaṇḍaṃ avāharuṃ;
Tayo pārājikā eko na pārājiko;
Pañhā ¶ mesā kusalehi cintitā.
2. Pārājikādipañhā
Itthī ¶ ca abbhantare siyā,
Bhikkhu ca bahiddhā siyā;
Chiddaṃ tasmiṃ ghare natthi;
Methunadhammapaccayā;
Kathaṃ pārājiko siyā;
Pañhā mesā kusalehi cintitā.
Telaṃ madhuṃ phāṇitañcāpi sappiṃ;
Sāmaṃ gahetvāna nikkhipeyya;
Avītivatte ¶ sattāhe;
Sati paccaye paribhuñjantassa āpatti;
Pañhā mesā kusalehi cintitā.
Nissaggiyena āpatti;
Suddhakena pācittiyaṃ;
Āpajjantassa ekato;
Pañhā mesā kusalehi cintitā.
Bhikkhū siyā vīsatiyā samāgatā;
Kammaṃ kareyyuṃ samaggasaññino;
Bhikkhu siyā dvādasayojane ṭhito;
Kammañca taṃ kuppeyya vaggapaccayā;
Pañhā ¶ mesā kusalehi cintitā.
Padavītihāramattena vācāya bhaṇitena ca;
Sabbāni garukāni sappaṭikammāni;
Catusaṭṭhi āpattiyo āpajjeyya ekato;
Pañhā mesā kusalehi cintitā.
Nivattho antaravāsakena;
Diguṇaṃ saṅghāṭiṃ pāruto;
Sabbāni tāni nissaggiyāni honti;
Pañhā mesā kusalehi cintitā.
Na ¶ cāpi ñatti na ca pana kammavācā;
Na cehi bhikkhūti jino avoca;
Saraṇagamanampi na tassa atthi;
Upasampadā cassa akuppā;
Pañhā mesā kusalehi cintitā.
Itthiṃ ¶ hane na mātaraṃ, purisañca na pitaraṃ hane;
Haneyya anariyaṃ mando, tena cānantaraṃ phuse;
Pañhā mesā kusalehi cintitā.
Itthiṃ hane ca mātaraṃ, purisañca pitaraṃ hane;
Mātaraṃ pitaraṃ hantvā, na tenānantaraṃ phuse;
Pañhā mesā kusalehi cintitā.
Acodayitvā ¶ assārayitvā;
Asammukhībhūtassa kareyya kammaṃ;
Katañca kammaṃ sukataṃ bhaveyya;
Kārako ¶ ca saṅgho anāpattiko siyā;
Pañhā mesā kusalehi cintitā.
Codayitvā sārayitvā;
Sammukhībhūtassa kareyya kammaṃ;
Katañca kammaṃ akataṃ bhaveyya;
Kārako ca saṅgho sāpattiko siyā;
Pañhā mesā kusalehi cintitā.
Chindantassa āpatti, chindantassa anāpatti;
Chādentassa āpatti, chādentassa anāpatti;
Pañhā mesā kusalehi cintitā.
Saccaṃ bhaṇanto garukaṃ, musā ca lahu bhāsato;
Musā bhaṇanto garukaṃ, saccañca lahu bhāsato;
Pañhā mesā kusalehi cintitā.
3. Pācittiyādipañhā
Adhiṭṭhitaṃ ¶ ¶ rajanāya rattaṃ;
Kappakatampi santaṃ;
Paribhuñjantassa āpatti;
Pañhā mesā kusalehi cintitā.
Atthaṅgate sūriye bhikkhu maṃsāni khādati;
Na ummattako na ca pana khittacitto;
Na cāpi so vedanāṭṭo bhaveyya;
Na cassa hoti āpatti;
So ca dhammo sugatena desito;
Pañhā mesā kusalehi cintitā.
Na rattacitto na ca pana theyyacitto;
Na cāpi so paraṃ maraṇāya cetayi;
Salākaṃ ¶ dentassa hoti chejjaṃ;
Paṭiggaṇhantassa thullaccayaṃ;
Pañhā mesā kusalehi cintitā.
Na cāpi āraññakaṃ sāsaṅkasammataṃ;
Na cāpi saṅghena sammuti dinnā;
Na cassa kathinaṃ atthataṃ tattheva;
Cīvaraṃ nikkhipitvā gaccheyya aḍḍhayojanaṃ;
Tattheva aruṇaṃ uggacchantassa anāpatti;
Pañhā mesā kusalehi cintitā.
Kāyikāni na vācasikāni;
Sabbāni nānāvatthukāni;
Apubbaṃ ¶ acarimaṃ āpajjeyya ekato;
Pañhā mesā kusalehi cintitā.
Vācasikāni na kāyikāni;
Sabbāni nānāvatthukāni;
Apubbaṃ acarimaṃ āpajjeyya ekato;
Pañhā mesā kusalehi cintitā.
Tissitthiyo ¶ methunaṃ taṃ na seve;
Tayo purise tayo anariyapaṇḍake;
Na cācare methunaṃ byañjanasmiṃ;
Chejjaṃ ¶ siyā methunadhammapaccayā;
Pañhā mesā kusalehi cintitā.
Mātaraṃ cīvaraṃ yāce, no ca saṅghe [no saṃghassa (ka.), no ca saṃghassa (syā.), no ce saṃghassa (sī.)] pariṇataṃ;
Kenassa hoti āpatti, anāpatti ca ñātake;
Pañhā mesā kusalehi cintitā.
Kuddho ¶ ārādhako hoti, kuddho hoti garahiyo;
Atha ko nāma so dhammo, yena kuddho pasaṃsiyo;
Pañhā mesā kusalehi cintitā.
Tuṭṭho ārādhako hoti, tuṭṭho hoti garahiyo;
Atha ko nāma so dhammo, yena tuṭṭho garahiyo;
Pañhā mesā kusalehi cintitā.
Saṅghādisesaṃ thullaccayaṃ;
Pācittiyaṃ pāṭidesanīyaṃ;
Dukkaṭaṃ āpajjeyya ekato;
Pañhā mesā kusalehi cintitā.
Ubho ¶ paripuṇṇavīsativassā;
Ubhinnaṃ ekupajjhāyo;
Ekācariyo ekā kammavācā;
Eko upasampanno eko anupasampanno;
Pañhā mesā kusalehi cintitā.
Akappakataṃ nāpi rajanāya rattaṃ;
Tena ¶ nivattho yena kāmaṃ vajeyya;
Na cassa hoti āpatti;
So ca dhammo sugatena desito;
Pañhā mesā kusalehi cintitā.
Na ¶ deti na paṭiggaṇhāti, paṭiggaho tena na vijjati;
Āpajjati garukaṃ na lahukaṃ, tañca paribhogapaccayā;
Pañhā mesā kusalehi cintitā.
Na deti na paṭiggaṇhāti, paṭiggaho tena na vijjati;
Āpajjati lahukaṃ na garukaṃ, tañca paribhogapaccayā;
Pañhā mesā kusalehi cintitā.
Āpajjati garukaṃ sāvasesaṃ;
Chādeti anādariyaṃ paṭicca;
Na bhikkhunī no ca phuseyya vajjaṃ;
Pañhā mesā kusalehi cintitā.
Sedamocanagāthā niṭṭhitā.
Tassuddānaṃ –
Asaṃvāso ¶ avissajji, dasa ca anukkhittako;
Upeti dhammaṃ ubbhakkhakaṃ, tato saññācikā ca dve.
Na ¶ kāyikañca garukaṃ, na kāyikaṃ na vācasikaṃ [na kāyikaṃ sunāsitaṃ (syā.)];
Anālapanto sikkhā ca, ubho ca caturo janā.
Itthī telañca nissaggi, bhikkhu ca padavītiyo;
Nivattho ca na ca ñatti, na mātaraṃ pitaraṃ hane.
Acodayitvā codayitvā, chindantaṃ saccameva ca;
Adhiṭṭhitañcatthaṅgate, na rattaṃ na cāraññakaṃ.
Kāyikā vācasikā ca, tissitthī cāpi mātaraṃ;
Kuddho ārādhako tuṭṭho, saṅghādisesā ca ubho.
Akappakataṃ na deti, na detāpajjatī garuṃ;
Sedamocanikā gāthā, pañhā viññūhi vibhāvitāti [viññūvibhāvitā (sī. syā.)].